Epizyotomi (Doğum Kesisi) Nedir?

Epizyotomi, doğum sırasında vajinal kanalın genişletilmesi amacıyla yapılan cerrahi bir kesidir. Genellikle, bebeğin doğumunu kolaylaştırmak, doğum kanalındaki yırtılmaların önüne geçmek ve hem annenin hem de bebeğin sağlığını korumak için uygulanır. Bu prosedür, doğum esnasında bebek çıkarken vajinanın ve perineum bölgesinin (vajina ile anüs arasındaki bölge) daha fazla genişlemesini sağlamak amacıyla yapılır. Ancak, son yıllarda epizyotomi uygulamaları daha seçici hale gelmiş ve doğumun doğal sürecini müdahale etmeden yönetme anlayışı giderek artmıştır.

Epizyotomi, genellikle normal vajinal doğum sırasında uygulansa da, bazı özel durumlar ve komplikasyonlar doğrultusunda da tercih edilebilir.

Epizyotomi Ne Zaman Yapılır?

Epizyotomi, her doğumda yapılmaz. Sadece belirli durumlarda, hekim veya ebe tarafından annenin ve bebeğin sağlığını korumak amacıyla uygulanır. İşte epizyotominin yapıldığı bazı yaygın durumlar:

Bebeğin Başının Büyük Olması: Bebeğin başı normalden daha büyükse, vajina açılmakta zorlanabilir ve bu da doğumun zorlaşmasına yol açabilir. Bu durumda epizyotomi yapılabilir.
Vakum veya Kulp Yardımı Gerektiren Durumlar: Eğer bebek doğum kanalında sıkışmışsa ve yardıma ihtiyaç duyuluyorsa (vakum veya forseps gibi), epizyotomi uygulanabilir.
Doğumun Hızlı İlerlemesi: Eğer doğum çok hızlı ilerliyorsa ve bebeğin başı hızla çıkıyorsa, vajinal yırtılmaların önüne geçmek amacıyla epizyotomi yapılabilir.
Bebeğin Oksijen İhtiyacı: Bebek doğum sırasında oksijen kaybı yaşıyorsa ve hızla doğması gerekiyorsa, epizyotomi ile doğum kanalını genişleterek bebeğin daha hızlı çıkması sağlanabilir.
Annenin Yaşadığı Sağlık Sorunları: Eğer annenin sağlık durumu, doğum sırasında vajinal yırtılmalara neden olacak kadar riskliyse (örneğin, kardiyovasküler sorunlar veya aşırı kanama riski), epizyotomi yapılabilir.
Perineumda Daha Önceki Yaralar veya Yırtılmalar: Önceki doğumda perineumda ciddi yırtılmalar yaşanmışsa, gelecekteki doğumlarda bu tür yırtılmaların tekrar oluşmaması için epizyotomi yapılabilir.

Epizyotomi Türleri

Epizyotomi yapılırken, doktorun tercih ettiği bazı farklı kesim türleri olabilir. Bunlar şunlardır:

Orta Hat Epizyotomi (Midline Episiotomy): Vajina ve anüs arasındaki perineum bölgesinin tam ortasından yapılan bir kesidir. Bu tür epizyotomi genellikle daha hızlı iyileşir, ancak bazen anüs kaslarına kadar ilerleyebilir ve iyileşme sürecini zorlaştırabilir.
Lateral Epizyotomi (Yanal Epizyotomi): Perineumun sağ veya sol tarafına yapılan bir kesidir. Bu tür kesiler genellikle daha fazla kanama yapar, ancak anüs kaslarına zarar verme riski daha düşüktür.

Epizyotomi Sonrası İyileşme Süreci

Epizyotomi yapıldıktan sonra, iyileşme süreci her kadında farklılık gösterebilir. Ancak genellikle epizyotomi iyileşmesi şu şekilde ilerler:

Dikişler: Epizyotomi genellikle özel dikişlerle kapatılır. Çoğu zaman bu dikişler zamanla kendiliğinden erir, ancak bazı durumlarda çıkarılması gerekebilir.
Ağrı ve Rahatsızlık: Doğum sonrası kadınlar, epizyotomi bölgesinde ağrı ve hassasiyet hissedebilir. Bu rahatsızlık, iyileşme sürecinde normaldir ve genellikle ağrı kesicilerle hafifletilebilir.
Şişlik ve Morarma: Epizyotomi yapılan bölgede şişlik ve morarma görülebilir. Bu da iyileşmenin bir parçasıdır ve zamanla azalır.
Hijyen ve Bakım: Epizyotomi bölgesine özenli bir hijyen uygulamak önemlidir. Temizliği ve iyileşme sürecini destekleyecek sıcak su uygulamaları önerilebilir.
Fiziksel Aktivite: İyileşme sürecinde ağır aktivitelerden kaçınılması ve bölgeyi zorlayacak hareketlerden sakınılması gerekmektedir.

Epizyotominin Riskleri ve Komplikasyonları

Epizyotomi, doğum sırasında bazı durumlar için gerekli olabilir, ancak her cerrahi müdahale gibi bazı riskleri vardır. Bu riskler şunları içerebilir:

Enfeksiyon Riski: Epizyotomi sonrası bölgenin temizliğine dikkat edilmezse, enfeksiyon gelişebilir.
Kanama: Epizyotomi sırasında veya sonrasında kanama olabilir. Ancak bu durum genellikle kontrol altına alınabilir.
Yaraların İyi İyileşmemesi: Bazı durumlarda, epizyotomi bölgesindeki yaralar iyi iyileşmeyebilir ve bu da ağrıya veya başka sorunlara yol açabilir.
Perineal Yırtılmalar: Epizyotomi yapılmasına rağmen bazen ek yırtılmalar meydana gelebilir.
Cinsel İlişki Sorunları: Epizyotomi sonrası iyileşme döneminde cinsel ilişki sırasında ağrı ve rahatsızlık yaşanabilir.
İdrar ve Dışkı Kontrolü Sorunları: Nadiren de olsa, epizyotomi sırasında yapılan kesiler nedeniyle idrar veya dışkı kontrolü sorunları yaşanabilir.

Epizyotomi ve Doğal Doğum

Son yıllarda, bazı sağlık profesyonelleri ve doğum uzmanları, epizyotominin gereksiz yere uygulanmasından kaçınılması gerektiğini savunmaktadır. Birçok araştırma, doğum sırasında epizyotomi yapılmasının, özellikle bir risk durumu yoksa, vajinal yırtılmaları engellemekte ya da annenin iyileşme sürecini hızlandırmakta çok fazla fayda sağlamadığını göstermiştir.

Bu nedenle, bazı hastaneler ve doğum merkezleri, doğumun doğal bir şekilde ilerlemesine olanak tanıyacak şekilde epizyotomi kullanımını sınırlamaktadır. Ancak, her doğum durumu farklıdır ve bazen epizyotomi, annenin ve bebeğin güvenliği için gerekli bir müdahale olabilir.

Sonuç

Epizyotomi, doğum sırasında, özellikle bebek çıkarken vajinal kanalı genişletmek amacıyla yapılan bir cerrahi kesidir. Yüzeyel bir müdahale olmasına rağmen, genellikle sadece belirli durumlarda uygulanır. Tıbbi gereklilik ve annenin sağlık durumu, epizyotomi yapılmasını gerektirebilir. Her doğum süreci farklı olduğu için, doktor ve ebe, doğum sırasında annenin ve bebeğin güvenliği için gerekli müdahaleleri karar verir.

#epizyotomi #doğumkesisi #doğum #vaginaldoğum #doğumtekniği #sağlık #doğumhizmetleri