Gırtlak Kanseri Nedir?

Gırtlak Kanseri Nedir?

Gırtlak kanseri, larinks olarak adlandırılan gırtlak bölgesinde gelişen kötü huylu (malign) tümörlerin genel adıdır. Gırtlak, solunum ve ses oluşumunda önemli bir rol oynayan, boğazın ortasında yer alan bir organdır. Ses tellerini barındırır ve nefes almayı, konuşmayı ve yutmayı kontrol eden kritik bir yapıdır.

Gırtlak kanseri, baş ve boyun kanserleri grubunda yer alır ve özellikle sigara, alkol kullanımı, insan papilloma virüsü (HPV) enfeksiyonu gibi faktörlerle ilişkilidir. Erken teşhis edildiğinde tedavi edilebilir bir hastalık olmasına rağmen, ilerleyen evrelerde yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürebilir.

Gırtlak Kanserinin Sınıflandırılması

Gırtlak, anatomik olarak üç ana bölüme ayrılır ve kanserin bu bölgelerden hangisinde geliştiğine bağlı olarak farklı alt türleri bulunur:

1. Supraglottik (Üst Gırtlak) Kanseri:
   • Ses tellerinin üzerindeki bölgeden kaynaklanır.
   • Lenf nodlarına yayılma olasılığı yüksektir.
   • Boğaz ağrısı, ses değişikliği ve yutma güçlüğü gibi belirtilerle kendini gösterir.
2. Glottik (Ses Telleri) Kanseri:
   • Ses tellerinden kaynaklanır ve en yaygın görülen gırtlak kanseri türüdür.
   • Erken evrede belirti verdiği için teşhisi daha kolaydır.
   • En belirgin belirtisi sürekli ses kısıklığıdır.
3. Subglottik (Alt Gırtlak) Kanseri:
   • Ses tellerinin alt kısmında gelişir.
   • Erken dönemde belirti vermediği için genellikle geç teşhis edilir.
   • Nefes darlığı ve hırıltılı solunum sık görülen belirtiler arasındadır.

Gırtlak Kanserinin Nedenleri ve Risk Faktörleri

Gırtlak kanseri gelişiminde genetik ve çevresel faktörler önemli rol oynar. Başlıca risk faktörleri şunlardır:

1. Sigara ve Tütün Kullanımı

• Sigara içmek, gırtlak kanserinin en önemli nedenlerinden biridir.
• Pipo, puro ve nargile kullanımı da riski artırır.
• Dumansız tütün (çiğneme tütünü) kullanımı, ağız ve boğaz kanseri riskini yükseltir.

2. Alkol Tüketimi

• Aşırı alkol kullanımı, özellikle sigara ile birlikte alındığında kanser riskini katlanarak artırır.

3. HPV (İnsan Papilloma Virüsü) Enfeksiyonu

• HPV, özellikle gırtlak bölgesinde kanser oluşumuna neden olabilen bir virüstür.
• HPV-16 ve HPV-18, gırtlak kanseri ile en çok ilişkilendirilen türlerdir.

4. Kronik Tahriş ve Enflamasyon

• Asit reflüsü (Gastroözofageal reflü hastalığı – GÖRH), gırtlak mukozasını tahriş ederek kansere zemin hazırlayabilir.
• Uzun süreli ses teli tahrişi ve kronik larenjit (gırtlak iltihabı) de risk faktörlerindendir.

5. Genetik Yatkınlık

• Ailede gırtlak kanseri veya baş-boyun kanseri öyküsü olan kişilerde risk daha yüksektir.

6. Çevresel ve Mesleki Faktörler

• Kimyasal maddelere ve zararlı gazlara (asbest, boya dumanı, ahşap tozu, kömür tozu) maruz kalmak riski artırabilir.
• Uzun süreli hava kirliliği ve kötü hava koşulları da gırtlak kanseri gelişiminde rol oynayabilir.

Gırtlak Kanserinin Belirtileri

Gırtlak kanseri erken evrede belirti verebilir, özellikle glottik (ses telleri) bölgesinden kaynaklanan kanserlerde ses değişikliği erken teşhise yardımcı olabilir. Yaygın belirtiler şunlardır:

• Ses kısıklığı veya ses değişiklikleri (iki haftadan uzun süren)
• Boğazda yabancı cisim hissi
• Yutma güçlüğü ve ağrılı yutkunma
• Boyunda şişlik (lenf bezlerinde büyüme)
• Sürekli boğaz ağrısı ve kulaklara vuran ağrı
• Nefes darlığı ve hırıltılı solunum
• Kanlı balgam veya ağızdan gelen kanamalar
• İştahsızlık ve açıklanamayan kilo kaybı

Bu belirtilerden herhangi biri uzun süre devam ederse, bir kulak burun boğaz (KBB) uzmanına başvurmak gereklidir.

Gırtlak Kanserinin Teşhisi

Gırtlak kanseri tanısı koymak için kullanılan başlıca yöntemler şunlardır:

1. Fizik Muayene ve Endoskopik İnceleme
   • Laringoskopi: Kamera yardımıyla gırtlağın doğrudan incelenmesi.
   • Fiberoptik laringoskopi: Esnek bir kamera yardımıyla daha ayrıntılı inceleme yapılabilir.
2. Biyopsi
   • Şüpheli dokudan örnek alınarak patolojik inceleme yapılır.
3. Görüntüleme Yöntemleri
   • Bilgisayarlı Tomografi (BT): Kanserin yayılımını değerlendirmek için kullanılır.
   • Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI): Yumuşak dokuları detaylı incelemek için uygulanır.
   • Pozitron Emisyon Tomografisi (PET): Kanserin metastaz yapıp yapmadığını tespit etmek için kullanılır.

Gırtlak Kanserinin Tedavi Yöntemleri

Tedavi seçenekleri, kanserin evresine, yayılımına ve hastanın genel sağlık durumuna göre belirlenir.

1. Cerrahi Tedavi

• Lazer cerrahisi: Küçük tümörlerde kullanılabilir.
• Parsiyel larenjektomi: Gırtlağın bir kısmının alınması.
• Total larenjektomi: Gırtlağın tamamen çıkarılması.

2. Radyoterapi (Işın Tedavisi)

• Erken evre kanserlerde tek başına veya cerrahi sonrası uygulanabilir.

3. Kemoterapi

• İleri evre tümörlerde radyoterapi ile birlikte kullanılır.

4. Hedefe Yönelik Tedaviler

• EGFR (Epidermal Büyüme Faktörü Reseptörü) inhibitörleri kullanılabilir.

5. İmmünoterapi

• Bağışıklık sistemini güçlendiren ilaçlar ileri evre vakalarda kullanılabilir.

Gırtlak Kanserinden Korunma Yolları

• Sigara ve alkol tüketiminden kaçınmak
• HPV aşısı yaptırmak
• Reflü hastalığını kontrol altına almak
• Kimyasal ve zararlı maddelere maruz kalmamak
• Sağlıklı ve dengeli beslenmek
• Düzenli doktor kontrollerini ihmal etmemek

Gırtlak kanseri, erken teşhis edildiğinde başarıyla tedavi edilebilen bir hastalıktır. Ses kısıklığı, yutma güçlüğü gibi belirtiler ihmal edilmemeli ve risk faktörlerinden kaçınılmalıdır. Sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek ve düzenli sağlık kontrollerini aksatmamak, gırtlak kanserinin önlenmesinde önemli bir rol oynar.