Gözde Kanlanma Olduğunda Ne Yapılmalı?

Gözde kanlanma, gözün beyaz kısmında (sklera) bulunan kan damarlarının genişlemesi veya tahriş olması sonucu ortaya çıkan kırmızılık veya kızarıklık durumudur. Çoğu zaman geçici ve zararsız olsa da, bazı durumlarda ciddi bir sağlık sorununun belirtisi olabilir. Bu nedenle gözde kanlanma meydana geldiğinde nedenlerini anlamak, doğru önlemleri almak ve gerektiğinde tıbbi yardım almak önemlidir.

Gözde Kanlanmanın Nedenleri

Göz kanlanması birçok farklı nedenden kaynaklanabilir. En yaygın nedenler şunlardır:

1. Göz Yorgunluğu ve Kuruluğu

Uzun süre bilgisayar, telefon veya televizyon ekranına bakmak
Uykusuzluk ve gözleri yeterince dinlendirmemek
Klimaya veya rüzgâra maruz kalmak
Lens kullanımı nedeniyle göz kuruluğu oluşması

Ne Yapılmalı?

Gözleri düzenli olarak dinlendirmek (20-20-20 kuralı: Her 20 dakikada bir, 20 saniye boyunca 20 metre uzağa bakmak)
Göz kuruluğu için suni gözyaşı damlaları kullanmak
Gözleri ovuşturmaktan kaçınmak

2. Alerjiler

Polen, toz, hayvan tüyü veya duman gibi alerjenlere maruz kalmak
Alerjik konjonktivit (gözün iltihaplanması) nedeniyle kaşıntı, sulanma ve göz kızarıklığı oluşması

Ne Yapılmalı?

Alerjiye neden olan maddelerden kaçınmak
Doktor önerisiyle antihistaminik göz damlaları kullanmak
Soğuk kompres uygulayarak kaşıntı ve tahrişi hafifletmek

3. Enfeksiyonlar (Konjonktivit, Arpacık, Üveit, Keratit)

Konjonktivit (Göz İltihabı): Gözde kızarıklık, kaşıntı, yanma ve akıntı ile kendini gösterir. Bakteriyel, viral veya alerjik olabilir.
Arpacık: Göz kapağında şişlik, kızarıklık ve hassasiyet ile belirginleşir.
Üveit: Gözün iç kısmındaki iltihaplanma nedeniyle ciddi ağrı ve görme bozukluğu oluşabilir.
Keratit: Gözün kornea tabakasında enfeksiyon nedeniyle meydana gelen iltihaplanma olup, tedavi edilmezse görme kaybına yol açabilir.

Ne Yapılmalı?

Eller sık sık yıkanmalı ve göze dokunmaktan kaçınılmalıdır.
Lens kullanımı enfeksiyon geçene kadar bırakılmalıdır.
Bakteriyel enfeksiyonlar için doktor kontrolünde antibiyotik göz damlaları kullanılabilir.
Viral konjonktivit genellikle kendiliğinden geçse de doktor önerisiyle suni gözyaşı damlaları kullanılabilir.
Şiddetli ağrı, ışığa duyarlılık veya görme kaybı varsa acilen göz doktoruna başvurulmalıdır.

4. Gözde Kanama (Subkonjonktival Kanama)

Küçük bir kan damarı patladığında gözün beyaz kısmında parlak kırmızı bir leke oluşabilir.
Genellikle hapşırma, öksürme, ağır kaldırma veya gözleri şiddetli ovuşturma sonucu meydana gelir.

Ne Yapılmalı?

Genellikle zararsızdır ve birkaç hafta içinde kendiliğinden geçer.
Kan sulandırıcı ilaç kullanılıyorsa doktora danışılmalıdır.
Soğuk kompres uygulamak iyileşmeyi hızlandırabilir.

5. Yüksek Tansiyon ve Diyabet

Yüksek tansiyon, göz damarlarını etkileyerek kızarıklığa ve hatta retina problemlerine yol açabilir.
Diyabet hastalarında göz kanlanması, diyabetik retinopati gibi ciddi bir sorunun habercisi olabilir.

Ne Yapılmalı?

Tansiyon ve kan şekeri seviyeleri düzenli olarak kontrol edilmelidir.
Şiddetli ve sürekli göz kanlanması varsa göz doktoruna başvurulmalıdır.

6. Kimyasal ve Çevresel Tahrişler

Sigara dumanı, hava kirliliği, havuzdaki klor veya göz makyajı gibi kimyasallar gözü tahriş edebilir.

Ne Yapılmalı?

Gözler bol suyla yıkanmalıdır.
Tahrişe neden olan maddelerden uzak durulmalıdır.

Gözde Kanlanma Durumunda İlk Yardım

1. Soğuk Kompres Uygulayın:

Temiz bir beze soğuk su veya buz koyarak göz kapaklarına hafifçe uygulayın. Bu, kan damarlarını daraltarak kızarıklığı azaltabilir.

2. Gözleri Dinlendirin:

Bilgisayar ekranı karşısında çok fazla zaman geçiriyorsanız, gözlerinizi sık sık dinlendirin.

3. Suni Gözyaşı Kullanımı:

Göz kuruluğuna bağlı kanlanma durumlarında eczaneden temin edilebilecek suni gözyaşı damlaları kullanılabilir.

4. Gözleri Ovalamaktan Kaçının:

Gözleri ovuşturmak tahrişi artırabilir ve enfeksiyon riskini yükseltebilir.

5. Alerjenlerden Uzak Durun:

Alerjiye bağlı göz kızarıklığında, alerjenlerden kaçınılmalı ve gerekirse antihistaminik damlalar kullanılmalıdır.

6. Kimyasal Temasa Karşı Önlem Alın:

Eğer göze kimyasal bir madde kaçtıysa, hemen bol su ile en az 15 dakika boyunca durulanmalı ve acilen doktora başvurulmalıdır.

Ne Zaman Doktora Gidilmeli?

Gözde kanlanma çoğu zaman zararsız olsa da, aşağıdaki durumlarda bir göz doktoruna danışmak gereklidir:

Gözde şiddetli ağrı ve ışığa duyarlılık varsa
Görme bulanıklığı veya ani görme kaybı yaşanıyorsa
Gözde akıntı, irin veya aşırı sulanma varsa
Kanlanma 1-2 haftadan uzun sürüyorsa veya sık sık tekrarlıyorsa
Baş ağrısı, mide bulantısı veya yüksek tansiyon ile birlikte görülüyorsa
Kimyasal bir madde göze temas ettiyse

Gözde kanlanma genellikle geçici ve zararsız olsa da, bazı durumlarda ciddi sağlık sorunlarının belirtisi olabilir. Basit tahrişlerden alerjilere, enfeksiyonlardan tansiyon problemlerine kadar birçok farklı sebep göz kanlanmasına yol açabilir. İlk etapta soğuk kompres uygulamak, gözleri dinlendirmek ve suni gözyaşı kullanmak faydalı olabilir. Ancak kanlanma uzun süre devam ediyorsa veya ek semptomlarla birlikte ortaya çıkıyorsa, bir göz doktoruna başvurulmalıdır.