Altını Islatma (Enürezis) Nedir? Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Enürezis, çocuklarda ve bazı durumlarda erişkinlerde görülebilen, istem dışı idrar kaçırma durumudur. En yaygın formu, özellikle gece uykusunda gerçekleşen gece alt ıslatma (noktürnal enürezis) olarak bilinir. Enürezis, fizyolojik, psikolojik ve nörolojik faktörlerin etkileşimiyle ortaya çıkan bir durumdur ve doğru yaklaşım gerektirir.

Enürezis Nedir?

Enürezis, 5 yaş ve üzerindeki bireylerde, herhangi bir organik hastalık olmadan, ayda en az iki kez istemsiz idrar kaçırma durumudur.
İki ana formda görülür:

Primer Enürezis: Kişi hiçbir zaman tam kuruluk dönemine ulaşmamıştır.
Sekonder Enürezis: Daha önce en az 6 ay kuru kalmış bireyde yeniden alt ıslatma başlamıştır.

Enürezis Türleri

1. Noktürnal Enürezis (Gece altını ıslatma)

En sık görülen tiptir. Uyku sırasında idrar kontrolünün sağlanamaması söz konusudur.

2. Diürnal Enürezis (Gündüz altını ıslatma)

Uyanıkken istemsiz idrar kaçırmadır. Genellikle dikkat eksikliği, aşırı oyun sırasında tuvalete gitmeme gibi davranışlarla ilişkilidir.

3. Karma Tip Enürezis

Hem gece hem gündüz dönemlerinde idrar kaçırma gözlenir.

Enürezisin Nedenleri

Fizyolojik Nedenler:

Genetik yatkınlık (anne ya da babada benzer öykü)
Mesane kapasitesinin yetersiz olması
Gece idrar üretiminin artması (antidiüretik hormon eksikliği)
Derin uyku ve uyku uyarılma bozukluğu
Kabızlık ve mesaneye baskı

Psikolojik ve Davranışsal Nedenler:

Stres, travma, kardeş doğumu, okul değişikliği
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB)
Aile içi çatışmalar

Organik Nedenler (sekonder enüreziste düşünülmelidir):

İdrar yolu enfeksiyonları
Diyabet
Nörolojik bozukluklar
Spina bifida gibi konjenital anomaliler

Tanı Kriterleri ve Değerlendirme

Tıbbi öykü ve aile hikayesi
Fizik muayene
İdrar tahlili (enfeksiyon veya diyabet dışlanması için)
Üroflowmetri veya mesane işlev testleri (gerekirse)
Günlük sıvı alımı ve idrar çıkışı günlüğü

Tedavi Yöntemleri

1. Davranışsal Tedavi

Tuvalet eğitimi: Düzenli aralıklarla tuvalete gitme alışkanlığı
Sıvı alım düzenlemesi: Özellikle akşam saatlerinde sıvı kısıtlaması
Motivasyonel teknikler: Takvim ve ödül sistemi
Gece uyandırma: Belirli saatlerde tuvalete götürme

2. Alarm Tedavisi

İdrar algılayıcı cihazla çalışır. Islaklık hissedildiğinde çocuğu uyandırır.
En etkili ve kalıcı yöntemlerden biridir.
Sabır ve süreklilik gerektirir (3-6 ay kullanım)

3. Farmakolojik Tedavi

Desmopressin (DDAVP): Gece idrar üretimini azaltır.
İmipramin: Antidepresan etkili; mesane kontrolünü artırabilir.
İlaçlar genellikle kısa vadeli çözüm sağlar, davranış tedavisi ile desteklenmelidir.

Aileye Öneriler

Ceza vermekten kaçınılmalı, durumun çocuğun kontrolü dışında olduğu unutulmamalıdır.
Destekleyici ve sabırlı bir yaklaşım, tedavi sürecinin başarısını artırır.
Aile içi stres kaynakları gözden geçirilmeli, gerekirse psikolojik destek alınmalıdır.

Özetle

Enürezis, çocuklukta sık görülen ve çoğu zaman geçici olan bir durumdur. Ancak 5 yaş sonrası devam eden alt ıslatmalarda altta yatan nedenlerin araştırılması, hem fiziksel hem psikolojik yönlerden değerlendirme yapılması gereklidir. Tedavi süreci bireyselleştirilmelidir; davranışsal destek, alarm tedavisi ve gerektiğinde ilaçlar etkili biçimde uygulanarak çoğu çocukta tam düzelme sağlanabilir.

Bu makale bilgilendirme amaçlıdır. Bir uzman hekime veya doktorunuza danışmadan hareket etmeyiniz.

Anahtar Kelimeler: enürezis nedir, altını ıslatma tedavisi, çocuklarda gece alt ıslatma, noktürnal enürezis, mesane eğitimi, alarm tedavisi, idrar kaçırma nedenleri, desmopressin kullanımı