Anemi İçin Hangi Testler Yapılır?

Anemi Nedir?

Anemi, kandaki hemoglobin düzeyinin yaşa ve cinsiyete göre normal değerlerin altına düşmesiyle tanımlanır. Bu durum, dokulara yeterli oksijen taşınamamasıyla sonuçlanır. Yorgunluk, solukluk, çarpıntı ve nefes darlığı gibi belirtilerle kendini gösterir. Nedeni belirlemek için bir dizi laboratuvar testi gerekir.

Anemi Tanısında Kullanılan Temel Testler

1. Tam Kan Sayımı (Hemogram)

En temel ve başlangıç testidir. Aşağıdaki parametreleri içerir:

Hemoglobin (Hb): Aneminin varlığı ve şiddetini gösterir.
Hematokrit (Hct): Kandaki eritrosit oranını gösterir.
Eritrosit (RBC) Sayısı: Kırmızı kan hücresi miktarı.
MCV (Mean Corpuscular Volume): Eritrosit hacmi; aneminin mikrositik, normositik veya makrositik olup olmadığını gösterir.
MCH ve MCHC: Eritrosit başına düşen hemoglobin miktarını gösterir.
RDW (Red Cell Distribution Width): Eritrosit boyut dağılımındaki farklılıkları belirler.

2. Demir ve Demir Bağlama Kapasitesi

Demir eksikliği anemisini değerlendirmede kullanılır:

Serum demiri
Total demir bağlama kapasitesi (TDBK)
Transferrin saturasyonu
Ferritin: Vücuttaki demir depolarını gösterir; akut faz reaktanı olduğu için inflamasyonda yükselebilir.

3. Vitamin B12 ve Folat Düzeyleri

Makrositik anemilerde araştırılır. Eksiklikleri megaloblastik anemiye neden olabilir.

4. Retikülosit Sayımı

Kemik iliğinin yeni eritrosit üretme kapasitesini gösterir. Anemiye vücudun yanıtını değerlendirir.

5. Periferik Yayma (Kan Frotisi)

Mikroskop altında eritrosit şekil ve boyutlarını gözlemleme imkânı sunar. Şüpheli morfolojik değişiklikleri (örneğin target hücre, schistocyte, sferosit) ortaya koyar.

Nedene Yönelik İleri Testler

6. Kemik İliği Aspirasyonu ve Biyopsisi

Aneminin kemik iliği kaynaklı (örneğin aplastik anemi, lösemi, myelodisplazi) olup olmadığını anlamak için yapılır.

7. Hemoglobin Elektroforezi

Talasemi ve orak hücre anemisi gibi kalıtsal hemoglobinopatileri saptamak için kullanılır.

8. CRP, ESR, Lökosit ve Trombosit Sayısı

Anemiye eşlik eden inflamasyon, enfeksiyon veya hematolojik hastalıkların ayırıcı tanısı için yardımcıdır.

9. LDH, Haptoglobin ve Bilirubin

Hemolitik anemilerde kırmızı hücre yıkımı göstergeleri olarak kullanılır.

Özetle

Anemi tanısı konulduktan sonra, nedeni belirlemek için laboratuvar testleri adım adım ve hedefe yönelik olarak seçilmelidir. Her anemi tipi farklı bir biyolojik mekanizma ile oluştuğundan testlerin yorumlanması dikkatli bir değerlendirme gerektirir. Bu nedenle, tanı ve tedavi süreci mutlaka bir hekim gözetiminde yürütülmelidir.

Bu makale bilgilendirme amaçlıdır. Bir uzman hekime veya doktorunuza danışmadan hareket etmeyiniz.

Anahtar Kelimeler: Anemi testleri, tam kan sayımı, hemoglobin düşüklüğü, demir eksikliği, MCV, ferritin, B12 vitamini, folik asit, retikülosit, periferik yayma, hemolitik anemi, talasemi testleri.