Solunum Yolu Tıkanıklığında Ne Yapmalıyım?
Solunum yolu tıkanıklığı, nefes almayı engelleyen ciddi bir durumdur ve hızlı müdahale hayat kurtarıcı olabilir. Tıkanıklık kısmi (hava geçişi var) veya tam (hava geçişi yok) olabilir. İlk yardım uygulamalarında durumu doğru değerlendirmek ve uygun müdahaleyi yapmak çok önemlidir.
1. Solunum Yolu Tıkanıklığını Nasıl Anlarsınız?
Solunum yolu tıkanıklığının belirtileri:
Kısmi Tıkanıklık:
- Öksürme ve nefes alma devam eder.
- Hırıltılı solunum duyulabilir.
- Konuşabilir ama zorlanır.
Tam Tıkanıklık:
- Nefes alamaz ve konuşamaz.
- Eller boğazda kenetlenmiş olabilir (evrensel boğulma işareti).
- Cilt morarmaya başlayabilir.
Eğer kişi nefes alabiliyorsa onu öksürmeye teşvik edin. Öksürük doğal bir refleks olup, tıkanıklığı gidermeye yardımcı olabilir.
2. Kısmi Tıkanıklıkta Ne Yapmalısınız?
Öksürmeye Teşvik Edin: Kişi kendi kendine öksürebiliyorsa, herhangi bir fiziksel müdahalede bulunmayın. Güçlü öksürük, tıkanıklığı giderebilir.
Sakin Olun ve Destekleyin: Kişiyi panikletmeden nefes almasına yardımcı olun.
Durumu Takip Edin: Tıkanıklık tam hale gelirse hemen Heimlich manevrasına geçin.
3. Tam Tıkanıklıkta Ne Yapmalısınız?
Eğer kişi nefes alamıyorsa ve boğuluyorsa, Heimlich manevrası (karına bası uygulama) en etkili yöntemdir.
Yetişkinlerde Heimlich Manevrası
Kişinin arkasına geçin.
Bel hizasında kollarınızı sarın.
Bir elinizi yumruk yapın ve göbek deliğinin hemen üstüne koyun.
Diğer elinizle yumruğunuzu kavrayarak hızla içe ve yukarı doğru baskı uygulayın.
Bu işlemi yabancı cisim çıkana veya kişi nefes almaya başlayana kadar tekrarlayın.
Bebeklerde (1 Yaş Altı) Heimlich Manevrası
Bebeklerde Heimlich yerine sırt vuruşları ve göğüs basıları uygulanır.
Bebeği kolunuza yüzüstü yatırın, başı vücudundan aşağıda olsun.
Sırtına 5 kez sert şekilde vurun (kürek kemikleri arasına).
Cisim çıkmazsa bebeği sırtüstü çevirin ve göğsüne 5 kez hafif baskı uygulayın (göğüs kemiğinin ortasına).
Tıkanıklık açılana kadar işlemi tekrarlayın.
Bebeklerde asla karına baskı uygulamayın!
Bilinci Kapanan Kişide Ne Yapmalı?
Kişiyi yere yatırın ve hemen 112’yi arayın.
Ağız içinde görünür bir yabancı cisim varsa parmağınızla çıkarmaya çalışın (kör dalış yapmayın).
Eğer nefes almıyorsa suni solunum ve kalp masajına başlayın.
Sonuç
- Hafif tıkanıklıkta kişiyi öksürmeye teşvik edin.
- Ciddi tıkanıklıkta Heimlich manevrası uygulayın.
- Bebeklerde sırt vuruşları ve göğüs basıları tercih edilir.
- Kişi bilincini kaybederse 112’yi arayın ve CPR uygulayın.
Unutmayın: Doğru ve hızlı müdahale hayat kurtarır!