Antihiperlipidemik ve Antiarteriosklerotik İlaçlar ile Zehirlenme

Antihiperlipidemik ve antiarteriosklerotik ilaçlar, kandaki lipid (yağ) seviyelerini düşürerek damar sertliği (arterioskleroz) ve kardiyovasküler hastalıkların önlenmesinde kullanılır. Ancak, bu ilaçların yanlış dozda alınması veya bilinçsiz kullanımı ciddi yan etkilere ve zehirlenmelere yol açabilir.

Antihiperlipidemik ve antiarteriosklerotik ilaçlar ile zehirlenmenin nedenleri

Yüksek doz alımı: İlacın önerilenden fazla kullanılması
İlaç etkileşimleri: Kan sulandırıcılar, tansiyon ilaçları ve diğer kardiyovasküler ilaçlarla etkileşim
Kronik aşırı kullanım: Karaciğer ve kas dokusunda hasara yol açan birikim
Çocuklar veya yaşlılar tarafından yanlışlıkla alınması

Yaygın antihiperlipidemik ve antiarteriosklerotik ilaçlar ve zehirlenme belirtileri

1. Statinler (Kolesterol düşürücü ilaçlar)

Örnekler: Atorvastatin, simvastatin, rosuvastatin
Zehirlenme belirtileri:

Kas ağrısı, kas zayıflığı (rabdomiyoliz riski)
Karaciğer enzimlerinde yükselme
Mide bulantısı, kusma
Baş dönmesi, halsizlik

2. Fibratlar (Trigliserid düşürücü ilaçlar)

Örnekler: Fenofibrat, gemfibrozil
Zehirlenme belirtileri:

Karın ağrısı, mide rahatsızlığı
Kas krampları, güçsüzlük
Safra taşı oluşumu

3. Safra asidi bağlayıcı reçineler

Örnekler: Kolestiramin, kolesevelam
Zehirlenme belirtileri:

Şiddetli kabızlık veya ishal
Vitamin emiliminde bozulma (A, D, E, K vitaminleri)
Karaciğer stresine bağlı yan etkiler

4. Kolesterol emilim inhibitörleri

Örnekler: Ezetimib
Zehirlenme belirtileri:

Karaciğer enzimlerinde yükselme
Kas ağrısı
Karın ağrısı, ishal

5. Nikotinik asit türevleri (Niacin, B3 vitamini türevleri)

Zehirlenme belirtileri:

Yüzde kızarma, sıcak basması
Karaciğer toksisitesi
İnsülin direncinde artış

Antihiperlipidemik ilaç zehirlenmesinde ilk yardım

Tıbbi yardım alın: 112’yi arayın veya en yakın hastaneye başvurun.
İlacın miktarı ve alım zamanı belirlenmeli: Doktorun doğru müdahale yapabilmesi için bilgi önemlidir.
Kusma tetiklenmemeli: Özellikle bilinç kaybı varsa, kusma riskli olabilir.
Bol su içmek faydalı olabilir: Ancak, doktor önerisi olmadan ek müdahaleden kaçınılmalıdır.

Tıbbi tedavi yöntemleri

Mide yıkama: Zehirlenmenin erken evrelerinde uygulanabilir.
Sıvı ve elektrolit desteği: Vücuttaki dengeyi sağlamak için sıvı takviyesi yapılır.
Rabdomiyoliz riski varsa böbrek fonksiyonları desteklenir.
Ağır vakalarda hemodiyaliz uygulanabilir.

Zehirlenmelerden korunma yolları

Statinler ve diğer lipid düşürücü ilaçlar, doktor önerisi olmadan kullanılmamalıdır.
Farklı ilaçlarla etkileşimleri dikkatle değerlendirilmelidir.
Doz aşımından kaçınılmalıdır.
Karaciğer ve böbrek fonksiyonları düzenli olarak kontrol edilmelidir.

Sonuç olarak, antihiperlipidemik ve antiarteriosklerotik ilaçlar, bilinçsiz kullanıldığında ciddi kas, karaciğer ve böbrek hasarlarına yol açabilir. Zehirlenme belirtileri görüldüğünde en kısa sürede tıbbi yardım alınmalıdır.