Akciğer Kanseri Ameliyatı Öncesi Hangi Testler Yapılır?
Akciğer kanseri, genellikle ileri evrelerde semptom gösterdiği için, erken tanı büyük önem taşır. Akciğer kanseri teşhisi konduktan sonra, tedavi sürecinin ilk aşaması olan cerrahi müdahale için hazırlıklar başlar. Ancak, bu ameliyatın başarılı olabilmesi ve hastanın güvenli bir şekilde iyileşebilmesi için çeşitli testlerin yapılması gerekmektedir. Bu testler, kanserin yayılma derecesini belirlemek, hastanın genel sağlık durumunu değerlendirmek ve ameliyat için uygun olup olmadığını görmek amacıyla yapılır. Bu yazıda, akciğer kanseri ameliyatı öncesi yapılan testler detaylı bir şekilde ele alınacaktır.
Akciğer Kanseri Ameliyatı Öncesi Yapılan Testler
1. Fiziksel Muayene ve Tıbbi Geçmiş Değerlendirmesi
Ameliyat öncesi ilk adım, hastanın tıbbi geçmişinin gözden geçirilmesi ve fiziksel muayenenin yapılmasıdır. Bu, doktorun genel sağlık durumunu, akciğer fonksiyonlarını ve kanserin yayılma olasılığını değerlendirmenizi sağlar. Fiziksel muayene sırasında, hastanın solunum, kalp, karın ve diğer organ sistemleri incelenir.
Doktor, hastanın sigara içip içmediğini, daha önce herhangi bir akciğer hastalığı (KOAH, astım vb.) olup olmadığını, akciğer kanseri öyküsünü ve mevcut ilaç kullanımını sorgular.
2. Göğüs Röntgeni (Toraks Grafisi)
Göğüs röntgeni, akciğerlerin genel durumunu değerlendiren basit bir görüntüleme testidir. Ameliyat öncesi, doktorlar akciğerlerdeki anormallikleri, kitleleri, enfeksiyonları veya sıvı birikimini incelemek amacıyla bu testi uygularlar. Ancak, yalnızca göğüs röntgeni kanserin tam yayılma durumunu göstermez, bu nedenle ek görüntüleme testleri gerekebilir.
3. Bilgisayarlı Tomografi (BT)
Bilgisayarlı tomografi (BT), akciğerlerin daha ayrıntılı görüntülerini elde etmek için kullanılır. BT taraması, akciğer kanserinin boyutunu, konumunu ve çevresindeki dokulara nasıl yayıldığını belirlemek için çok önemlidir. Ayrıca, akciğerin bir bölümünün cerrahi olarak çıkarılabilir olup olmadığını belirlemeye yardımcı olur.
BT taraması, aynı zamanda plevral boşlukta sıvı birikimi veya lenf nodlarındaki büyümeleri tespit etmede de oldukça etkilidir. Bu test, kanserin evresini belirlemede önemli bir rol oynar.
4. Pozitron Emisyon Tomografisi (PET)
Pozitron Emisyon Tomografisi (PET) taraması, vücuttaki kanser hücrelerinin metabolik aktivitelerini izleyerek tümörlerin yerini ve yayılma derecesini gösterir. Akciğer kanseri tanısı konduğunda, kanserin çevre dokulara yayılıp yayılmadığını görmek için PET taraması önerilebilir. PET taraması, özellikle cerrahi tedaviye uygun hastaların seçiminde büyük rol oynar.
5. Akciğer Fonksiyon Testleri (PFT)
Ameliyat öncesi akciğerlerin fonksiyonlarını değerlendirmek, hastanın cerrahiye uygunluğunu belirlemek için çok önemlidir. Akciğer fonksiyon testleri, akciğerlerin hava kapasitesini, oksijen transferini ve karbondioksit atılımını ölçer. Özellikle büyük akciğer rezeksiyonları (akciğerin bir kısmının çıkarılması) düşünülen hastalarda, bu testler hastanın iyileşme sürecine uygun olup olmadığını belirlemeye yardımcı olur.
6. Kan Testleri
Ameliyat öncesinde hastanın genel sağlık durumunu değerlendirmek için kan testleri yapılır. Bu testler, enfeksiyonlar, anemi, karaciğer ve böbrek fonksiyonları gibi organ sistemlerinin durumu hakkında bilgi verir. Kan testlerinde genellikle bakılan parametreler şunlardır:
- Tam Kan Sayımı (CBC): Kan hücrelerinin sayısını ve türlerini ölçer. Anemi, enfeksiyon veya pıhtılaşma bozuklukları gibi durumlar tespit edilebilir.
- Karaciğer Fonksiyon Testleri: Karaciğerin düzgün çalışıp çalışmadığını belirler.
- Böbrek Fonksiyon Testleri: Böbreklerin işlevini izler.
- Elektrolit Düzeyleri: Vücutta sıvı dengesini ve elektrolit düzeylerini kontrol eder.
- Kan Gazı Analizi: Oksijen ve karbondioksit düzeylerini ölçer.
7. Bronkoskopi
Bronkoskopi, akciğerlerin içini incelemek için yapılan bir testtir. Bu işlemde, ince bir tüp (bronkoskop) burun veya ağız yoluyla akciğerlere yerleştirilir ve akciğerlerin iç yüzeyi görsel olarak incelenir. Eğer akciğer kanseri şüphesi varsa, bronkoskopi ile kanserli hücreler örneklenebilir (biyopsi alınabilir). Bu işlem, kanserin kesin tanısını koymaya yardımcı olur.
8. Mediastinoskopi ve Lenf Nodu Biopsisi
Kanserin yayılıp yayılmadığını belirlemek için mediastinoskopi yapılabilir. Mediastinoskopi, göğüs boşluğunun ortasında yer alan mediastinum bölgesine yerleştirilen bir kamera aracılığıyla yapılan bir prosedürdür. Bu test, özellikle lenf nodlarındaki metastazı (kanserin yayılması) değerlendirmek amacıyla kullanılır. Eğer kanserin lenf nodlarına yayıldığı düşünülüyorsa, bu işlemle biyopsi alınabilir.
9. Ekokardiyografi
Ekokardiyografi, kalbin yapısını ve fonksiyonlarını değerlendirmek için yapılan bir ultrason testidir. Akciğer kanseri cerrahisi, kalp üzerinde de bazı etkiler yaratabileceğinden, kalp fonksiyonlarının değerlendirilmesi önemlidir. Ekokardiyografi, kalbin hareketlerini ve kan dolaşımını inceleyerek cerrahiye uygunluk açısından önemli bilgiler sunar.
10. Genetik Testler
Bazı akciğer kanseri türleri, genetik mutasyonlardan kaynaklanabilir. Özellikle non-skuamöz hücreli akciğer kanseri (NSCLC) vakalarında, kanserin genetik yapısını belirlemek için testler yapılabilir. Bu testler, tedavi planlamasında ve hedefe yönelik tedavilerde yardımcı olabilir.
Özetle
Akciğer kanseri ameliyatı öncesi yapılan testler, kanserin yayılma derecesini, hastanın genel sağlık durumunu ve cerrahiye uygunluğunu belirlemek için son derece önemlidir. Fiziksel muayene, görüntüleme testleri (BT, PET), akciğer fonksiyon testleri ve kan testleri gibi bir dizi işlem, başarılı bir cerrahi müdahale için gerekli verileri sunar. Bu testler, hastanın iyileşme sürecinin daha sağlıklı ve hızlı bir şekilde ilerlemesine katkı sağlar.
Bu makale bilgilendirme amaçlıdır. Bir uzman hekime veya doktorunuza danışmadan hareket etmeyiniz.
Anahtar Kelimeler
Akciğer kanseri, akciğer kanseri ameliyatı, kanser taraması, bronkoskopi, PET taraması, BT taraması, akciğer fonksiyon testleri, mediastinoskopi, genetik testler, ekokardiyografi