Kornea Nakli Nedir?

Kornea Nakli Nedir?

Kornea nakli, gözdeki saydam tabaka olan korneanın, çeşitli hastalıklar veya yaralanmalar sonucu zarar görmesi sonucu gerçekleştirilen bir cerrahi müdahaledir. Kornea, gözün ön kısmında yer alan ve ışığın göz içine girmesini sağlayan saydam bir doku olup, görme yetisinin önemli bir parçasıdır. Kornea, gözdeki ışığın odaklanmasına yardımcı olur ve gözün içindeki retina ile iletişim kurmasını sağlar. Kornea nakli, görme yetisini iyileştirmek amacıyla korneası zarar görmüş bir kişiye sağlıklı bir kornea nakledilmesidir.

1. Kornea Nakli (Keratoplasti) Tanımı

Kornea nakli, tıbbi olarak keratoplasti olarak da bilinir ve hasar görmüş veya hastalanmış bir korneanın yerine, uygun bir donörden alınan sağlıklı bir korneanın nakledilmesi işlemidir. Bu işlem, görme kaybına yol açan kornea hastalıklarının tedavisinde uygulanır. Nakil, genellikle gözün saydamlığını kaybetmiş olduğu durumlarda yapılır ve korneanın fonksiyonlarını geri kazandırmayı amaçlar.

2. Kornea Naklinin Yapıldığı Durumlar

Kornea nakli, aşağıdaki durumlarda yapılabilir:

• Kornea Damarlanması: Korneanın damarlarla dolması ve saydamlığını kaybetmesi.
• Korneal Distrofi: Korneada genetik kaynaklı bozukluklar, bulanık görmeye yol açabilir.
• Kornea Yaralanmaları: Çeşitli travmalar, kimyasal yanıklar veya kazalar sonucu meydana gelen kornea hasarları.
• İnme (Kornea Keratit): Kornea yüzeyinde enfeksiyonlar ve iltihaplanma sonucu meydana gelen bozulmalar.
• Fuchs’ Endotelyal Distrofisi: Korneanın iç yüzeyindeki hücrelerin zarar görmesiyle ilgili bir hastalık.
• Glaukom: Bazı glokom türleri, kornea yapısında değişikliklere yol açarak görmeyi olumsuz etkileyebilir.

3. Kornea Nakli Türleri

Kornea nakli, hasarın veya hastalığın türüne göre farklı teknikler kullanılarak yapılabilir. Temelde üç farklı türde kornea nakli uygulanabilir:

• Penetran Keratoplasti (PK): Bu, korneanın tüm katmanlarının çıkarılıp yerine sağlıklı bir kornea nakledilen en yaygın kornea nakli türüdür. Korneanın üst, orta ve alt katmanları tamamen değiştirilir.
• Endotelyal Keratoplasti (DSAEK ve DMEK): Bu yöntemler, korneanın sadece iç katmanlarının (endotel tabakası) nakledilmesini içerir. Endotel tabakası, korneanın sıvı dengesini korur. Bu teknik, genellikle endotel hücrelerinin tahrip olduğu hastalarda kullanılır.
  • DSAEK (Descemet Membrane Endothelial Keratoplasty): Korneanın endotel tabakası ve onun altındaki Descemet zarının çıkarılıp, yerleştirilmesi işlemidir.
  • DMEK (Descemet Membrane Endothelial Keratoplasty): DMEK, sadece Descemet zarının ve endotel hücrelerinin nakledilmesini içerir. Bu, daha modern ve gelişmiş bir tekniktir.
• Lamellar Keratoplasti: Korneanın sadece üst katmanları değiştirilir ve bu yöntem, genellikle yüzeysel kornea hastalıkları için uygulanır. Bu türde, derin tabakalar korunarak sadece yüzeysel kornea katmanları değiştirilir.

4. Kornea Nakli Nasıl Yapılır?

Kornea nakli cerrahisi, genellikle lokal anestezi altında yapılan ve yaklaşık 1-2 saat süren bir işlemdir. İşlem adımları şu şekilde özetlenebilir:

1. Hazırlık: Hasta, cerrahiden önce gerekli testler ve muayenelerle hazırlanır. Anestezi, hastaya uygulanır.
2. Kornea Çıkarma: Hasarlı kornea, cerrah tarafından dikkatlice çıkarılır. Eğer penetran keratoplasti yapılacaksa, korneanın tüm katmanları çıkarılır. Eğer lamellar keratoplasti veya DMEK/DSEAK yapılacaksa, sadece belirli katmanlar çıkarılır.
3. Greft Yerleştirme: Donörden alınan sağlıklı kornea, hastanın gözüne yerleştirilir. Greftin yerinde doğru şekilde oturması için dikişler kullanılabilir.
4. Kapatma: Göz, uygun şekilde kapatılır ve cerrahi alan temizlenir.

5. Kornea Nakli Sonrası İyileşme Süreci

Kornea nakli sonrası iyileşme süreci, hastanın yaşına, cerrahi tekniğe ve bireysel durumuna göre değişiklik gösterebilir. Genellikle aşağıdaki adımları içerir:

• İlk İyileşme Dönemi: İlk hafta, hasta genellikle belirli bir süre dinlenmeli ve gözünü zorlamamalıdır. Gözde hafif ağrı, şişlik ve hassasiyet olabilir.
• İlaç Kullanımı: Antibiyotik damlalar ve kortikosteroid damlalar, enfeksiyon riskini azaltmak ve iltihaplanmayı kontrol altına almak için kullanılır.
• Dikişlerin Alınması: Dikişler genellikle birkaç ay sonra alınır ve hastanın iyileşme süreci takip edilir.
• Görme Düzenlemeleri: Kornea nakli sonrasında görme kalitesi zamanla iyileşir. Ancak tam görme düzelmesi, birkaç ay hatta bir yıl sürebilir.
• Kontroller: Hastalar, düzenli olarak göz doktoru tarafından izlenmelidir. Kontroller, korneanın doğru şekilde uyum sağlayıp sağlamadığını kontrol etmek amacıyla yapılır.

6. Kornea Nakli Riskleri ve Komplikasyonları

Her cerrahi müdahalede olduğu gibi, kornea nakli de bazı riskler taşır. Bu riskler şunlar olabilir:

• Enfeksiyon: Cerrahi alan enfekte olabilir ve gözde iltihaplanma oluşabilir.
• Red: Vücudun, nakledilen korneayı yabancı bir doku olarak tanıyıp reddetmesi riski vardır. Bu, genellikle immün sistemi baskılayıcı ilaçlarla kontrol altına alınabilir.
• Görme Sorunları: Nakil sonrası tam görme düzelmesi hemen sağlanamayabilir ve hastalar birkaç ay içinde görme iyileşmesi beklerler.
• Göz Baskısı Artışı (Glaukom): Kornea nakli sonrası gözde baskı artabilir ve bu da glaukoma yol açabilir.
• Gözde Kırılma (Astigmatizma): Korneadaki dikişlerin iyileşmesi sırasında astigmatizma gelişebilir.

7. Kornea Nakli Başarı Oranı

Kornea nakli, genellikle başarılı sonuçlar veren bir cerrahi müdahaledir. Başarı oranı, hastanın durumuna, kullanılan cerrahi tekniğe ve bağışlanan korneanın kalitesine bağlı olarak değişir. Modern cerrahi teknikler ve iyileşme yöntemleriyle, kornea nakli başarı oranları oldukça yüksektir.

8. Sonuç

Kornea nakli, görme kaybına yol açan kornea hastalıkları veya yaralanmaları için etkili bir tedavi seçeneğidir. Saydamlığını kaybeden veya zarar gören korneanın yerine sağlıklı bir korneanın nakledilmesi, hastaların yaşam kalitesini iyileştirebilir ve tekrar görme yeteneklerini kazandırabilir. Ancak, her cerrahi işlemde olduğu gibi, kornea nakli de bazı riskler taşır ve iyileşme süreci dikkatli bir şekilde izlenmelidir.