Melena Nedir?

Melena, sindirim sistemindeki üst kısmındaki (özellikle mide ve ince bağırsak) bir kanama sonucu, dışkının siyah, katran renginde ve kötü kokulu hale gelmesidir. Melena, genellikle sindirim sistemi kanamalarının belirtisi olup, kanın mide veya ince bağırsaklardan geçerken sindirilmesi sonucu ortaya çıkar. Kan, sindirim sisteminde uzun bir yolculuğa çıktığı için dışkıya siyah, katran renginde bir renk verir. Bu durum, acil tıbbi müdahale gerektiren bir durumu işaret edebilir, çünkü genellikle ciddi bir iç kanama ile ilişkilidir.

Melena, genellikle mide ülseri, gastrit, varis kanamaları, bağırsak kanamaları gibi durumlarla ilişkilidir. Bu yüzden, melena gözlendiğinde derhal bir sağlık profesyoneline başvurulması önemlidir.

Melena ve Hematemez Arasındaki Fark

Melena ile hematemez (kusma yolu ile kanama) terimleri bazen karıştırılabilir. Hematemez, genellikle mide veya üst sindirim kanalındaki kanamaların kusma yoluyla dışarı atılması durumudur. Melena ise kanın sindirim sistemine girmesiyle dışkının rengini değiştirmesi durumudur.

Özetle:

Melena: Siyah, katran renginde dışkı.
Hematemez: Kanlı kusma.

Her iki durum da üst sindirim sisteminde kanama olduğunu gösterir ve acil tıbbi müdahale gerektirebilir.

Melena Nedenleri

Melena, sindirim sisteminde kanamanın olduğu bir durumu işaret eder. Birçok farklı hastalık ve durum melena ile sonuçlanabilir. Bu nedenler şu şekilde sıralanabilir:

1. Mide Ülseri

Mide duvarındaki yaralar (ülserler) kanamaya neden olabilir. Bu kanama sindirilerek dışkıya katran rengi verir.

2. Gastrit

Mide zarının iltihaplanması olan gastrit, mide kanamasına yol açabilir. Kronik gastrit, uzun vadede melena gibi belirtilere neden olabilir.

3. Peptik Ülser Hastalığı

Mide ve onikiparmak bağırsağında oluşan yaralar, kanamaya yol açarak melena semptomuna neden olabilir.

4. Varis Kanamaları

Özellikle karaciğer hastalıkları sonucu oluşan varisler, mideyi besleyen damarların şişmesiyle birlikte kanamalara yol açabilir. Bu durumda, melena görülebilir.

5. Mide Kanseri

Mide kanseri, mide dokusunda kanamalara yol açabilir ve bu kanama melena ile sonuçlanabilir.

6. Duodenal Ülserler

Onikiparmak bağırsağındaki ülserler de kanamaya neden olabilir. Sindirilen kan, melena ile dışarı atılır.

7. Yaralanmalar veya Travmalar

Sindirim sistemindeki herhangi bir travma, kanamaya ve dolayısıyla melena oluşumuna yol açabilir. Bu tür durumlar, kaza sonucu oluşabilir veya cerrahi müdahalelerden sonra görülebilir.

8. Antikoagülan Kullanımı (Kan Sulandırıcı İlaçlar)

Kan sulandırıcı ilaçların kullanımı, sindirim sisteminde küçük kanamalara neden olabilir. Uzun süreli kullanımda, bu tür kanamalar melena şeklinde kendini gösterebilir.

9. Aort Diseksiyonu

Aort damarının yırtılması ciddi bir kanamaya yol açabilir. Bu durum, sindirim sistemini etkileyebilir ve melena ile sonuçlanabilir.

10. İleri Düzeyde Karaciğer Hastalıkları

Karaciğer yetmezliği ve siroz gibi hastalıklar, karaciğerin damarlarının şişmesine ve kanamalara yol açabilir. Bu durum, melena belirtilerine neden olabilir.

Melena Belirtileri

Melena, sindirim sistemindeki kanamanın belirgin bir işareti olarak kabul edilir. Bunun dışında, melena ile ilişkilendirilebilecek bazı belirtiler de şunlar olabilir:

Siyah, katran renginde dışkı
Ağır ve kötü kokulu dışkı: Sindirilen kanın kötü bir kokuya neden olması yaygın bir durumdur.
Karın ağrısı: Özellikle mide ve bağırsaklarda kanama varsa, karın ağrısı eşlik edebilir.
Zayıflık ve halsizlik: Kan kaybı, vücutta zayıflık ve yorgunluk hissine yol açabilir.
Baş dönmesi: Aşırı kan kaybı baş dönmesine neden olabilir.
Nefes darlığı: Kan kaybı, oksijen taşıma kapasitesini düşürebilir ve nefes darlığına yol açabilir.
Düşük kan basıncı: Kanama nedeniyle vücutta düşük tansiyon görülebilir.

Melena Tanısı

Melena tanısı genellikle klinik belirtiler ve tıbbi testler aracılığıyla konulur. Doktor, hastanın tıbbi geçmişini sorguladıktan sonra aşağıdaki testlere başvurabilir:

1. Fiziksel Muayene

İlk olarak, doktor hastanın genel durumu hakkında bilgi edinmek için fiziksel muayene yapar.

2. Kan Testleri

Kan sayımı (CBC) yapılır ve hemoglobin seviyeleri ölçülür. Kan kaybı olup olmadığı belirlenebilir.

3. Endoskopi (Gastroskopi)

Mide ve duodenumun doğrudan görüntülenmesi için endoskopi yapılabilir. Bu test, kanama kaynağını belirlemeye yardımcı olur.

4. Kolonoskopi

Eğer kanama kalın bağırsakta ise, kolonoskopi ile kanama kaynağı araştırılabilir.

5. Görüntüleme Yöntemleri

Bilgisayarlı tomografi (CT) veya ultrason gibi görüntüleme teknikleri, kanamanın kaynağını tespit etmeye yardımcı olabilir.

Melena Tedavisi

Melena tedavisi, kanamanın kaynağına bağlı olarak değişir. Tedavi, genellikle hastanın durumuna göre belirlenen acil tıbbi müdahalelerle başlar ve şunları içerebilir:

1. İlaç Tedavisi

Eğer mide asidi nedeniyle kanama varsa, proton pompa inhibitörleri (PPI) gibi ilaçlar kullanılabilir.
Antibiyotikler, enfeksiyon riski yüksekse verilebilir.
Kanama durdurulmak için ilaç tedavisi uygulanabilir.

2. Kan Transfüzyonu

Aşırı kan kaybı durumunda, hastaya kan transfüzyonu yapılabilir.

3. Endoskopik Müdahale

Kanama kaynağı endoskopi ile doğrudan tedavi edilebilir. Bu işlemde, kanama durdurulmak için damarlar koagüle edilebilir veya kanama alanına bir tampon yapılabilir.

4. Cerrahi Müdahale

Kanama kaynağı ciddi ve kontrol edilemezse, cerrahi müdahale gerekebilir. Bu durumda, kanama yapan bölge çıkarılabilir veya onarılabilir.

Melena, sindirim sisteminde meydana gelen kanamaların ciddi bir işareti olabilir ve derhal tıbbi müdahale gerektirir. Bu durumun altında yatan nedenlerin tespiti, hastanın tedavi sürecinde kritik öneme sahiptir. Melena belirtisi görüldüğünde, acil tıbbi yardım alınması önemlidir.