kalp krizi nedir belirtileri neler kalp krizi geçiren insan ne yapmalı

Kalp Krizi Nedir?

Kalp krizi, tıbbi olarak miyokard enfarktüsü olarak bilinir. Kalbi besleyen koroner arterlerin tıkanması sonucu, kalp kasının yeterli oksijen alamaması ve zarar görmesiyle ortaya çıkan ciddi bir durumdur. Genellikle koroner arterlerdeki yağ, kolesterol ve diğer maddelerin birikmesiyle oluşan plak nedeniyle meydana gelir. Bu plak zamanla çatlayabilir ve kan pıhtısı oluşturabilir, bu da kan akışını tamamen durdurabilir.

Kalp krizi, zamanında müdahale edilmediğinde ölümcül olabilir, ancak erken belirtileri tanımak ve hızlı hareket etmek hayat kurtarıcıdır.

Kalp Krizi Belirtileri Nelerdir?

Kalp krizinin belirtileri kişiden kişiye değişebilir ve bazı kişilerde çok hafif semptomlarla ortaya çıkabilir. Ancak sık görülen belirtiler şunlardır:

1. Göğüs Ağrısı (Angina)

En yaygın belirtidir.
Göğüste sıkışma, baskı, dolgunluk veya yanma hissi şeklinde kendini gösterebilir.
Ağrı birkaç dakika sürebilir ya da aralıklarla tekrarlayabilir.

2. Vücudun Diğer Bölgelerine Yayılan Ağrı

Ağrı, genellikle kollara (özellikle sol kola), boyuna, çeneye, sırt bölgesine veya mideye yayılabilir.

3. Nefes Darlığı

Fiziksel aktivite olmaksızın nefes almakta zorlanma görülebilir.
Bu belirti, göğüs ağrısından önce veya ağrıyla birlikte ortaya çıkabilir.

4. Aşırı Terleme

Normalden fazla ve soğuk terleme (soğuk ve yapışkan bir ter) kalp krizinin bir işareti olabilir.

5. Bulantı ve Kusma

Bazı kişiler mide bulantısı, kusma veya mide rahatsızlığı hissedebilir.

6. Baş Dönmesi ve Bayılma

Kişi aniden baş dönmesi hissedebilir, hatta bayılabilir.

7. Aşırı Yorgunluk

Kadınlarda daha yaygın olmak üzere, açıklanamayan ve ani bir enerji kaybı görülebilir.

8. Çarpıntı

Kalbin normalden hızlı veya düzensiz atması hissedilebilir.

9. Hiçbir Belirti Olmaması

Sessiz kalp krizi olarak bilinen bu durum genellikle diyabet hastalarında görülür. Belirgin bir ağrı veya belirti olmaksızın kalp krizi geçirilebilir.

Kalp Krizi Geçiren Bir Kişi Ne Yapmalıdır?

Kalp krizi sırasında hızlı ve doğru adımlar atmak hayati öneme sahiptir. Bu adımlar şunlardır:

1. Acil Yardım Çağırın (112)

Kalp krizi şüphesi varsa vakit kaybetmeden 112’yi arayın.
Yardım gelirken zaman kazanmak için diğer adımları uygulayın.

2. Hareketsiz Kalın ve Dinlenin

Kişi hareket etmemeli ve oturur ya da yarı yatar pozisyonda dinlenmelidir.
Ayağa kalkmak veya yürümek durumu kötüleştirebilir.

3. Aspirin Alın

Eğer kişi aspirin alabiliyorsa (örneğin alerjisi yoksa), bir adet (300 mg) çiğneyerek yutması önerilir. Aspirin, kanı incelterek kan akışını iyileştirebilir.

4. Nitrogliserin Kullanımı

Doktor tarafından önceden reçete edilen nitrogliserin varsa, bu dil altına yerleştirilerek kullanılabilir. Ancak bu ilaç yalnızca bir doktor tarafından reçete edilmişse alınmalıdır.

5. Nefes Almada Sorun Varsa

Kişi bilinçsiz hale gelirse, solunum kontrol edilmelidir. Nefes almıyorsa veya kalbi atmıyorsa, kalp masajı ve suni teneffüs (CPR) başlatılmalıdır.

6. Kendinizi Yalnız Hissediyorsanız

Eğer kişi yalnızsa ve göğüs ağrısı hissediyorsa, derin nefes alarak öksürmeyi deneyebilir. Öksürme, kan dolaşımını kısa süreliğine iyileştirebilir. Ancak bu yöntem tıbbi müdahale yerine kullanılmamalıdır.

Kalp Krizi Sonrası Yapılması Gerekenler

Kalp krizi geçiren bir kişi, iyileşme sürecinde bazı yaşam tarzı değişikliklerine ve tedavi planına uymalıdır:

1. Doktor Kontrolleri

Düzenli kardiyoloji muayeneleri aksatılmamalıdır.
Kan basıncı, kolesterol ve şeker düzeyleri sık sık kontrol edilmelidir.

2. İlaç Tedavisi

Doktor tarafından verilen ilaçlar (kan sulandırıcılar, beta blokerler, kolesterol düşürücüler vb.) düzenli olarak kullanılmalıdır.

3. Beslenme Düzeni

Düşük yağlı ve düşük tuzlu bir diyet benimsenmelidir.
Taze sebze, meyve, tam tahıllar ve sağlıklı yağlar (zeytinyağı gibi) tüketilmelidir.
Kızartmalardan, hazır gıdalardan ve işlenmiş yiyeceklerden kaçınılmalıdır.

4. Fiziksel Aktivite

Doktorun önerdiği şekilde düzenli ve hafif egzersiz yapılmalıdır. Kalp krizi sonrası fiziksel aktivite, kalbin yeniden güçlenmesine yardımcı olur.

5. Sigara ve Alkolü Bırakma

Sigara içmek ve aşırı alkol tüketmek, kalp krizinin tekrarlama riskini artırır. Bu alışkanlıklardan tamamen uzak durulmalıdır.

6. Stresi Azaltma

Stres, kalp sağlığı üzerinde olumsuz bir etkiye sahiptir. Yoga, meditasyon veya nefes egzersizleri gibi stres yönetimi yöntemleri kullanılabilir.

Kalp Krizini Önlemenin Yolları

Kalp krizini önlemek için sağlıklı yaşam tarzı seçimleri yapmak önemlidir. İşte öneriler:

Sağlıklı Beslenme: Kolesterolü düşük, lif açısından zengin bir diyet benimseyin.
Düzenli Egzersiz: Haftada en az 150 dakika orta şiddetli fiziksel aktivite yapmaya çalışın.
Kilo Kontrolü: Fazla kilolarınızı verin ve sağlıklı bir vücut ağırlığına ulaşın.
Sigara İçmeyin: Sigara içmek koroner arter hastalığını hızlandırır.
Stresi Yönetin: Zihinsel sağlığınıza özen gösterin ve aşırı stresten kaçının.
Tansiyonu ve Şekeri Kontrol Edin: Hipertansiyon ve diyabet gibi hastalıkların kontrol altında tutulması önemlidir.