Apandisit Nedir? Akut Apandisit Belirtileri, Teşhisi ve Cerrahi Müdahale

İçindekiler

1. Apandisit Nedir?
2. Apandis Organının Fonksiyonu
3. Akut Apandisit Neden Oluşur?
4. Akut Apandisit Belirtileri
5. Apandisit Tanısı Nasıl Konur?
6. Akut Apandisit Tedavi Yöntemleri
7. Apandisit Ameliyatı (Apandektomi) Süreci
8. Ameliyat Sonrası Dönem
9. Apandisit Komplikasyonları
10. Sık Sorulan Sorular

1. Apandisit Nedir?

Apandisit, kör bağırsağın (çekum) ucunda yer alan ve “apandis” olarak adlandırılan parmak şeklindeki yapının iltihaplanmasıdır. Genellikle ani başlayan ve tedavi edilmediğinde ciddi komplikasyonlara yol açabilen cerrahi bir acil durumdur.

2. Apandis Organının Fonksiyonu

Apandisin kesin işlevi net olarak bilinmemekle birlikte; bağışıklık sistemine yardımcı lenfoid doku içerdiği ve bağırsak florasını düzenleyici potansiyel bir rol oynadığı düşünülmektedir. Ancak yaşam için vazgeçilmez değildir ve çıkarılması sağlık üzerinde kalıcı olumsuz bir etki oluşturmaz.

3. Akut Apandisit Neden Oluşur?

Apandis kanalının tıkanması sonucunda gelişir. Bu tıkanma genellikle aşağıdaki nedenlerle oluşur:

• Fekalit (taşlaşmış dışkı parçası)
• Lenfoid doku hipertrofisi
• Parazitler
• Travmalar
• Nadir durumlarda tümörler

Bu tıkanıklık sonrası bakteriler hızla çoğalır, inflamasyon gelişir ve apandis şişerek patlayabilir (perforasyon).

4. Akut Apandisit Belirtileri

• Karın ağrısı: Tipik olarak göbek çevresinde başlar ve sağ alt karına (McBurney noktası) doğru yer değiştirir.
• Bulantı ve kusma
• İştahsızlık (anoreksi)
• Hafif ateş (37.5-38°C)
• Kabızlık veya ishal
• Karında hassasiyet, sertlik
• Hareketle artan ağrı

Not: Belirtiler her hastada klasik seyretmeyebilir. Özellikle çocuklarda, yaşlılarda ve gebelerde tanı zor olabilir.

5. Apandisit Tanısı Nasıl Konur?

Tanı klinik muayene, laboratuvar ve görüntüleme yöntemleri ile konur:

• Fizik muayene: Sağ alt kadranda hassasiyet, rebound (geri tepme) ve kasılma (defans)
• Kan testleri: Lökositoz (yüksek beyaz küre) ve CRP artışı
• Görüntüleme:
  • Abdominal ultrasonografi (ilk basamak)
  • Bilgisayarlı Tomografi (BT): Daha hassas ve kesin tanı sağlar.
  • Manyetik Rezonans (MR): Özellikle gebelerde tercih edilebilir.

6. Akut Apandisit Tedavi Yöntemleri

Tedavi genellikle cerrahidir. Apandisin iltihaplı olduğu durumlarda erken dönemde çıkarılması gerekir. Gecikme durumunda perforasyon, peritonit ve sepsis gibi hayatı tehdit eden komplikasyonlar gelişebilir.

7. Apandisit Ameliyatı (Apandektomi) Süreci

a. Açık Apandektomi:

• Sağ alt karından yapılan küçük bir kesiyle apandis çıkarılır.
• Perfore (patlamış) olgularda karın içi yıkanır ve dren yerleştirilebilir.

b. Laparoskopik Apandektomi:

• Karında 2-3 küçük delikten girilerek kamera yardımıyla gerçekleştirilir.
• Daha az ağrı, daha az yara izi ve daha kısa iyileşme süresi sunar.

Her iki yöntem de güvenli ve etkilidir. Seçim, hastanın durumu ve cerrahın deneyimine göre yapılır.

8. Ameliyat Sonrası Dönem

• Hafif karın ağrısı ve gaz problemleri olabilir
• 1-3 gün içinde hastaneden taburculuk mümkündür
• Antibiyotik ve ağrı kesicilerle desteklenir
• Yaklaşık 1 hafta içinde normal yaşama dönülebilir
• Dikişler 7-10 gün sonra alınır (eğer alınması gerekiyorsa)

9. Apandisit Komplikasyonları

Tedavi geciktirilirse aşağıdaki komplikasyonlar gelişebilir:

• Apandisin delinmesi (perforasyon)
• Peritonit (karın zarı iltihabı)
• Abse oluşumu
• Sepsis (kan zehirlenmesi)
• İyileşme sürecinde enfeksiyon veya fıtık gelişimi

Bu nedenle erken tanı ve hızlı cerrahi müdahale hayati öneme sahiptir.

10. Sık Sorulan Sorular

Akut apandisit kendiliğinden geçer mi?

Hayır. Apandisit tedavi edilmezse iltihap ilerler, patlar ve yaşamı tehdit eder.

Apandisit ameliyatı sonrası tekrarlar mı?

Hayır. Apandis tamamen çıkarıldığında tekrar etmez.

Laparoskopik ameliyat mı daha iyidir?

Laparoskopik ameliyat; daha hızlı iyileşme, az ağrı ve estetik avantajlar sağlar. Ancak her hastada uygun olmayabilir.

Apandisit ağrısı nasıl ayırt edilir?

Ağrının göbek çevresinden başlayıp sağ alt karına inmesi, iştah kaybı ve hareketle artan ağrı tipiktir. Ancak tanı yalnızca klinik ve görüntüleme ile kesinleştirilmelidir.

Apandisit çocuklarda sık görülür mü?

Evet. Özellikle 10-30 yaş aralığında yaygındır. Ancak küçük çocuklarda tanı güç olabilir ve dikkatli değerlendirme gerektirir.