Angina – Göğüs Ağrısı ve Kalp Hastalıkları ile İlgili Bir Belirti
Angina, genellikle göğüs bölgesinde hissedilen ağrı veya rahatsızlık duygusudur ve çoğunlukla kalp hastalıkları ile ilişkilendirilir. Angina, kalp kasına kan akışının yetersiz olduğu bir durumun belirtisi olarak ortaya çıkar. Bu durum, kalbe oksijen taşıyan koroner arterlerin daralması veya tıkanması nedeniyle meydana gelir. Angina, bazen “göğüs ağrısı” olarak tanımlanır, ancak ağrının tipi ve şiddeti kişiden kişiye farklılık gösterebilir.
Angina Nedir?
Angina, göğüs ağrısı veya rahatsızlık hissi ile karakterize edilen bir durumdur. Kalp, vücudun tüm organlarına oksijen taşıyan bir pompa olarak çalışırken, bu pompanın kendisinin de oksijene ihtiyacı vardır. Oksijen taşıyan kan damarlarının daralması, kalp kasına yeterli oksijenin ulaşmamasına neden olabilir. Bu durumda kalp, daha fazla oksijen almak için çaba gösterirken, kişi göğüs ağrısı hissedebilir. Angina, çoğunlukla kalp damarlarındaki daralma veya tıkanıklıkların bir sonucu olarak gelişir.
Angina Türleri
Angina, genellikle üç ana türe ayrılır:
- Stabil Angina: Stabil angina, genellikle egzersiz veya stres gibi bir tetikleyici faktör nedeniyle ortaya çıkar. Bu tür angina genellikle kısa süreli olur ve dinlenme ile geçer. Stabil angina, genellikle önceden tahmin edilebilir. Örneğin, kişi egzersiz yaparken veya yoğun bir stres durumu yaşarken göğüs ağrısı hissedebilir. Bu tür angina, genellikle ciddi bir kalp rahatsızlığının belirtisi değildir, ancak yine de dikkatle izlenmesi gerekir.
- Unstabil Angina (Kararsız Angina): Unstabil angina, daha şiddetli ve daha düzensiz bir ağrı türüdür. Bu tür angina, dinlenme sırasında bile meydana gelebilir ve genellikle daha uzun süre devam eder. Unstabil angina, daha tehlikeli bir durumdur çünkü bu, kalp krizine (miyokard enfarktüsü) dönüşme riski taşıyan bir belirtidir. Bu durum acil müdahale gerektirir.
- Prinzmetal Angina (Vazospastik Angina): Vazospastik angina, koroner arterlerin geçici bir şekilde kasılması sonucu ortaya çıkar. Bu tür angina, genellikle dinlenme sırasında veya gece uykuda ortaya çıkar. Oksijen eksikliği, geçici damar spazmları nedeniyle meydana gelir. Bu tür angina nadir olmakla birlikte, tedavi edilmezse kalp krizi riski oluşturabilir.
Angina Belirtileri
Angina belirtileri kişiden kişiye değişebilir, ancak genellikle aşağıdaki belirtileri içerir:
- Göğüs Ağrısı veya Rahatsızlık: Genellikle göğüsün ortasında, kolların, çenenin veya sırtın bir kısmına yayılan ağrı şeklinde hissedilir.
- Nefes Darlığı: Angina, kalp kasının oksijen alımındaki azalma nedeniyle nefes darlığına yol açabilir.
- Yorgunluk: Angina, genellikle yorgunluk ve halsizlik hissine yol açar, çünkü kalp verimli bir şekilde çalışamaz.
- Mide Bulantısı ve Baş Dönmesi: Bazı kişilerde angina ağrısıyla birlikte mide bulantısı ve baş dönmesi görülebilir.
Angina Sebepleri
Angina genellikle kalp damarlarında daralma veya tıkanma nedeniyle meydana gelir. Bunun en yaygın nedeni aterosklerozdur. Ateroskleroz, damar duvarlarında plak birikmesi sonucu kan damarlarının daralmasına yol açar. Aşağıdaki faktörler angina riskini artırabilir:
- Ateroskleroz: Kolesterol ve diğer maddelerin damar duvarlarında birikmesi, kan akışını kısıtlayarak anginaya yol açabilir.
- Yüksek Tansiyon (Hipertansiyon): Yüksek kan basıncı, kalp damarlarını zorlar ve bu da angina riskini artırabilir.
- Sigara İçmek: Sigara içmek damarları daraltır ve oksijen taşınmasını zorlaştırır, bu da angina riskini artırır.
- Şeker Hastalığı (Diyabet): Diyabet, damarların hasar görmesine neden olabilir ve bu da angina gelişimine yol açabilir.
- Obezite ve Fiziksel Aktivite Eksikliği: Yetersiz egzersiz ve aşırı kilo, kalp hastalıklarına ve anginaya zemin hazırlayabilir.
Angina Tanısı
Angina tanısı genellikle hastanın öyküsüne ve fiziksel muayeneye dayanarak konur. Ancak, doğru tanıyı koymak için bir dizi test yapılabilir. Bu testler şunları içerebilir:
- Elektrokardiyogram (EKG): Kalp ritmini ölçer ve kalp kası üzerindeki etkileri değerlendirir.
- Efor Testi (Stres Testi): Kalbin egzersiz sırasında nasıl tepki verdiğini görmek için yapılan bir testtir.
- Koroner Anjiyografi: Kalp damarlarındaki daralmaları veya tıkanmaları göstermek için kullanılan bir testtir.
- Kan Testleri: Kan testleri, kolesterol seviyeleri ve diğer kalp hastalıkları ile ilgili biyokimyasal göstergeleri belirlemek için yapılabilir.
Angina Tedavisi
Angina tedavisi, genellikle yaşam tarzı değişiklikleri, ilaç tedavisi ve bazen cerrahi müdahale ile yapılır. Tedavi yöntemleri arasında şunlar bulunur:
- İlaçlar:
- Nitrogliserin: Angina ağrısını hafifletmek için kullanılan bir ilaçtır. Koroner damarları genişleterek kan akışını artırır.
- Beta Blokerler: Kalp hızını düşürerek kalbin daha az oksijen tüketmesini sağlar.
- Statinler: Kolesterol seviyelerini düşürerek aterosklerozu yavaşlatır.
- Antiplatelet İlaçlar: Kan pıhtılaşmasını engelleyerek kalp krizini önlemeye yardımcı olur.
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri:
- Düzenli Egzersiz: Kalp sağlığını korur ve angina riskini azaltır.
- Sağlıklı Beslenme: Düşük yağlı, düşük sodyumlu bir diyet kalp sağlığını destekler.
- Sigara İçmemek: Sigara, damarları daraltan ve angina riskini artıran bir faktördür.
- Stres Yönetimi: Stres, angina semptomlarını kötüleştirebilir, bu yüzden rahatlama teknikleri önerilir.
- Cerrahi Müdahale:
- Koroner Arter By-pass Ameliyatı (CABG): Koroner arterler tıkalıysa, yeni bir yol açmak için ameliyat yapılabilir.
- Anjiyoplasti ve Stentleme: Daralmış damarlar açılarak bir stent yerleştirilir, böylece kan akışı iyileştirilir.
Sonuç
Angina, kalp hastalıklarıyla ilişkili önemli bir belirtidir. Stabil ve unstabil angina türleri, hastanın sağlık durumu ve yaşam kalitesi üzerinde ciddi etkiler yaratabilir. Erken tanı ve uygun tedavi yöntemleri ile angina yönetilebilir ve kalp hastalıklarının yol açabileceği olumsuz etkiler en aza indirilebilir. Bu nedenle angina belirtileri görüldüğünde, derhal bir sağlık profesyoneline başvurulması hayati önem taşır.