Hidradenitis Süpürativa Nedir?

Hidradenitis Süpürativa Nedir?

Hidradenitis süpürativa (HS), genellikle deri altındaki ter bezlerinin (özellikle apokrin ter bezlerinin bulunduğu bölgelerde) iltihaplanması sonucu ortaya çıkan, kronik ve ağrılı bir deri hastalığıdır. Bu hastalık, ciltte şişlik, apseler, iltihaplı nodüller, yaralar ve büyük abselerin oluşmasına neden olabilir. Hidradenitis süpürativa, genellikle ergenlik döneminde başlar ve yaşam boyu sürebilir, ancak tedavi edilmediği takdirde ilerleyebilir.

HS, genellikle vücutta ter bezlerinin yoğun olduğu bölgelerde görülür. Bu bölgeler arasında koltuk altları, kasıklar, popo bölgesi, göğüs altları ve iç uyluklar yer alır. Hidradenitis süpürativa, genetik yatkınlık, bağışıklık sistemi bozuklukları ve çevresel faktörlerden etkilenebilir.

Hidradenitis Süpürativa Nedenleri

Hidradenitis süpürativa’nın kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, bazı faktörler hastalığın gelişimine katkıda bulunabilir:

1. Genetik Faktörler:
   • Hidradenitis süpürativa’nın genetik bir bileşeni olduğu düşünülmektedir. Ailede hidradenitis süpürativa öyküsü olan bireylerde hastalık daha yaygın görülebilir. HS’nin gelişimiyle ilişkili olabilecek bazı genetik mutasyonlar bulunmaktadır.
2. Bağışıklık Sistemi Sorunları:
   • Hidradenitis süpürativa, bağışıklık sisteminin aşırı veya anormal bir yanıt vermesiyle ilgili bir hastalık olarak kabul edilir. Vücudun bağışıklık sistemi, ter bezlerini yabancı bir madde olarak algılayabilir ve onlara karşı iltihaplanmaya neden olabilir. Bu da iltihaplanma, apseler ve abselerle sonuçlanır.
3. Tıkanmış Ter Bezleri:
   • Ter bezlerinin tıkanması, hidradenitis süpürativa’nın temel nedenlerinden biridir. Tıkanan ter bezleri, iltihaplanmaya ve enfeksiyona yol açar, bu da HS lezyonlarının oluşmasına neden olabilir.
4. Hormonlar:
   • Hidradenitis süpürativa’nın hormonlarla ilişkili olduğu düşünülmektedir. Genellikle ergenlik döneminde başlayıp, özellikle kadınlarda adet dönemi, hamilelik ve menopoz gibi hormonel değişikliklerle şiddetlenen bir hastalıktır.
5. Sigara Kullanımı:
   • Sigara içmek, hidradenitis süpürativa’nın gelişiminde önemli bir risk faktörü olarak kabul edilir. Sigara içen bireylerde hastalık daha şiddetli seyredebilir ve tedaviye yanıt daha az olabilir.
6. Aşırı Terleme ve Sürtünme:
   • Ter bezlerinin yoğun olduğu bölgelerde aşırı terleme ve cilt sürtünmesi de hidradenitis süpürativa’nın tetikleyici faktörlerinden biridir. Özellikle sıkı giysiler giymek veya aşırı sıcak ortamlarda uzun süre kalmak, hastalığı kötüleştirebilir.
7. Obezite:
   • Obezite, hidradenitis süpürativa’nın gelişiminde önemli bir risk faktörüdür. Obezite, ter bezlerinin sıkışmasına ve cilt yüzeyinin sürtünmesine neden olarak hastalığı tetikleyebilir.

Hidradenitis Süpürativa Belirtileri

Hidradenitis süpürativa’nın belirtileri genellikle ağrılı, şiş ve kırmızı renkli nodüller, apseler ve iltihaplı lezyonlarla başlar. Bu lezyonlar daha sonra içi irinle dolmuş apselere dönüşebilir ve bazen iyileşmeyen yaralara yol açabilir. HS’nin belirtileri, hastalığın şiddetliğine bağlı olarak değişir. Ana belirtiler şunlardır:

1. Şişlik ve Kızarıklık:
   • Etkilenen bölgelerde şişlik ve kızarıklık görülebilir. Bu genellikle koltuk altları, kasıklar, göğüs altları ve popo gibi bölgelerde olur.
2. Ağrılı Nodüller:
   • Derinin altında, genellikle ağrılı nodüller veya sert kitleler oluşur. Bu nodüller, enfekte olup irinle dolarak abselere dönüşebilir.
3. Apseler ve Abseler:
   • İltihaplı nodüller, zamanla büyük, irinle dolu apselere dönüşebilir. Apseler, ciltte şişkinlik ve ağrıya yol açar. Bu abseler bazen patlar ve irin akar.
4. Deri Üzerinde Delikler ve Yara İzleri:
   • Hastalık ilerledikçe, apseler patladığında cilt üzerinde küçük delikler ve yara izleri oluşabilir. Bu izler genellikle kalıcıdır.
5. Yavaş İyileşen Yaralar:
   • Hidradenitis süpürativa nedeniyle oluşan yaralar iyileşmekte zorlanır ve sürekli olarak nüks edebilir.
6. Cilt Sürtünmesi ve Terleme:
   • Cilt sürtünmesinin fazla olduğu bölgelerde (örneğin, koltuk altları ve kasıklar) hastalık daha sık görülür. Sürtünme ve aşırı terleme, mevcut lezyonları kötüleştirebilir.
7. Ağrı ve Hassasiyet:
   • Hidradenitis süpürativa, genellikle ağrılıdır ve etkilenen bölgelerde ciddi hassasiyet olabilir.

Hidradenitis Süpürativa Tanısı

Hidradenitis süpürativa’nın tanısı, klinik muayene, hastanın tıbbi geçmişi ve semptomları doğrultusunda konur. Tanıyı doğrulamak için genellikle özel testler veya biyopsiler gerekmez, ancak bazı durumlarda şüpheli vakalar için iltihaplı bölgeden örnek alınabilir. Ayrıca, aşağıdaki testler de tanıya yardımcı olabilir:

1. Fiziksel Muayene:
   • Doktor, deri üzerindeki şişlik, nodül ve apseyi gözlemler ve hastalığın şiddetini değerlendirir.
2. Dermatolojik Değerlendirme:
   • Uzman bir dermatolog, hidradenitis süpürativa’nın tanısını koymak için cilt lezyonlarının tipik özelliklerini inceleyebilir.
3. Biyopsi:
   • Nadiren, hastalığın tanısını kesinleştirmek için etkilenen bölgeden deri biyopsisi alınabilir.

Hidradenitis Süpürativa Tedavisi

Hidradenitis süpürativa, genellikle tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır, ancak tedavi genellikle semptomları hafifletmeye ve hastalığın ilerlemesini durdurmaya yöneliktir. Tedavi seçenekleri şunlar olabilir:

1. İlaç Tedavisi:
   • Antibiyotikler: Enfeksiyon riskini azaltmak ve mevcut iltihabı kontrol altına almak için oral veya topikal antibiyotikler kullanılabilir.
   • Kortikosteroidler: İltihaplanmayı azaltmak için kortikosteroidler, bazen oral veya enjeksiyon yoluyla uygulanabilir.
   • İmmünosupresanlar: Bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar (örneğin, metotreksat) kullanılarak hastalığın şiddeti azaltılabilir.
   • Biyolojik İlaçlar: Şiddetli vakalarda biyolojik tedaviler, bağışıklık sistemini hedef alarak hastalığı kontrol altına alabilir.
2. Cerrahi Tedavi:
   • Şiddetli vakalarda, lezyonlar cerrahi olarak çıkarılabilir. Bu, apselerin veya kronik lezyonların giderilmesine yardımcı olabilir.
3. Ilımlı Tedavi:
   • Cilt temizliğini sağlamak, terlemeyi kontrol etmek, sıkı giysilerden kaçınmak ve özel cilt bakım ürünleri kullanmak, tedaviye yardımcı olabilir.
4. Yaşam Tarzı Değişiklikleri:
   • Sigara içmenin bırakılması, kilo kontrolü, stres yönetimi ve terlemeyi azaltacak giysiler giymek gibi yaşam tarzı değişiklikleri de tedavi sürecini iyileştirebilir.

Hidradenitis süpürativa, ciltte ağrılı ve rahatsız edici lezyonlar oluşturan kronik bir hastalıktır. Tedavi edilebilir, ancak uzun vadeli yönetim gerektirir. Erken tanı ve uygun tedavi ile hastaların yaşam kalitesi artırılabilir ve hastalık ilerlemesi yavaşlatılabilir.