Burun Kanaması: Neden Olur, Nasıl Durdurulur?

Burun kanaması (epistaksis), toplumda oldukça sık görülen ve çoğu zaman endişe verici olsa da genellikle ciddi olmayan bir durumdur. Burun içindeki damarların çatlaması veya yırtılmasıyla ortaya çıkar. Kanama çoğunlukla ön burun bölgesindeki damarlar kaynaklıdır ve basit müdahalelerle durdurulabilir. Ancak bazı durumlarda altta yatan ciddi sağlık sorunlarının habercisi olabilir.

Burun Kanaması Neden Olur?

Burun kanamaları, yerel (lokal) ya da sistemik nedenlerle ortaya çıkabilir:

Yerel Nedenler

Burun karıştırma veya travma
Burun içini kurutan sıcak-soğuk hava değişimleri
Alerji veya enfeksiyon nedeniyle burun mukozasının hassaslaşması
Burun içi yabancı cisim
Burun eğriliği (septum deviasyonu)
Burun içi tümör veya polipler
Burun ameliyatları veya estetik müdahaleler

Sistemik Nedenler

Hipertansiyon (yüksek tansiyon)
Kan sulandırıcı ilaç kullanımı (aspirin, warfarin vb.)
Kanama-pıhtılaşma bozuklukları
Karaciğer hastalıkları
Kanser veya lösemi gibi hematolojik hastalıklar

Burun Kanaması Türleri

1. Anterior (Ön) Burun Kanamaları

En sık görülen tiptir.
Kanama, burnun ön kısmında yer alan Kiesselbach pleksusu adlı damar ağından kaynaklanır.
Genellikle hafif seyreder ve evde kontrol altına alınabilir.

2. Posterior (Arka) Burun Kanamaları

Daha nadirdir ancak şiddetli olabilir.
Burun arkasındaki damarların kanamasıdır.
Genellikle yaşlı, hipertansif hastalarda görülür.
Tıbbi müdahale gerektirir.

Burun Kanaması Nasıl Durdurulur?

1. Kişi Dik Oturtulmalı

Baş hafif öne eğilmeli, asla geriye atılmamalıdır. Geriye eğmek kanın boğaza kaçmasına ve mide bulantısına yol açabilir.

2. Burun Kanatlarına Baskı Uygulayın

Baş ve işaret parmaklarıyla burun deliklerinin hemen üst kısmından sıkıca 5-10 dakika bastırılmalıdır. Bu sırada ağızdan nefes alınmalı.

3. Soğuk Uygulama

Burun köküne veya enseye soğuk kompres (buz torbası) uygulanabilir. Bu, damarların büzüşmesini sağlayarak kanamayı durdurmaya yardımcı olur.

4. Rahatlatıcı Ortam Sağlayın

Hastayı konuşturmayın, öksürmesine veya sümkürmesine izin vermeyin. Bu, pıhtının yerinden oynamasına sebep olabilir.

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

15–20 dakikalık baskıya rağmen kanama durmuyorsa
Kanama sık tekrar ediyorsa
Kan miktarı fazla ve taze kan geliyorsa
Kan boğaza gidiyorsa, kusmaya neden oluyorsa
Kişi tansiyon hastası ya da kan sulandırıcı kullanıyorsa
Burun travma sonrası kanıyorsa ve kemik kırığı şüphesi varsa

Burun Kanamasını Önlemek İçin Öneriler

Burnu karıştırmaktan kaçının
Aşırı sıcak ortamlarda nemlendirici cihazlar kullanın
Burun içi kuruluğu önlemek için tuzlu su (serum fizyolojik) damlaları kullanın
Alerjiler kontrol altına alınmalı
Tansiyon ve sistemik hastalıklar düzenli takip edilmelidir
Kan sulandırıcı ilaçlar doktor önerisi dışında kullanılmamalıdır

Özetle

Burun kanamaları çoğu zaman basit nedenlerle ortaya çıksa da, bazı durumlarda ciddi bir sağlık sorununun belirtisi olabilir. Doğru ilk yardım teknikleriyle kanamayı durdurmak mümkündür. Ancak sık tekrarlayan, uzun süren veya şiddetli kanamalarda mutlaka uzman bir hekime başvurulmalıdır.

Bu makale bilgilendirme amaçlıdır. Bir uzman hekime veya doktorunuza danışmadan hareket etmeyiniz.

Anahtar Kelimeler: burun kanaması, epistaksis, ön burun kanaması, posterior kanama, burun kanaması nasıl durdurulur, yüksek tansiyon ve burun kanaması, burun kanamasında ilk yardım, çocuklarda burun kanaması, sık tekrarlayan burun kanaması, burnu kanayan kişiye ne yapılır