Prepatellar Bursit Nedir? Nedenleri Belirtileri Tedavi Yöntemleri?
Prepatellar bursit, dizin ön kısmında bulunan prepatellar bursanın iltihaplanmasıdır. Bursalar, eklemlerin hareketini kolaylaştıran, eklem yüzeyleri arasındaki sürtünmeyi azaltan sıvı dolu keseciklerdir. Prepatellar bursa ise dizin ön kısmında, patella (diz kapağı) ile cilt arasında bulunan bursadır. Bu bölgenin aşırı kullanımı veya travma nedeniyle iltihaplanması, prepatellar bursite yol açar.
Prepatellar bursit, genellikle dizin ön kısmında şişlik, ağrı ve hassasiyetle kendini gösterir. Çoğu zaman, dizdeki hareketlerin kısıtlanmasına ve ağrıya neden olabilir. Bu durum, iş gücü ve günlük aktivitelerde zorluklara yol açabilir.
Prepatellar Bursit Nedenleri
Prepatellar bursit, çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişebilir. Bu nedenler genellikle dizin aşırı kullanımı, travmalar veya iltihaplanma ile ilişkilidir. En yaygın sebepler şunlardır:
1. Aşırı Kullanım ve Tekrarlayan Hareketler
Özellikle dizin sürekli olarak bükülmesi veya zorlanması gereken aktiviteler, prepatellar bursite yol açabilir. Örneğin, uzun süre diz çökme, diz üzerine düşme, ya da sıkça diz üstü çalışmak (inşaat işçileri, güreşçiler gibi) bu durumu tetikleyebilir.
2. Travmalar
Dize doğrudan darbeler veya düşmeler, prepatellar bursada iltihaplanmaya yol açabilir. Bu tip travmalar, bursanın sıvı üretimini artırabilir ve iltihaba sebep olabilir.
3. Enfeksiyonlar
Prepatellar bursit, nadiren de olsa enfeksiyon sonucu gelişebilir. Bursaya dışarıdan bir enfeksiyon girmesi, şişlik ve ağrıya neden olabilir. Bu durum “septik bursit” olarak adlandırılır ve genellikle bakterilerle (özellikle Staphylococcus aureus) ilişkilidir.
4. Romatizmal Hastalıklar
Bazı romatizmal hastalıklar, bursaların iltihaplanmasına yol açabilir. Örneğin, romatoid artrit gibi otoimmün hastalıklar, eklem çevresindeki dokuların iltihaplanmasına sebep olabilir.
5. Dizdeki Aşırı Basınç
Ağır yük taşıyan aktiviteler veya aşırı kilo, dizin ön kısmındaki bursanın daha fazla baskıya uğramasına neden olabilir. Bu da bursanın iltihaplanmasına yol açar.
Prepatellar Bursit Belirtileri
Prepatellar bursit, genellikle dizin ön kısmında belirgin semptomlarla kendini gösterir. Bu belirtiler şunlardır:
- Dizde Şişlik: En belirgin semptom, dizin ön kısmında belirgin bir şişliktir. Bu şişlik, genellikle yumuşak ve elastik bir yapıya sahiptir.
- Ağrı ve Hassasiyet: Dize baskı uygulandığında veya diz bükülüp gerildiğinde ağrı hissedilebilir. Bu ağrı, özellikle dizin üzerine baskı yapıldığında daha şiddetli olabilir.
- Isı Artışı: İltihaplı bursalar, dizde ısı artışına neden olabilir.
- Hareket Kısıtlılığı: Dizde ağrı nedeniyle hareket kısıtlanabilir. Bu durum, dizin tamamen bükülmesini engelleyebilir.
- Kızarıklık: Bursada iltihaplanma varsa, ciltte hafif kızarıklık olabilir.
Prepatellar Bursit Tanısı
Prepatellar bursit tanısı, genellikle klinik muayene ve hastanın tıbbi geçmişiyle konulur. Doktor, dizdeki şişlik ve ağrıyı değerlendirecek, hastanın dizini hareket ettirerek ağrı düzeyini gözlemleyecektir. Ayrıca, aşağıdaki tanı yöntemleri kullanılabilir:
1. Fiziksel Muayene
Dizin üzerine baskı yaparak, şişlik ve hassasiyet değerlendirilir. Prepatellar bursit olan hastalarda dizin ön kısmında belirgin bir şişlik görülebilir.
2. Röntgen
Röntgen, dizdeki kemik yapılarının ve olası kırıkların değerlendirilmesi için kullanılabilir. Ancak, bursanın iltihaplanmasını doğrudan göstermez.
3. Ultrasonografi
Ultrasonografi, bursanın şişmesini ve içindeki sıvıyı değerlendirmek için faydalı bir araçtır. Ultrason, bursanın büyüklüğünü ve sıvı birikimini görüntülemede etkili olabilir.
4. Bursa Sıvısı Analizi
Eğer bursit enfeksiyon nedeniyle gelişmişse, bursa sıvısından örnek alınabilir. Bu sıvı, mikroskopik inceleme ve kültür testleriyle enfeksiyon olup olmadığı tespit edilebilir.
Prepatellar Bursit Tedavi Yöntemleri
Prepatellar bursit tedavisi, genellikle konservatif yöntemlerle yapılır. İltihaplanmanın şiddetine ve nedenine bağlı olarak tedavi süreci değişebilir. Aşağıda, prepatellar bursitin tedavi yöntemlerini bulabilirsiniz:
1. Dinlenme ve Aktivite Kısıtlaması
Tedavinin ilk aşamasında, dizin zorlanmaması ve aşırı kullanımdan kaçınılması önemlidir. Aktivite kısıtlaması, iltihabın yatıştırılmasına yardımcı olur.
2. Buz Uygulaması
İltihaplanmayı ve şişliği azaltmak için dizin üzerine buz uygulamak etkili bir yöntemdir. Buz, şişliğin inmesine yardımcı olur ve ağrıyı hafifletir. Buz, 15-20 dakika boyunca günde birkaç kez uygulanmalıdır.
3. İlaç Tedavisi
İltihaplanmayı ve ağrıyı azaltmak için nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) kullanılabilir. Örneğin, ibuprofen gibi ilaçlar ağrıyı dindirebilir ve iltihaplanmayı azaltabilir.
4. Kompleksiyon (Bant) Uygulaması
Dizin üzerine elastik bir bandaj sarılabilir veya kompresyon uygulaması yapılabilir. Bu, şişliği kontrol altına alabilir ve dizin daha stabil hale gelmesini sağlar.
5. Fizyoterapi
Fizyoterapist tarafından yapılacak egzersizler, dizin hareketliliğini artırabilir ve güçlenmesine yardımcı olabilir. Ayrıca, dizin aşırı zorlanmasını engellemek amacıyla uygun pozisyonlar öğretilebilir.
6. Steroid Enjeksiyonları
Bazen, iltihap şiddetli olduğunda, dizin prepatellar bursasına kortikosteroid enjeksiyonları yapılabilir. Bu, hızlı bir şekilde ağrıyı ve iltihaplanmayı azaltabilir.
7. Bursa Sıvısının Boşaltılması (Aspiration)
Eğer bursada aşırı sıvı birikmişse, doktor sıvıyı çekmek için iğne ile aspirasyon yapabilir. Bu, şişliği azaltabilir ve iltihabı hafifletebilir.
8. Cerrahi Müdahale
Nadir durumlarda, konservatif tedavilere yanıt vermeyen prepatellar bursitlerde cerrahi müdahale gerekebilir. Bursa tamamen çıkarılabilir ve gerektiğinde dikiş atılabilir. Ancak, bu yöntem genellikle son çare olarak kullanılır.
Prepatellar Bursit İle İlgili Önlemler
Prepatellar bursiti önlemek için aşağıdaki önlemler alınabilir:
- Diz Çökme ve Eğilme Hareketlerinden Kaçınmak: Eğer uzun süre diz üstü çalışıyorsanız, sık sık durarak ve dizinizi dinlendirerek, eklem üzerindeki baskıyı azaltabilirsiniz.
- Koruyucu Ekipman Kullanmak: Diz çökme gibi aktiviteler için dizlik veya koruyucu yastıklar kullanılabilir.
- Egzersiz Yapmak: Diz çevresindeki kasları güçlendirmek, eklem üzerindeki baskıyı azaltabilir ve bursit riskini düşürebilir.
- Kiloyu Kontrol Altında Tutmak: Aşırı kilolu olmak, dizlere ekstra yük bindirebilir. Kilo kontrolü bursit riskini azaltabilir.
Sonuç
Prepatellar bursit, dizin ön kısmında bulunan bursanın iltihaplanması sonucu gelişen bir rahatsızlıktır. Çoğu zaman aşırı kullanım, travmalar veya enfeksiyonlar nedeniyle meydana gelir. Tedavi, genellikle dinlenme, ilaç tedavisi ve fizyoterapi gibi konservatif yöntemlerle yapılır. Ancak, şiddetli vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir. Bursitin tekrarlamaması için koruyucu önlemler alınması ve aşırı diz kullanımı gibi aktivitelerden kaçınılması önemlidir.