Kalp Durması Durumunda Ne Yapmalıyım?

Kalp Durması Durumunda Ne Yapmalıyım?

Kalp durması (kardiyak arrest), kalbin aniden çalışmayı durdurması ve vücudun hayati organlarına kan pompalayamaması durumudur. Bu acil durumda hızlı ve doğru müdahale, kişinin hayatını kurtarabilir. Kalp durması genellikle birkaç dakika içinde ölümle sonuçlanabileceğinden, ilk 4-6 dakika içinde yapılan müdahale hayati önem taşır.

1. Kalp Durmasının Belirtileri

Kalp durmasının birkaç saniye veya dakika içinde ortaya çıkan belirtileri şunlardır:

• Bilinç kaybı (Kişi yere yığılır ve tepki vermez.)
• Solunumun durması veya düzensiz nefes alıp verme
• Nabzın hissedilmemesi
• Cilt renginde solukluk veya morarma (siyanotik görünüm)
• Kasların kontrolsüz kasılması (Bazı kişilerde kasılmalar olabilir, bu durum nöbetle karıştırılabilir.)

2. Kalp Durması Durumunda Yapılması Gerekenler

Kalp durması anında hızlı ve etkili bir şekilde hareket etmek kişinin hayatta kalma şansını artırır. İşte adım adım yapmanız gerekenler:

2.1. Ortamın Güvenliğini Kontrol Edin

• Kişiye müdahale etmeden önce bulunduğu ortamın güvenli olup olmadığını kontrol edin.
• Elektrik çarpması, yangın veya trafik kazası gibi riskler varsa, güvenliği sağladıktan sonra müdahale edin.

2.2. Bilinç ve Solunum Kontrolü Yapın

1. Kişiye Seslenin ve Omuzlarından Hafifçe Sarsın:
   • “İyi misiniz?” diye bağırarak tepki vermesini bekleyin.
   • Tepki yoksa, hemen solunumunu kontrol edin.
2. Solunumu Kontrol Edin:
   • Başını geriye doğru hafifçe yatırarak hava yolunu açın.
   • Göğsünün hareket edip etmediğine bakın, ağzından nefes sesi gelip gelmediğini dinleyin.
   • Solunum yoksa veya düzensizse hemen müdahaleye başlayın.

2.3. Acil Yardım (112) Çağırın

• Kişinin bilinci kapalıysa ve nefes almıyorsa hemen 112’yi arayın.
• Eğer yalnızsanız ve bir telefon yanınızdaysa hoparlörü açarak 112 ile görüşme yaparken kalp masajına başlayın.
• Eğer başka biri varsa, siz kalp masajına başlarken diğer kişi 112’yi arasın ve ambulansın gelmesini beklesin.

3. Kalp Masajı (CPR) ve Yapay Solunum (Kurtarıcı Nefes)

Eğer kişi nefes almıyorsa ve nabzı yoksa, hemen kalp masajına başlayın.

3.1. Kalp Masajı Nasıl Yapılır?

1. Kişiyi sert ve düz bir zemine sırt üstü yatırın.
2. Ellerinizi göğsün tam ortasına (iman tahtası üzerine) yerleştirin.

• Bir elinizi diğer elinizin üzerine koyarak avuç içinizi sternum (iman tahtası) kemiğinin üzerine yerleştirin.
• Parmaklarınızı göğüse temas ettirmeden kaldırın.
  3. Göğüse 5-6 cm derinlikte basınç uygulayın.
  4. Dakikada 100-120 bası hızında ritmik olarak bastırıp bırakın.
• “Staying Alive” şarkısının ritmi (100 BPM) kalp masajı için uygun bir hızdır.
• Basarken dirseklerinizi bükmeyin ve tüm vücudunuzla baskı uygulayın.
• Her 30 kalp masajından sonra 2 kurtarıcı nefes verin.

3.2. Yapay Solunum (Kurtarıcı Nefes) Nasıl Yapılır?

Kalp masajı yaparken her 30 basıda bir, 2 kurtarıcı nefes vermelisiniz.

1. Başını geriye doğru hafifçe eğerek hava yolunu açın.
2. Burnunu kapatın ve ağızdan derin bir nefes verin.
   • Nefesi 1 saniye boyunca verin.
   • Göğsün kalkıp kalkmadığını kontrol edin.
   • Göğüs şişmiyorsa, hava yolunun tıkalı olup olmadığını kontrol edin.
3. İkinci nefesi verin ve kalp masajına devam edin.

Not:

• Eğer yapay solunum yapmak istemiyorsanız, yalnızca kalp masajı yapmak da etkili olabilir.
• Kalp masajını ambulans gelene kadar veya kişi kendiliğinden nefes alana kadar devam ettirin.

4. Otomatik Eksternal Defibrilatör (AED) Kullanımı

Eğer olay yerinde Otomatik Eksternal Defibrilatör (AED) cihazı varsa, mutlaka kullanın.

AED Kullanımı:

1. Cihazı açın ve talimatları takip edin.
2. Elektrot pedlerini hastanın çıplak göğsüne yapıştırın (biri sağ göğüs üstüne, diğeri sol kaburgaların altına).
3. Cihazın analiz yapmasını bekleyin.
4. AED şok vermeyi önerirse, kimse hastaya dokunmadan şoku uygulayın.
5. Şoktan sonra hemen kalp masajına devam edin.

5. Kalp Masajı Ne Zaman Durdurulmalı?

Kalp masajı ve yapay solunum şu durumlarda sonlandırılmalıdır:
Ambulans ve sağlık ekibi geldiğinde
Kişi nefes almaya ve tepki vermeye başladığında
Yorgunluktan dolayı devam edemediğinizde ve yardım eden biri yoksa

6. Kalp Durmasını Önlemek İçin Ne Yapılabilir?

Kalp durması genellikle kalp krizi, ani ritim bozuklukları ve solunum yetmezliği gibi nedenlerden kaynaklanır. Bunu önlemek için şu önlemler alınabilir:

• Düzenli kalp kontrolleri yaptırın.
• Tansiyon ve kolesterol seviyenizi takip edin.
• Sağlıklı beslenin ve düzenli egzersiz yapın.
• Sigara ve alkol tüketimini sınırlayın.
• Stresi yönetin ve düzenli uyku alışkanlığı kazanın.

Kalp durması ani ve ölümcül bir durumdur. Hızlı ve etkili bir müdahale, kişinin yaşama şansını büyük ölçüde artırır. 112’yi aramak, kalp masajına hemen başlamak ve mümkünse AED kullanmak hayat kurtarıcıdır. Bu basit adımları bilmek, acil bir durumda sevdiklerinizi veya herhangi birini kurtarmanıza yardımcı olabilir.