Adet Düzensizliği: Neden Olur, Ne Zaman Doktora Gitmeli?

Adet düzensizliği, adet kanamalarının zamanında olmaması, çok sık veya çok seyrek görülmesi, aşırı uzun ya da kısa sürmesi veya miktarının normalden fazla ya da az olması durumlarını kapsayan yaygın bir jinekolojik sorundur. Kadınların yaşam döngüsü boyunca zaman zaman adet düzeninde değişiklikler olabilir; ancak bu durum bazı durumlarda altta yatan bir hastalığın belirtisi olabilir.

Adet Düzensizliği Nedir?

Normal bir adet döngüsü 21 ila 35 gün arasında seyreder ve kanama süresi genellikle 2-7 gün sürer. Bu sürelerin dışında kalan sapmalar “adet düzensizliği” olarak kabul edilir.

Düzensizlik Tipleri:

Oligomenore: Seyrek adet görme (35 günden uzun aralıklarla)
Polimenore: Sık adet görme (21 günden kısa aralıklarla)
Amenore: 3 aydan uzun süredir adet görememe
Menoraji: Aşırı miktarda ve uzun süren adet kanamaları
Metroraji: Ara kanamalar, siklus dışında oluşan kanamalar

Adet Düzensizliği Neden Olur?

1. Hormonal Dengesizlikler

Polikistik Over Sendromu (PCOS): Yumurtlama bozukluğu ile karakterize, sık görülen bir nedendir.
Tiroid Bozuklukları: Hem hipotiroidi hem de hipertiroidi adet düzenini etkileyebilir.
Prolaktin Yüksekliği: Süt hormonu olarak bilinen prolaktin artışı adet düzenini bozabilir.

2. Stres ve Duygusal Faktörler

Yoğun stres, kaygı bozuklukları, travmatik olaylar adet gecikmelerine veya düzensizliklere neden olabilir.

3. Kilo Değişimleri ve Beslenme

Aşırı kilo alma ya da zayıflama, aşırı diyet, yetersiz beslenme adet döngüsünü olumsuz etkileyebilir.

4. Ağır Egzersiz

Özellikle profesyonel sporcularda, vücut yağ oranının çok düşmesi yumurtlamayı engelleyebilir.

5. Rahim İçi Yapısal Sorunlar

Miyomlar, polipler, endometriozis ve rahim içi yapışıklıklar (Asherman sendromu) düzensiz kanamalara neden olabilir.

6. Doğum Kontrol Yöntemleri

Hormon içeren doğum kontrol hapları veya spiral (RİA) kullanımının ilk aylarında geçici düzensizlikler oluşabilir.

7. Gebelik ve Emzirme

Gebelik döneminde doğal olarak adet görülmez. Emzirme de yumurtlamayı baskılayabilir.

8. Menopoz ve Perimenopoz

40 yaş sonrası dönemde hormon seviyelerinde dalgalanmalarla birlikte adet düzensizlikleri sıklaşır.

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

Aşağıdaki durumlar gözlemleniyorsa mutlaka bir Kadın Hastalıkları ve Doğum (Jinekoloji) uzmanına başvurulmalıdır:

3 aydan uzun süredir adet görmeme (amenore)
21 günden daha kısa veya 35 günden uzun aralıklarla adet olma
Aşırı yoğun, uzun süren (7 gün üzeri) ya da pıhtılı kanama
Adet dönemleri arasında lekelenme veya ara kanama
Şiddetli adet sancısı ve yaşam kalitesini bozan semptomlar
Adet düzensizliğine eşlik eden tüylenme, sivilce, kilo artışı gibi belirtiler

Özetle

Adet düzensizliği, çoğu zaman yaşam tarzı değişiklikleriyle geçici olabilirken, bazı durumlarda hormonal bozukluklar veya altta yatan jinekolojik hastalıkların belirtisi olabilir. Düzensizlik 2-3 siklus boyunca devam ediyorsa ya da şiddetli belirtiler eşlik ediyorsa tıbbi değerlendirme şarttır. Erken teşhis ve doğru tedavi ile adet düzeni sağlanabilir.

Bu makale bilgilendirme amaçlıdır. Bir uzman hekime veya doktorunuza danışmadan hareket etmeyiniz.

Anahtar Kelimeler: adet düzensizliği nedenleri, polikistik over sendromu, sık adet olma, adet gecikmesi, hormonal dengesizlik, ara kanama, amenore, menoraji, jinekolojik muayene, regl düzensizliği ne zaman tehlikeli