Dijital Kimlik Hırsızlığı ve Cezai Sorumluluk

Giriş

Dijitalleşmenin yaygınlaşmasıyla birlikte bireylerin kimlik bilgilerinin sanal ortamda depolanması ve paylaşılması da arttı. Bu gelişmeyle birlikte en sık karşılaşılan siber suç türlerinden biri olan dijital kimlik hırsızlığı, bireylerin kişisel bilgileri kullanılarak dolandırıcılık, sahte hesap açma, banka işlemleri yapma gibi suçlara zemin hazırlamaktadır. Türkiye’de bu tür suçlar hem Türk Ceza Kanunu (TCK) hem de ilgili özel kanunlar çerçevesinde ciddi yaptırımlara bağlanmıştır.

Bu makalede dijital kimlik hırsızlığının tanımı, cezai yaptırımlar, mağdurun başvuru yolları ve alınabilecek hukuki önlemler ele alınacaktır.

Dijital Kimlik Hırsızlığı Nedir?

Dijital kimlik hırsızlığı; bir bireyin adı, soyadı, T.C. kimlik numarası, doğum tarihi, e-posta adresi, telefon numarası, IP bilgisi veya banka hesap bilgisi gibi kişisel verilerinin izinsiz olarak ele geçirilmesi ve kötüye kullanılması anlamına gelir. Bu tür bilgiler;

• Sahte hesap açmak,
• E-ticaret sitelerinde alışveriş yapmak,
• Dolandırıcılık veya şantaj,
• Sosyal medya manipülasyonu gibi eylemlerde kullanılabilir.

Türk Hukukunda Dijital Kimlik Hırsızlığına Dair Yaptırımlar

1. Türk Ceza Kanunu (TCK) Kapsamında

a. Kişisel Verilerin Hukuka Aykırı Olarak Ele Geçirilmesi (TCK 136)

“Kişisel verileri, hukuka aykırı olarak bir başkasına veren, yayan veya ele geçiren kişi, iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.”

Dijital kimlik hırsızlığı, bu madde kapsamında doğrudan suç teşkil eder.

b. Bilişim Sistemine Girme ve Sistemi Engelleme (TCK 243-244)

• Bir kişinin e-devlet, banka, e-posta veya sosyal medya hesabına izinsiz erişim sağlanması halinde,
• Sistem verilerinin değiştirilmesi, silinmesi veya kopyalanması durumunda,

Bir yıldan altı yıla kadar hapis cezası öngörülmektedir.

c. Nitelikli Dolandırıcılık (TCK 158)

Kimlik hırsızlığı kullanılarak gerçekleştirilen dolandırıcılık fiilleri, TCK 158 kapsamında nitelikli dolandırıcılık sayılır ve

3 yıldan 10 yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası uygulanabilir.

d. Özel Hayatın Gizliliğini İhlal (TCK 134)

Kişinin özel yazışmalarının ya da görüntülerinin kimlik hırsızlığı yoluyla ele geçirilip ifşa edilmesi durumunda,

Bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilebilir.

2. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) Kapsamında

6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu, kişisel verilerin işlenmesi, saklanması ve korunmasını düzenler. Bu çerçevede;

• Kişisel verilerin rızasız toplanması,
• Hukuka aykırı olarak üçüncü kişilere aktarılması,

1 milyon TL’ye kadar idari para cezası doğurabilir.

Ayrıca verisi ihlal edilen mağdur, KVKK Kurulu’na şikâyet başvurusunda bulunabilir.

Mağdur Olan Kişiler Ne Yapmalı?

1. Cumhuriyet Savcılığına Suç Duyurusu: Kimlik bilgileriniz izinsiz kullanıldıysa, en yakın adliyeye başvurarak suç duyurusunda bulunabilirsiniz.
2. KVKK Başvurusu: Kişisel verinizin izinsiz kullanıldığı durumda, öncelikle veriyi işleyen kuruma başvurarak bilgi talep edebilir, sonuç alamazsanız Kişisel Verileri Koruma Kurulu’na şikâyet edebilirsiniz.
3. İlgili Platformlara Başvuru: Sosyal medya, banka veya e-ticaret platformlarında sahte hesap açılması ya da yetkisiz işlem yapılması durumunda ilgili platformlara yazılı bildirimde bulunarak hesap kapatma ve IP takibi talep edebilirsiniz.
4. Tazminat Davası Açılması: Kimlik hırsızlığı nedeniyle maddi ya da manevi zarara uğrayan mağdurlar, ilgili kişilere karşı hukuki tazminat davası açabilir.

Önleyici ve Koruyucu Hukuki Önlemler

• E-devlet şifreleri ve banka giriş bilgileri mutlaka iki aşamalı doğrulama ile korunmalı,
• Kimlik, ehliyet ve benzeri belgelerin fotoğrafları asla sosyal medyada paylaşılmamalı,
• Şüpheli e-postalara ve bağlantılara karşı dikkatli olunmalı,
• Güçlü ve farklı parolalar tercih edilmeli,
• Kişisel verilerin paylaşıldığı dijital platformların KVKK uyumlu ve güvenilir olduğundan emin olunmalıdır.

Özetle

Dijital kimlik hırsızlığı, hem bireylerin güvenliğini hem de toplum düzenini tehdit eden ciddi bir siber suçtur. Türk Ceza Kanunu ve KVKK hükümleri çerçevesinde bu suça karşı etkili cezai ve idari yaptırımlar mevcuttur. Mağduriyet durumunda yasal başvuru yolları kullanılmalı ve kişisel verilerin korunmasına yönelik tedbirler alınmalıdır. Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte dijital güvenlik bilinci, bireylerin en önemli hukuki ve sosyal sorumluluk alanlarından biri haline gelmiştir.

Bu makale bilgilendirme amaçlıdır. Bir uzmana danışmadan hareket etmeyiniz.

Anahtar Kelimeler: Dijital kimlik hırsızlığı, TCK 136, kişisel veri ihlali, KVKK, siber suçlar, bilişim sistemine girme, nitelikli dolandırıcılık, özel hayatın gizliliği, ceza hukuku, kimlik güvenliği