dünyada kaç adet okyanus vardır özellikleri nelerdir?
Dünyada beş okyanus bulunmaktadır. Bu okyanuslar, dünya yüzeyinin büyük bir kısmını kaplar ve çeşitli coğrafi, iklimsel ve ekolojik özelliklere sahiptir. İşte dünya okyanusları ve özellikleri:
1. Pasifik Okyanusu
- Büyüklük: Pasifik Okyanusu, dünyanın en büyük ve en derin okyanusudur. Yüzeyi yaklaşık 168 milyon kilometrekare (63 milyon mil kare) ve ortalama derinliği 4.280 metre‘dir.
- Konum: Pasifik Okyanusu, Asya ve Avustralya kıtalarından başlayarak Amerika kıtasına kadar uzanır. Ayrıca Antarktika‘ya kadar genişler.
- Özellikler:
- En Derin Nokta: Pasifik Okyanusu’nun en derin noktası, Mariana Çukuru‘dur ve 10.994 metre derinliğe sahiptir.
- Tuzluluk: Yüksek tuzluluk seviyelerine sahiptir, çünkü bu okyanus, dünya genelindeki okyanusların çoğuna göre daha sıcak ve buharlaşma daha fazla gerçekleşir.
- Biyolojik Çeşitlilik: Pasifik, dünyanın en zengin deniz ekosistemlerine sahiptir. Çok sayıda mercan resifi, balina, yunus ve tropikal balık türü burada yaşamaktadır.
2. Atlantik Okyanusu
- Büyüklük: Atlantik Okyanusu, dünyanın ikinci en büyük okyanusudur. Yüzeyi yaklaşık 85 milyon kilometrekare (33 milyon mil kare) ve ortalama derinliği 3.646 metre‘dir.
- Konum: Atlantik Okyanusu, Amerika kıtasının doğusunda, Avrupa ve Afrika kıtalarının batısında yer alır.
- Özellikler:
- Büyük Deniz Yolları: Atlantik Okyanusu, dünyanın en yoğun deniz taşıma yollarını içerir. Avrupa ile Kuzey Amerika arasındaki ticaret, büyük ölçüde bu okyanus üzerinden yapılır.
- Gulf Stream Akıntısı: Atlantik Okyanusu’nda bulunan bu güçlü okyanus akıntısı, sıcak suyu tropikal bölgelerden kuzeye taşır ve Avrupa’nın iklimini ılıman tutar.
- Biyolojik Çeşitlilik: Atlantik, zengin deniz yaşamına sahip olmasının yanı sıra, büyük balinalar, köpekbalıkları, mercaneler ve balık türleri bakımından da önemlidir.
3. Hint Okyanusu
- Büyüklük: Hint Okyanusu, dünyanın üçüncü büyük okyanusudur. Yüzeyi yaklaşık 70 milyon kilometrekare (27 milyon mil kare) ve ortalama derinliği 3.741 metre‘dir.
- Konum: Hint Okyanusu, Afrika, Asya, Avustralya ve Antarktika arasında yer alır.
- Özellikler:
- Sıcak İklim: Hindistan Yarımadası ve güneydoğu Asya’nın etkisiyle, Hint Okyanusu çok sıcak ve tropikal iklimlere sahip bir bölgedir.
- Büyük Deniz Yolları: Hint Okyanusu, Hint Adaları‘ndan, Süveyş Kanalı‘na kadar uzanır. Bu okyanus, dünya ticaret yolları açısından kritik öneme sahiptir.
- Biyolojik Çeşitlilik: Hint Okyanusu, sıcak su türlerine ev sahipliği yapar ve mercaneler gibi tropikal hayvanlarla zengindir. Ayrıca, okyanusun kıyılarına yakın deniz ekosistemleri oldukça verimlidir.
4. Güney Okyanusu (Antarktik Okyanusu)
- Büyüklük: Güney Okyanusu, dünyanın dördüncü büyük okyanusudur. Yüzeyi yaklaşık 21 milyon kilometrekare (8 milyon mil kare) ve ortalama derinliği 4.000 metre‘dir.
- Konum: Güney Okyanusu, Antarktika’nın etrafında yer alır ve Güney Kutbu‘nu çevreler. Aynı zamanda, Pasifik, Atlantik ve Hint Okyanusları‘nın birleştiği bir bölgedir.
- Özellikler:
- Soğuk ve Dondurucu: Bu okyanus, çok soğuk suya sahip olup, dünya okyanusları arasında en soğuk suya sahip olanıdır.
- Antarktik Ekosistem: Güney Okyanusu, penguenler, balinalar ve foklar gibi Antarktika’nın yerli hayvanları için önemli bir yaşam alanıdır.
- Çevresel Önemi: Okyanus, küresel iklim düzenine ve okyanus akıntılarına etki eder, özellikle Antarktik Su Dönüşümü denilen akıntılarla, okyanus sirkülasyonunda büyük rol oynar.
5. Arktik Okyanusu
- Büyüklük: Arktik Okyanusu, dünyanın en küçük okyanusudur. Yüzeyi yaklaşık 15 milyon kilometrekare (5,8 milyon mil kare) ve ortalama derinliği 1.205 metre‘dir.
- Konum: Arktik Okyanusu, Kuzey Kutbu çevresinde yer alır ve Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya‘nın kuzey kıyıları arasında yer alır.
- Özellikler:
- Buzlu ve Soğuk: Arktik Okyanusu, en soğuk ve en az tuzlu okyanustur. Kış aylarında büyük bölümü buzla kaplıdır, yaz aylarında ise buzlar geri çekilir.
- Biyolojik Çeşitlilik: Bu okyanus, kutup ayıları, ren geyikleri, foklar ve balinalar gibi hayvanlar için önemli bir habitat sağlar. Ayrıca okyanus, çok sayıda balık ve plankton türüne ev sahipliği yapar.
- Küresel İklim: Arktik Okyanusu, küresel ısınmanın etkilerini en fazla hisseden okyanustur. Buzulların erimesi, deniz seviyesinin yükselmesi ve iklim değişikliği üzerindeki etkileri büyüktür.
Okyanusların Genel Özellikleri:
- Su Kaynağı: Okyanuslar, dünyanın su kaynağının yaklaşık %97’sini oluşturur.
- Tuzluluk: Okyanus sularının geneli tuzlu olup, ortalama tuzluluk oranı %3,5’tir. Ancak, okyanusların farklı bölgelerinde tuzluluk seviyesi farklılıklar gösterebilir.
- Okyanus Akıntıları: Okyanuslarda sıcak ve soğuk su akıntıları vardır. Bu akıntılar, küresel iklim sistemini etkiler ve okyanuslardaki ısının dağılımına yardımcı olur.
-
Ekosistemler: Okyanuslar, dünyanın en büyük ekosistemine sahip olup, milyonlarca yıl boyunca evrimsel süreçlerin şekillendirdiği farklı canlı türlerine ev sahipliği yapar.