Aşağıda Tıbbi El Kitabı projenin yapısına uygun olarak hazırlanmış, detaylı ve SEO uyumlu “Glomerülonefrit Alt Tipleri: Histopatolojik Sınıflandırma ve Klinik Anlamı” başlıklı makaleyi sunuyorum:

Glomerülonefrit Alt Tipleri: Histopatolojik Sınıflandırma ve Klinik Anlamı

Giriş ve Tanım

Glomerülonefrit (GN), glomerül yapılarının immünolojik, inflamatuvar veya vasküler mekanizmalarla hasarlanması sonucu gelişen bir grup hastalığı tanımlar. Klinik tablolar; proteinüri, hematüri, azotemi ve hipertansiyon ile karakterizedir. Ancak doğru yönetim için histopatolojik sınıflama, klinik sınıflandırmadan daha belirleyici ve yönlendiricidir.

Histopatolojik Sınıflandırma

1. Proliferatif Glomerülonefritler

a) Akut Postenfeksiyöz Glomerülonefrit

Genellikle streptokok enfeksiyonu sonrası görülür.
Histolojik olarak hiyalin trombüsler, “hump” tipi subepitelyal immün kompleksler izlenir.
Klinik tablo: Akut nefritik sendrom (hematüri, ödem, hipertansiyon).

b) Mezangioproliferatif Glomerülonefrit

Mezangial hücre ve matriks artışı ile karakterizedir.
En sık nedeni IgA nefropatisi (Berger hastalığı)’dır.
Klinik: Epizodik hematüri, sıklıkla üst solunum yolu enfeksiyonları sonrası görülür.

c) Lupus Nefriti

Sistemik lupus eritematozus (SLE) ile ilişkilidir.
ISN/RPS sınıflamasına göre 6 tipe ayrılır (özellikle Tip III ve IV klinik açıdan kritiktir).
Immün kompleks birikimi “full house pattern” ile karakterizedir.

d) Membranoproliferatif Glomerülonefrit (MPGN)

Kapiller duvar kalınlaşması ve mezangial proliferasyon izlenir.
Tip I: Immün kompleks birikimi; Tip II (Dense Deposit Disease): Komplement düzensizliği.
Klinik: Hem nefrotik hem nefritik bulgularla seyredebilir.

2. Non-Proliferatif Glomerülonefritler

a) Minimal Değişiklik Hastalığı (MDH)

Elektron mikroskopide podosit füzyonu görülür; ışık mikroskobisi genellikle normaldir.
Çocukluk çağının en sık nefrotik sendrom nedenidir.
Steroide çok iyi yanıt verir.

b) Fokal Segmental Glomerüloskleroz (FSGS)

Glomerüllerin bir kısmında ve segmental olarak skar dokusu gelişir.
Primer ya da sekonder olabilir (HIV, obezite, reflü nefropatisi).
Steroide dirençli formlarda prognoz kötüdür.

c) Membranöz Nefropati

Glomerül bazal membranı boyunca subepitelyal immün kompleks birikimi.
Erişkin nefrotik sendromun en sık nedenidir.
Antifosfolipaz A2 reseptörü (anti-PLA2R) antikorları tanıda yardımcıdır.

3. Hızlı Seyirli Glomerülonefrit (Crescentik GN)

Glomerül Bowman kapsülü içinde hilal formasyonu (crescent) ile karakterizedir.
Klinik olarak hızlı ilerleyici glomerülonefrit (RPGN) tablosu oluşturur.
Tipleri:
- Tip I: Anti-GBM hastalığı (Goodpasture sendromu)
- Tip II: İmmün kompleks birikimi (lupus, IgA, postenfeksiyöz)
- Tip III: Pauci-immün GN (ANCA ilişkili vaskülitler)

4. Kronik Glomerülonefrit

Farklı tip GN’lerin geç dönem sekeli olabilir.
Glomerüler skar, tübüler atrofi ve interstisyel fibrozis ön plandadır.
Klinik olarak yavaş ilerleyen böbrek yetmezliği tablosu ile seyreder.

Tanı Yöntemleri

Böbrek biyopsisi: Tanı ve sınıflandırmada altın standarttır.
İmmünofloresan (IF): İmmün kompleks veya antikor birikimini gösterir.
Elektron mikroskobu: İnce detaylar (podosit hasarı, dense deposit) için gereklidir.
Serolojik testler: ANA, ANCA, anti-GBM, C3, C4, anti-PLA2R

Klinik Anlam ve Yönetim

Histolojik sınıflama sadece tanı değil, tedavi kararlarını da etkiler:

Minimal değişiklik hastalığı: Steroid ilk basamak
FSGS: Steroid ± siklosporin
Membranöz nefropati: Risk durumuna göre izlem ya da immünsüpresyon
Lupus nefriti: Sınıfa göre mikofenolat, siklofosfamid, steroid
RPGN: Plazmaferez + steroid + siklofosfamid (özellikle anti-GBM ve ANCA pozitif olgularda)

Özetle

Glomerülonefritler, klinik olarak benzer bulgular verse de histopatolojik alt tipleri belirlemek, hastalığın prognozu ve tedavi planlaması için esastır. Modern immünolojik testler ve biyopsi teknikleri ile doğru tanıya ulaşmak, hastaların böbrek fonksiyonlarını korumada kilit rol oynamaktadır.

Bu makale bilgilendirme amaçlıdır. Bir uzman hekime veya doktorunuza danışmadan hareket etmeyiniz.

Anahtar Kelimeler: glomerülonefrit, böbrek biyopsisi, mezangioproliferatif GN, membranöz nefropati, FSGS, minimal değişiklik hastalığı, lupus nefriti, hızlı seyirli GN, ANCA, anti-GBM