Ayağa Kalkınca Göz Kararması Nedir? Sebepleri ve Tedavi Yöntemleri

Ayağa kalkınca göz kararması, genellikle postural hipotansiyon olarak bilinen bir durumun belirtisi olabilir. Bu durum, vücut bir pozisyondan (örneğin oturmak ya da uzanmak) diğerine (örneğin ayağa kalkmak) geçerken kan basıncının düşmesi ve bunun sonucunda beyne yeterli kan gitmemesiyle ortaya çıkar. Göz kararması, baş dönmesi, sersemlik ve hatta bayılma gibi belirtilerle birlikte görülebilir. Bu, çoğunlukla geçici bir durumdur ancak bazen daha ciddi sağlık sorunlarının belirtisi de olabilir.

Ayağa Kalkınca Göz Kararmasının Sebepleri

Ayağa kalkınca göz kararmasının çeşitli sebepleri vardır. İşte bunlardan bazıları:

1. Postural Hipotansiyon (Ortostatik Hipotansiyon)

Postural hipotansiyon, ayağa kalktığınızda ani bir şekilde kan basıncının düşmesidir. Bu durum, kanın vücudun alt kısmına toplanması nedeniyle beyne yeterli kan gitmemesine yol açar. Kan basıncı düşer, bu da göz kararması ve baş dönmesi gibi belirtilere neden olabilir.

Sebep: Uzun süre oturduktan veya yattıktan sonra hızla ayağa kalkmak, kan basıncının düşmesine yol açabilir.
Risk Faktörleri: Yaşlılık, aşırı alkol tüketimi, bazı ilaçlar (özellikle tansiyon ilaçları), dehidrasyon (susuz kalma) ve kalp hastalıkları.

2. Dehidrasyon (Sıvı Kaybı)

Vücutta yeterli sıvı olmaması, kan basıncının düşmesine neden olabilir. Dehidrasyon, kan hacmini düşürür ve dolayısıyla beyne giden kan miktarını azaltır, bu da göz kararmasına yol açabilir.

Sebep: Yetersiz su içme, aşırı terleme, kusma veya ishal gibi durumlar vücudu susuz bırakabilir.

3. Anemi (Kansızlık)

Anemi, kanda yeterli sayıda sağlıklı kırmızı kan hücresinin bulunmaması durumudur. Kırmızı kan hücreleri, oksijen taşımakla görevlidir. Anemi nedeniyle beyne oksijen gitmemesi göz kararmasına neden olabilir.

Sebep: Demir eksikliği, B12 vitamini eksikliği veya kronik hastalıklar anemiye yol açabilir.

4. Sinir Sistemi Sorunları

Sinir sistemi ile ilgili bazı problemler de ayağa kalkınca göz kararmasına yol açabilir. Örneğin, otonom sinir sistemi düzgün çalışmadığında kan basıncı ayarlanamaz.

Sebep: Parkinson hastalığı, şeker hastalığı (diabetes mellitus) gibi hastalıklar, otonom sinir sistemini etkileyebilir ve kan basıncı regülasyonunda sorunlara neden olabilir.

5. İlaçlar

Bazı ilaçlar, kan basıncını düşürerek göz kararmasına neden olabilir. Özellikle tansiyon ilaçları, diüretikler (idrar söktürücüler) ve bazı antidepresanlar, postural hipotansiyona yol açabilir.

Sebep: Kan basıncını düşüren ilaçların aşırı kullanımı veya yan etkisi.

6. Düşük Kan Şekeri (Hipoglisemi)

Aşırı düşük kan şekeri, baş dönmesine ve göz kararmasına neden olabilir. Özellikle diyabet hastalarında, insülin veya diyabet ilaçlarının aşırı kullanımı kan şekerini tehlikeli derecede düşürebilir.

Sebep: Yetersiz yemek yeme, aşırı insülin veya ilaç kullanımı.

7. Kalp Hastalıkları

Bazı kalp hastalıkları, kanın vücutta düzgün şekilde pompalanamamasına ve beyne yeterli kan gitmemesine yol açabilir. Bu da göz kararması gibi belirtilere neden olabilir.

Sebep: Kalp yetmezliği, düzensiz kalp ritmi (aritmi), kalp kapağı hastalıkları gibi durumlar kan dolaşımını etkileyebilir.

8. Gebelik

Gebelik sırasında, vücutta hormonal değişiklikler ve damarların genişlemesi (kan damarlarının genişlemesi) nedeniyle kan basıncı düşebilir. Bu, özellikle sabahları ayağa kalkarken göz kararmasına neden olabilir.

Sebep: Progesteron hormonu damarları genişletir, bu da kan basıncını düşürür.

Ayağa Kalkınca Göz Kararmasının Belirtileri

Ayağa kalkınca göz kararması genellikle geçici bir durumdur, ancak bazı kişilerde daha uzun sürebilir. Göz kararması ile birlikte şu belirtiler de görülebilir:

Baş dönmesi veya sersemlik,
Bayılma hissi,
Zihinsel bulanıklık veya konsantrasyon eksikliği,
Nefes darlığı,
Hızlı kalp atışı (taşikardi),
Gözlerin kararması (kısa süreli görme kaybı),
Halsizlik ve yorgunluk.

Ayağa Kalkınca Göz Kararması Tedavi Yöntemleri

Ayağa kalkınca göz kararmasının tedavisi, altta yatan nedene bağlı olarak değişir. İşte bazı tedavi yöntemleri:

1. Sıvı Tüketiminin Artırılması

Yeterli sıvı almak, vücudun susuz kalmasını engelleyerek kan basıncını dengelemeye yardımcı olabilir. Su içmek, kan hacmini artırarak beyne giden kan akışını iyileştirir.

Tedavi: Günlük su alımını artırmak, özellikle sıcak havalarda veya egzersiz sonrası.

2. Yavaşça Ayağa Kalkmak

Ayağa kalkarken ani hareketlerden kaçınmak, göz kararmasının önlenmesine yardımcı olabilir. Yavaşça oturduktan sonra, önce ayağa kalkmadan önce biraz beklemek ve sonra yavaşça doğrulamak tavsiye edilir.

Tedavi: Yavaş pozisyon değişiklikleri ve başı aşağıya eğmeden kalkmak.

3. Düşük Kan Basıncı İçin İlaçlar

Eğer göz kararması, postural hipotansiyon (düşük kan basıncı) nedeniyle oluyorsa, doktorunuz kan basıncını artıran ilaçlar önerebilir.

Tedavi: Kan basıncını artıran ilaçlar veya tuz takviyeleri.

4. Dengeli Beslenme

Anemi veya düşük kan şekeri nedeniyle göz kararması yaşanıyorsa, dengeli bir diyetle kan şekerinin ve kan hemoglobininin dengelenmesi gerekebilir.

Tedavi: Demir ve B12 vitamini takviyeleri, düzenli ve dengeli beslenme.

5. İlaçların Düzenlenmesi

Eğer göz kararması ilaçlardan kaynaklanıyorsa, doktorunuz ilacınızın dozunu değiştirebilir veya alternatif ilaçlar önerebilir.

Tedavi: İlaç düzenlemesi veya değiştirilmesi.

6. Egzersiz

Kan dolaşımını artıracak düzenli egzersiz yapmak, düşük kan basıncı nedeniyle göz kararmasını engellemeye yardımcı olabilir.

Tedavi: Hafif egzersizler, özellikle yürüyüş ve yoga.

7. Yatmadan Önce Yemek

Gece boyunca kan şekeri düşüşlerini engellemek için yatmadan önce hafif bir yemek yemek faydalı olabilir.

Tedavi: Yatmadan önce küçük bir yemek veya atıştırmalık.

Ayağa kalkınca göz kararması genellikle zararsız olsa da, bazen altta yatan ciddi sağlık sorunlarının bir işareti olabilir. Eğer göz kararması sık sık tekrarlıyorsa veya başka belirtilerle birlikte geliyorsa, bir doktora başvurmak önemlidir. Yavaşça pozisyon değiştirmek, yeterli sıvı almak ve sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, göz kararmasının önlenmesine yardımcı olabilir.

Etiketler:

#GözKararması #PosturalHipotansiyon #KanBasıncı #SıvıKaybı #Anemi #DüşükKanŞekeri #BaşDönmesi #AyağaKalkıncaGözKararması