Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun ve Son Değişiklikler
Kanunun Amacı ve Kapsamı
Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun (ETDHK), 6563 sayılı kanun olarak 2014 yılında yürürlüğe girmiş ve e-ticaret faaliyetlerinin adil, şeffaf ve güvenli biçimde yürütülmesini hedeflemiştir. Kanun; tüketicilerin korunması, haksız ticari uygulamaların engellenmesi, hizmet sağlayıcıların yükümlülüklerinin belirlenmesi ve dijital ticaretin denetlenebilirliğini artırmak amacıyla oluşturulmuştur.
Kanun özellikle:
- Hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcıların sorumlulukları,
- Ticari elektronik iletiler (SMS, e-posta, arama),
- Sipariş süreçleri, ön bilgilendirme ve cayma hakkı,
- Tüketici hakları ve şikayet mekanizmaları
gibi alanlarda düzenlemeler içermektedir.
Kimleri Kapsar?
Kanun; internetten satış yapan tüm bireysel ve kurumsal satıcıları, e-ticaret sitelerini, pazaryerlerini (Trendyol, Hepsiburada, N11, Amazon vb.) ve dijital platformlar üzerinden ticaret yapan işletmeleri kapsamaktadır.
Temel Hükümler
1. Ticari Elektronik İletiler
- Alıcının önceden açık rızası olmadan ticari ileti gönderilemez.
- Rıza onayı İYS (İleti Yönetim Sistemi) üzerinden kayıt altına alınmalı ve yönetilmelidir.
- Alıcılar, istemedikleri iletileri kolayca reddedebilmelidir.
2. Sipariş Süreci ve Bilgilendirme
- Sipariş verilmeden önce alıcıya; ürün/hizmetin temel özellikleri, toplam fiyatı, ödeme ve teslimat bilgileri, cayma hakkı gibi hususlarda ön bilgilendirme yapılmalıdır.
- Satıcı bu bilgileri yazılı veya kalıcı veri saklayıcısı (e-posta, PDF) ile sağlamalıdır.
3. Hizmet Sağlayıcı ve Aracı Hizmet Sağlayıcı Yükümlülükleri
- Hizmet sağlayıcı: Mal ve hizmeti doğrudan satan kişi veya kuruluş.
- Aracı hizmet sağlayıcı: Satıcıya dijital ortam sağlayan platform (pazaryeri).
- Aracı hizmet sağlayıcı, kendi sistemlerinde satıcıların bilgilerini, şikayet mekanizmalarını ve iletişim kanallarını açıkça göstermelidir.
2022-2023-2025 Arası Önemli Değişiklikler
1. Rekabetin Korunması ve Piyasa Dengesinin Sağlanması (2022 ve 2023 Değişiklikleri)
2022’de yürürlüğe giren ve 2023’te genişleyen düzenlemelerle büyük e-ticaret platformlarına pazar hakimiyetini kötüye kullanmama yükümlülüğü getirilmiştir.
- Cirosu 10 milyar TL üzeri olan aracı hizmet sağlayıcılar için ek yükümlülükler getirildi.
- Aynı gruba ait şirketlerin kendi ürünlerini öne çıkararak haksız rekabete neden olmaları yasaklandı.
- Tedarikçiye müdahale yasağı: Aracı platformlar, satıcıların fiyatlama veya stok politikalarına müdahale edemez.
2. E-Ticaret Lisansı Zorunluluğu (2025 Gelişmesi)
2025 yılı itibarıyla, yıllık belirli işlem hacmini geçen e-ticaret işletmeleri için Ticaret Bakanlığı nezdinde elektronik ticaret lisansı alma zorunluluğu getirilmiştir. Bu lisansın amacı:
- E-ticaret faaliyetlerini merkezi olarak izlemek,
- Kayıt dışılığı azaltmak,
- Dijital ticarette veri güvenliğini artırmaktır.
Lisans yükümlülüğü kapsamındaki işletmeler; yıllık ciro, işlem adedi ve çalışan sayısına göre sınıflandırılır ve faaliyetlerini şeffaf şekilde raporlamakla yükümlü hale gelir.
3. Veri Kullanımı ve Kişisel Verilerle Reklam Hedeflemesi Kısıtlamaları
Yeni değişikliklerle birlikte:
- Kullanıcı davranışlarına dayalı kişisel veri toplama ve reklam hedefleme faaliyetlerine sınırlama getirilmiştir.
- Platformların, müşterilere ait verileri sadece açık rıza ile işleyebileceği vurgulanmıştır.
Uyum Yükümlülükleri
E-ticaret işletmeleri, yukarıdaki düzenlemelere uyum sağlamak için:
- İYS kaydı yapmak, ticari iletileri bu sistemden yönetmek,
- KVKK ve GDPR uyumlu veri politikaları oluşturmak,
- Ön bilgilendirme, mesafeli satış sözleşmesi, cayma hakkı bildirimi gibi dokümanları dijital ortamda sunmak,
- Pazaryeri üzerinden satış yapan firmalar ise platformun şeffaflık politikalarına uygun hareket etmek zorundadır.
Özetle
Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun, dijital ticaretin gelişen yapısına ayak uyduracak şekilde sürekli güncellenmektedir. 2025 itibarıyla özellikle pazaryeri platformları, veri güvenliği ve rekabet ilkeleri açısından ciddi denetime tabi tutulmaktadır. Her ölçekteki e-ticaret işletmesinin, hem tüketici haklarını hem de mevzuatı gözeten bir altyapı kurması yasal bir zorunluluk haline gelmiştir.
Bu makale bilgilendirme amaçlıdır. Uygulamalı işlemler için Ticaret Bakanlığı, vergi danışmanı veya hukuk uzmanına başvurunuz.
Anahtar Kelimeler
Elektronik Ticaret, 6563 Sayılı Kanun, ETDHK, E-Ticaret Lisansı, Ticari Elektronik İleti, İYS, Aracı Hizmet Sağlayıcı, Rekabet Kuralları, Dijital Mevzuat, 2025 Güncellemeleri