Sasilik (Strabismus): Neden Olur? Cerrahi ve Egzersizle Tedavi Yöntemleri

Sasilik ya da tıbbi adıyla strabismus, göz kaslarının düzgün bir şekilde çalışmaması sonucu gözlerin paralel olmaması durumudur. Bu durum, bir ya da her iki gözün de farklı yönlere kaymasıyla kendini gösterir. Strabismus, özellikle çocukluk döneminde sıkça görülebilir, ancak yetişkinlerde de görülebilir ve çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişebilir.

1. Strabismus (Sasilik) Nedir?

Strabismus, bir kişinin her iki gözünün de paralel olmaması durumudur. Gözlerden biri veya her ikisi de düzgün bir şekilde odaklanmayabilir ve bu da görme sorunlarına yol açabilir. Strabismusun başlıca belirtileri arasında göz kayması, çifte görme ve derinlik algısı bozukluğu bulunur.

Gözlerin kayma yönü, yatay (hipotropya ve hipertropya) ya da dikey (hipotropya) olabilir. Ayrıca göz kaslarının koordinasyonu bozulduğu için çift görme ya da görme bulanıklığı da yaşanabilir.

2. Strabismusun Nedenleri

Strabismusun pek çok farklı nedeni olabilir ve bu nedenler genellikle şu başlıklar altında toplanabilir:

2.1. Doğuştan Gelen Nedenler

Çocuklarda strabismus genellikle doğuştan gelir. Bu, göz kaslarının düzgün bir şekilde gelişmemesi veya göz kaslarının sinir iletimi sorunları nedeniyle ortaya çıkabilir. Doğumdan hemen sonra ya da erken çocukluk döneminde görülebilir.

2.2. Yaralanmalar ve Travmalar

Baş bölgesine alınan darbeler ya da kafa travmaları, göz kaslarını etkileyebilir ve strabismus gelişmesine yol açabilir. Başın bir tarafına alınan darbeler, göz kaslarının dengesizliğine yol açabilir.

2.3. Sinir ve Kas Problemleri

Göz kaslarını kontrol eden sinirlerdeki bir problem veya kasların düzgün çalışmaması, gözlerin paralel olmamasına neden olabilir. Örneğin, nörolojik hastalıklar (felç, sinir hasarları) göz kaslarının düzgün çalışmamasına yol açabilir.

2.4. Refraktif Hatalar ve Görme Problemleri

Çocuklarda gözlük kullanımı gerektiren refraktif hatalar (hipermetropi, miyopi gibi), göz kaslarının dengesizliğine yol açabilir. Gözler, görsel sorunları dengelemek amacıyla farklı yönlere kayabilir.

2.5. Diğer Hastalıklar

Özellikle göz hastalıkları ve nörolojik hastalıklar da strabismus gelişimine neden olabilir. Örneğin, bazı enfeksiyonlar veya hastalıklar (diyabet, hipertansiyon, beyin tümörleri) göz kaslarının düzgün çalışmasını engelleyebilir.

3. Strabismusun Belirtileri

Strabismusun en yaygın belirtileri şunlardır:

Gözlerden birinin kayması veya her iki gözün paralel olmaması
Çifte görme
Derinlik algısının bozulması
Göz yorgunluğu ve baş ağrıları
Görme bozuklukları veya gözde bulanıklık

4. Strabismus Tedavi Yöntemleri

Strabismus tedavisi, altta yatan nedenlere, göz kaymasının türüne ve hastanın yaşına bağlı olarak değişebilir. Tedavi yöntemleri genellikle şu başlıklar altında incelenebilir:

4.1. Egzersizle Tedavi (Göz Egzersizleri)

Bazı strabismus vakaları, göz kaslarını güçlendiren egzersizlerle tedavi edilebilir. Özellikle çocuklarda, göz egzersizleri göz kaslarının koordine edilmesine yardımcı olabilir ve gözün paralel hale gelmesine katkı sağlayabilir. Göz doktoru, tedavi sürecinde hangi egzersizlerin yapılması gerektiğini belirler.

Bazı yaygın göz egzersizleri şunlar olabilir:

Bifokal Göz Egzersizleri: Çift odaklı gözlükler kullanılarak yapılan egzersizler.
Yüz Yönü Egzersizleri: Gözlerin farklı yönlere bakmasını sağlamak için belirli hareketler.
Takip Egzersizleri: Belirli nesneleri takip ederek yapılan hareketler.

4.2. Gözlük Kullanımı

Bazı strabismus vakalarında, gözlükler belirli bir kırma kusurunu düzeltmek için kullanılabilir. Özellikle hipermetropi veya astigmatizma gibi görme kusurlarına bağlı strabismus durumlarında gözlük kullanımı etkili olabilir.

4.3. Cerrahi Tedavi

Eğer göz egzersizleri ve gözlük kullanımı yeterli sonuç vermezse, cerrahi tedavi uygulanabilir. Strabismus cerrahisi, göz kaslarını yeniden konumlandırarak gözleri paralel hale getirmeyi hedefler. Cerrahi müdahale, genellikle şu durumlarda önerilir:

Göz kaslarının dengesizliği çok belirginse.
Diğer tedavi yöntemleriyle iyileşme sağlanamıyorsa.
Çifte görme devam ediyorsa.

Cerrahi işlemler, göz kaslarına yapılan müdahaleyi içerir ve bu işlem genellikle kısa süreli bir iyileşme süreci gerektirir.

4.4. Botoks Tedavisi

Botoks, bazı strabismus vakalarında geçici olarak göz kaslarını paralize ederek tedavi edici bir rol oynayabilir. Botoks, genellikle cerrahi müdahale yerine tercih edilen bir yöntemdir ve genellikle geçici bir çözüm sunar.

5. Sonuç: Strabismusun Tedavisinde Erken Müdahale Önemli

Strabismus, erken teşhis ve tedavi ile yönetilebilir bir durumdur. Çocuklar ve yetişkinler için göz egzersizleri, gözlük kullanımı ve cerrahi müdahaleler gibi çeşitli tedavi yöntemleri mevcuttur. Erken müdahale, strabismusun ciddi görme problemlerine yol açmadan tedavi edilmesini sağlar.

Strabismus şüphesi olan kişilerin bir göz doktoruna başvurması, doğru tedavi planı için önemlidir. Göz sağlığı, genel sağlık açısından büyük bir öneme sahiptir, bu yüzden herhangi bir göz problemi durumunda profesyonel destek alınması gerekmektedir.