Ç
Ateş, çocuklarda sık görülen bir durumdur ve genellikle enfeksiyonlara karşı vücudun verdiği doğal bir tepkidir. Ancak bazı durumlarda yüksek ateş ciddi sağlık sorunlarına işaret edebilir. Bu yazıda, çocuklarda ateşin hangi derecelerde tehlikeli olduğu, ateşin nasıl ölçülmesi gerektiği ve ne zaman doktora başvurulması gerektiği gibi önemli konulara değineceğiz.
1. Çocuklarda Ateş Kaç Derece Normaldir?
Vücut sıcaklığı çocuğun yaşına, günün saatine ve ölçüm yapılan bölgeye göre değişebilir. Genel olarak, normal vücut sıcaklığı 36.5°C ile 37.5°C arasındadır.
Farklı ölçüm yerlerine göre ateşin sınıflandırılması şu şekildedir:
Ölçüm Yeri | Normal Sıcaklık | Düşük Ateş | Yüksek Ateş | Tehlikeli Ateş |
---|---|---|---|---|
Kol altı (Aksiller) | 36.5°C – 37.3°C | 37.4°C – 38°C | 38.1°C – 39°C | 39°C ve üzeri |
Kulak (Timpanik) | 36.5°C – 37.5°C | 37.6°C – 38°C | 38.1°C – 39°C | 39°C ve üzeri |
Ağız (Oral) | 36.5°C – 37.5°C | 37.6°C – 38°C | 38.1°C – 39°C | 39°C ve üzeri |
Makattan (Rektal) | 36.5°C – 37.9°C | 38°C – 38.5°C | 38.6°C – 39.5°C | 40°C ve üzeri |
2. Çocuklarda Ateş Kaç Derece Olunca Tehlikeli?
Ateş genellikle zararsızdır, ancak bazı sıcaklık seviyeleri ciddi riskler taşıyabilir:
- 37.5°C – 38°C: Hafif ateş – genellikle endişe verici değildir.
- 38°C – 39°C: Orta derecede ateş – enfeksiyon belirtisi olabilir.
- 39°C – 40°C: Yüksek ateş – vücut için zorlayıcı olabilir, dikkat edilmelidir.
- 40°C ve üzeri: Tehlikeli ateş – acil tıbbi müdahale gerekebilir.
Özellikle 3 ayın altındaki bebeklerde 38°C ve üzeri ateş tehlikeli kabul edilir ve acil tıbbi müdahale gerektirir.
3. Çocuklarda Ateşin Nedenleri
Ateşin en yaygın nedenleri şunlardır:
3.1. Enfeksiyonlar
- Viral enfeksiyonlar: Soğuk algınlığı, grip, Covid-19 gibi hastalıklar
- Bakteriyel enfeksiyonlar: Orta kulak iltihabı, zatürre, idrar yolu enfeksiyonları
- Boğaz enfeksiyonları: Beta enfeksiyonu (Streptokok boğaz iltihabı)
3.2. Aşı Sonrası Ateş
- Aşıdan sonraki 24-48 saat içinde hafif ateş normaldir. Ancak 39°C ve üzeri ateş görülürse doktora danışılmalıdır.
3.3. Diş Çıkarma
- Bebeklerde diş çıkarma sürecinde hafif ateş olabilir, ancak 38°C’nin üzerine çıkması diş kaynaklı olmayabilir.
3.4. Diğer Nedenler
- Güneş çarpması
- Sıcak çarpması
- Bağışıklık sistemi hastalıkları
4. Ne Zaman Doktora Gidilmeli?
Şu durumlarda mutlaka doktora başvurulmalıdır:
✔ 3 ayın altındaki bebeklerde 38°C ve üzeri ateş varsa
✔ 3-6 ay arasındaki bebeklerde 39°C ve üzeri ateş varsa
✔ 40°C ve üzeri ateş varsa (her yaşta acil müdahale gerektirir)
✔ Ateş 72 saatten uzun sürüyorsa
✔ Ateşe şu belirtiler eşlik ediyorsa:
- Şiddetli baş ağrısı
- Uyku hali, bayılma
- Şiddetli kusma veya ishal
- Deride döküntü
- Nefes darlığı veya hızlı nefes alma
- Boyun sertliği
Ateşle birlikte havale (nöbet) geçirirse hemen 112 aranmalıdır!
5. Çocuklarda Ateş Nasıl Düşürülür?
Evde uygulayabileceğiniz güvenli yöntemler:
5.1. Ilık Duş veya Bez Uygulama
- Ilık (soğuk değil!) suyla bir duş aldırın.
- Alın, ense, koltuk altı ve kasıklara ılık suyla ıslatılmış bez koyun.
5.2. Bol Sıvı Tüketimi
- Su, anne sütü, çorba gibi sıvılar vererek vücudu susuz kalmaktan koruyun.
5.3. Hafif Giydirme
- Çocuğu çok kalın giydirmekten kaçının.
5.4. Oda Sıcaklığını Ayarlama
- Oda sıcaklığını 22-24°C arasında tutun.
5.5. Ateş Düşürücü Kullanımı (Doktor Önerisiyle!)
- Parasetamol (Calpol, Minoset) veya
- İbuprofen (Dolven, Ibufen) kullanılabilir.
- Aspirin çocuklarda kullanılmamalıdır! (Reye sendromu riski taşır.)
Sonuç
- 37.5°C – 38°C hafif ateştir, genellikle endişe vermez.
- 38°C – 39°C orta derecede ateştir, gözlem gerektirir.
- 39°C – 40°C yüksek ateştir, dikkatli olunmalıdır.
- 40°C ve üzeri ateş tehlikelidir, acil müdahale gerekebilir.
Özellikle 3 aydan küçük bebeklerde, ateş 39°C ve üzerine çıkarsa veya çocukta ciddi belirtiler varsa acilen doktora başvurulmalıdır.
Çocuklarda ateşin nedenine göre hareket etmek önemlidir. Eğer ateş uzun sürüyorsa veya çocuğun genel durumu kötüyse, profesyonel tıbbi yardım almak gerekir.