Beşinci Hastalık (Erythema Infectiosum) Nedir?

Beşinci Hastalık (Erythema Infectiosum) Nedir?

Beşinci hastalık, halk arasında “beşinci hastalık” olarak bilinen bir viral enfeksiyon olup, tıp literatüründe “erythema infectiosum” olarak adlandırılmaktadır. Çocukları etkilemesiyle tanınan bu hastalık, parvovirüs B19’un neden olduğu, genellikle hafif seyreden bir viral enfeksiyondur. Hastalık, ciltte kırmızı döküntülerle kendini gösterdiği için halk arasında “dantel döküntüsü hastalığı” veya “yanak hastalığı” olarak da bilinir.

Erythema Infectiosum’un Nedenleri ve Yayılma Yolları

Beşinci hastalığın etkeni, parvovirüs B19 adı verilen bir virüstür. Bu virüs, insanlara doğrudan temas yoluyla ya da hava yoluyla, öksürük ve hapşırık gibi damlacıklar aracılığıyla bulaşır. Enfekte olmuş kişilerin vücut sıvılarında virüs bulunur, bu da hastalığın yayılmasına neden olur. Genellikle çocuklar arasında yaygındır ancak erişkinlerde de görülebilir.

Virüsün inkübasyon süresi yaklaşık 4-14 gündür, yani hastalık belirtileri, virüse maruz kaldıktan 4 ila 14 gün sonra görülmeye başlar. Çocuklar, özellikle okul öncesi dönemindeki çocuklar, daha sık bu hastalığa yakalanırlar.

Beşinci Hastalığın Belirtileri

Erythema infectiosum’un en karakteristik belirtisi, yüz ve vücutta ortaya çıkan kırmızımsı döküntülerdir. Belirtiler genellikle şu şekilde sıralanabilir:

1. Yanaklarda Kızarıklık: Bu hastalığın en ayırt edici belirtisi, hastaların yanaklarında belirgin bir kırmızımsı döküntü görünmesidir. Döküntü bazen, “tokat atılmış” izlenimi veren bir görünüme sahip olabilir.
2. Vücutta Döküntüler: Yüzdeki döküntüler kaybolduktan sonra vücutta, özellikle kollar ve bacaklarda, hafif kırmızımsı veya dantel gibi bir döküntü görülebilir. Bu döküntüler genellikle birkaç gün içinde kaybolur.
3. Hafif Ateş: Düşük dereceli ateş, hastalığın erken döneminde görülebilir, ancak genellikle ateş çok yüksek olmaz.
4. Hafif Üst Solunum Yolu Enfeksiyonu: Burun tıkanıklığı, boğaz ağrısı, baş ağrısı gibi hafif soğuk algınlığı semptomları görülebilir.
5. Eklemlerde Ağrı: Özellikle ergenlik çağındaki çocuklar ve yetişkinlerde eklem ağrıları (artralji) daha yaygın olabilir.
6. Yorgunluk: Bazı hastalar genel bir yorgunluk hissi yaşayabilir, ancak bu belirtiler genellikle kısa süreli ve hafiftir.

Hastalık Ne Zaman Enfeksiyon Yapıcıdır?

Beşinci hastalık, virüs vücuda girdikten sonra döküntüler belirginleşmeden önce, yani hastalığın döküntüsüz dönemi, en bulaşıcı olduğu zamandır. Döküntüler çıktığında, hastalık genellikle bulaşıcı değildir. Bu, hastaların döküntüler ortaya çıkmadan önce başkalarına virüsü bulaştırabileceği anlamına gelir.

Beşinci Hastalık Kimleri Etkiler?

Erythema infectiosum, çocuklarda daha yaygın olmakla birlikte, bağışıklık sistemi zayıf olan yetişkinlerde de görülebilir. Bu hastalık genellikle çocuklarda daha hafif seyreder, ancak bazı durumlarda, özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde daha ağır seyredebilir. Hamilelik sırasında virüs, anne ve bebek için bazı riskler taşıyabilir, bu nedenle hamile kadınlar bu hastalıktan kaçınmaya çalışmalıdır.

Hastalığın Tanı ve Tedavisi

Beşinci hastalığın tanısı genellikle klinik bulgulara dayanır. Döküntüler ve semptomlar tipik olduğunda, tanıyı koymak oldukça basittir. Ancak, şüpheli vakalarda, parvovirüs B19’a karşı yapılan kan testleri ile virüsün varlığı doğrulanabilir.

Beşinci hastalık için özel bir tedavi bulunmamaktadır. Genellikle semptomatik tedavi uygulanır. Örneğin:

• Ateş düşürücüler: Yüksek ateşi kontrol altına almak için parasetamol (asetaminofen) gibi ilaçlar kullanılabilir.
• Ağrı kesiciler: Kas ve eklem ağrılarını gidermek için ibuprofen gibi ilaçlar kullanılabilir.
• Yatak istirahati: Hastalığın seyrine bağlı olarak dinlenme önerilebilir.

Beşinci Hastalıkta Komplikasyonlar

Genel olarak, beşinci hastalık hafif seyreder ve komplikasyonlar nadiren görülür. Ancak, bazı durumlarda ciddi komplikasyonlar meydana gelebilir:

1. Anemi: Parvovirüs B19, özellikle anemiye yatkın kişilerde (örneğin, orak hücreli anemi hastaları) kırmızı kan hücrelerinin üretimini engelleyebilir, bu da anemiye yol açabilir.
2. Hamilelikte Riskler: Hamile kadınlar, özellikle ilk trimesterde, bu hastalıktan etkilenirse düşük yapma riski artabilir. Bu durum nadir olsa da, hamile kadınlar parvovirüs B19 enfeksiyonuna karşı dikkatli olmalıdır.
3. Erişkinlerde Eklem Problemleri: Ergenlik ve yetişkinlerde, eklem ağrıları ve şişlikler yaygın olabilir. Bu sorunlar genellikle geçici olsa da bazı kişilerde uzun süreli eklem problemleri yaşanabilir.

Beşinci Hastalık ve Korunma Yöntemleri

Erythema infectiosum’dan korunmanın en iyi yolu, virüsün yayılmasını engellemeye yönelik önlemlerdir:

1. Ellerin Yıkama: Sık sık ellerinizi sabunla yıkamak, enfeksiyonun yayılmasını engellemek için önemlidir.
2. Hasta Kişilerden Uzak Durmak: Beşinci hastalık belirtileri gösteren kişilerden mümkün olduğunca uzak durulması gerekir. Özellikle, enfekte kişilerin öksürme ve hapşırma gibi durumlarına dikkat edilmelidir.
3. Hijyen Kurallarına Uymak: Evdeki kişilerin hastalığı yaymamak için iyi hijyen kurallarına uyması, kullanılan eşyaların temizliği ve sık sık havalandırma da önemlidir.

Sonuç

Beşinci hastalık (erythema infectiosum), genellikle hafif seyreden, viral bir enfeksiyon olup, genellikle çocukları etkiler. Genellikle kendiliğinden iyileşen bir hastalıktır ve komplikasyonlar nadirdir. Ancak, bazı kişilerde daha ciddi sorunlara yol açabileceğinden, özellikle hamileler ve bağışıklık sistemi zayıf olanlar için dikkat edilmesi gereken bir durumdur. Erken teşhis ve semptomatik tedavi ile hastalık genellikle kısa sürede iyileşir.