Damar Hastalıklarında Endovasküler Cerrahi Yaklaşımlar

Endovasküler cerrahi, damar hastalıklarının minimal invaziv tekniklerle damar içinden tedavi edilmesini sağlayan modern bir yöntemdir. Geleneksel açık cerrahiye kıyasla daha düşük morbidite, daha kısa hastanede kalış süresi ve hızlı iyileşme avantajları sunar.

Endovasküler Cerrahinin Temel Prensipleri

Endovasküler müdahalelerde temel amaç, damarın içinden kateterler, balonlar, stentler veya özel cihazlar kullanarak damar açıklığını yeniden sağlamak veya anormal damar yapısını onarmaktır.

Kullanılan Temel Teknikler

Balon Anjiyoplasti: Daralmış damar bölgesinin balonla genişletilmesi.
Stentleme: Balon anjiyoplasti sonrası damarın açık kalmasını sağlamak için metalik destek yerleştirilmesi.
Aterektomi: Damar içerisindeki aterosklerotik plakların mekanik olarak çıkarılması.
Tromboliz ve Tromboektomi: Pıhtının eritilmesi veya mekanik olarak çıkarılması.
Endovasküler Aneurizma Onarımı (EVAR): Aort anevrizmalarında kapalı yöntemle stent-graft yerleştirilmesi.

Damar Hastalıklarında Endovasküler Uygulama Alanları

Periferik Arter Hastalığı (PAH)

Alt ekstremite arterlerinde darlık veya tıkanıklık tedavisinde endovasküler teknikler birinci basamak seçenek olmuştur.
Balon anjiyoplasti ve ilaç kaplı balonlar sıklıkla kullanılır.

Karotis Arter Darlıkları

Karotis arterdeki darlıklar, seçilmiş hastalarda endovasküler stentleme ile tedavi edilebilir.
Özellikle cerrahi riski yüksek hastalarda tercih edilir.

Aort Anevrizmaları

Abdominal ve torasik aort anevrizmalarında EVAR ve TEVAR (Torasik Endovasküler Aortik Onarım) işlemleri, açık cerrahinin yerini büyük oranda almıştır.

Venöz Hastalıklar

Derin ven trombozu (DVT) sonrası gelişen posttrombotik sendromun tedavisinde stentleme ve venöz rekonstrüksiyon teknikleri kullanılabilir.

Pulmoner Emboli

Yüksek riskli pulmoner embolide endovasküler tromboektomi ve kateter bazlı tromboliz yöntemleri yaşam kurtarıcıdır.

Endovasküler Cerrahinin Avantajları

Daha küçük cilt kesileri
Daha az kan kaybı
Daha düşük enfeksiyon riski
Daha hızlı mobilizasyon
Daha kısa yoğun bakım ve hastane yatışı

Endovasküler Yaklaşımlarda Kullanılan Modern Cihazlar

İlaç kaplı balonlar ve stentler: Restenoz riskini azaltır.
Yönlendirilebilir kateterler: Kompleks anatomik bölgelerde erişimi kolaylaştırır.
Biyolojik uyumlu stent-graftlar: Özellikle anevrizma onarımlarında uzun dönem başarısını artırır.

Endovasküler Cerrahinin Sınırlamaları

Anatomik olarak uygun olmayan vakalarda (çok bükümlü damarlar, geniş çaplı anevrizmalar) başarı oranı düşebilir.
Uzun dönem stent açıklığı, özellikle küçük damar çaplarında daha düşük olabilir.
Takip ve kontrol süreci önemlidir; bazı hastalarda tekrar müdahale gerekebilir.

Özetle

Endovasküler cerrahi yaklaşımlar, damar hastalıklarının tedavisinde devrim yaratmış, minimal invaziv yöntemlerle daha güvenli ve etkili sonuçlar sunmuştur. Doğru hasta seçimi, deneyimli bir ekip tarafından uygulama ve uzun dönem izlem, bu tekniklerin başarısını artırmaktadır. Modern teknolojilerle birlikte endovasküler tedavilerin kapsamı ve etkinliği gelecekte daha da genişleyecektir.

Bu makale bilgilendirme amaçlıdır. Bir uzman hekime veya doktorunuza danışmadan hareket etmeyiniz.