Anjiyotensin II Nedir?

Anjiyotensin II, vücutta kan basıncının düzenlenmesi ve sıvı-elektrolit dengesinin sağlanmasında temel rol oynayan etkili bir vazokonstriktör hormondur. Renin-anjiotensin-aldosteron sistemi (RAAS) içinde yer alan bu molekül, böbreklerden başlayan bir hormonal zincirin en güçlü üyelerinden biridir. Hem damar düz kaslarında daralma yaparak kan basıncını artırır, hem de aldosteron salgısını uyararak sodyum ve su tutulmasını sağlar.

Anjiyotensin II’nin Oluşumu

1. Renin (böbrekten salgılanır), karaciğerde üretilen anjiyotensinogen adlı inaktif proteini anjiyotensin I‘e çevirir.
2. Anjiyotensin I, akciğerlerde bulunan anjiyotensin dönüştürücü enzim (ACE) yardımıyla anjiyotensin II‘ye dönüşür.
3. Anjiyotensin II, etki gösterdiği hedef dokulara ulaşarak fizyolojik yanıtları başlatır.

Anjiyotensin II’nin Fizyolojik Etkileri

1. Vazokonstriksiyon

• Arter ve arteriyolleri daraltarak sistemik vasküler direnci artırır.
• Bu durum kan basıncının yükselmesine neden olur.
• Etki süresi hızlı ve güçlüdür.

2. Aldosteron Salgısını Artırma

• Adrenal kortekste (zona glomerulosa) aldosteron salınımını uyarır.
• Aldosteron, böbrek distal tübüllerinde sodyum tutulumu ve potasyum atılımını artırır.
• Sodyum tutulması → su tutulmasına neden olur → kan hacmi artar.

3. Antidiüretik Hormon (ADH) Salınımı

• Hipotalamus üzerinden ADH salınımını tetikler.
• ADH, böbrek toplayıcı kanallarında su geri emilimini artırır → idrar konsantre olur, su kaybı azalır.

4. Susama Merkezi Uyarımı

• Beyindeki susama merkezini uyararak ağızdan su alımını teşvik eder.
• Vücut sıvı dengesini koruma mekanizmasıdır.

5. Sempatik Sinir Sistemi Aktivasyonu

• Sempatik sinir uyarılarını artırarak vazokonstriksiyonu ve kalp hızını destekler.

Klinik Önemi ve Tedavi Hedefi

• Hipertansiyon ve kalp yetmezliği gibi hastalıklarda anjiyotensin II düzeyleri yükselmiştir.
• Bu nedenle birçok antihipertansif ilaç, bu yolu bloke etmeyi hedefler:

Anjiyotensin II’yi Engelleyen İlaçlar

• ACE inhibitörleri (örn. enalapril, ramipril): Anjiyotensin II üretimini engeller.
• ARB’ler (Anjiyotensin Reseptör Blokerleri, örn. losartan, valsartan): Anjiyotensin II’nin etkisini reseptör düzeyinde durdurur.

Özetle

Anjiyotensin II, RAAS sisteminin merkezi molekülüdür. Güçlü bir damar daraltıcı olarak kan basıncını artırır, aldosteron ve ADH salınımını tetikler, su ve sodyum tutulumu sağlar. Hipertansiyon ve kalp yetmezliği tedavisinde bu sistemin baskılanması klinik olarak büyük önem taşır.

Anahtar Kelimeler: Anjiyotensin II, RAAS, Vazokonstriksiyon, Aldosteron, ADH, Sodyum Tutulumu, Hipertansiyon, ACE İnhibitörü, ARB

Bu makale bilgilendirme amaçlıdır. Bir uzman hekime veya doktorunuza danışmadan hareket etmeyiniz.