İlaç Salınımlı Stentler ve Uzun Dönem Takibi

İlaç salınımlı stentler (Drug-Eluting Stents, DES), damar içi daralmaların tedavisinde çıplak metal stentlere kıyasla daha üstün sonuçlar sunan, modern kardiyoloji pratiğinin temel araçlarından biridir. Özellikle restenoz (damarın tekrar daralması) riskini belirgin şekilde azaltmaları, bu stentlerin kullanımını standart hale getirmiştir.

İlaç Salınımlı Stent Nedir?

İlaç salınımlı stentler, üzerinde antiproliferatif (hücre çoğalmasını engelleyen) bir ilaç kaplaması bulunan ve bu ilacı kontrollü şekilde salarak damar duvarında istenmeyen hücresel büyümeyi önleyen metal stentlerdir.

Yapısal Özellikler

Metal İskelet: Genellikle kobalt-krom veya platin-krom alaşımlardan üretilir.
Polimer Kaplama: İlaç salınımını düzenler.
Antiproliferatif İlaçlar: Sirolimus, everolimus, zotarolimus veya biolimus gibi ilaçlar kullanılır.

İlaç Salınımlı Stentlerin Avantajları

Restenoz oranlarını %5-10 düzeylerine düşürür.
Uzun dönem damar açıklığını sağlar.
Tekrarlayan müdahale ihtiyacını azaltır.
Miyokard enfarktüsü (kalp krizi) riskini azaltabilir.

İlaç Salınımlı Stent Yerleştirilmesi

Standart anjiyoplasti prosedürü ile yerleştirilir.
Balon kateter ile daralan bölge genişletilir ve stent bu bölgeye implant edilir.
İlaç salınımı, ilk haftalarda yoğun olmak üzere, belirli bir zaman diliminde devam eder.

Uzun Dönem Takip Süreci

İlaç salınımlı stent yerleştirilen hastalarda uzun dönem izlem, hem stentin açık kalmasını sağlamak hem de geç komplikasyonları önlemek açısından kritiktir.

İlaç Tedavisi

Çift Antiagregan Tedavi (DAPT): Aspirin ve P2Y12 inhibitörleri (klopidogrel, prasugrel, ticagrelor) en az 6-12 ay süreyle birlikte kullanılır.
Bazı hastalarda DAPT süresi bireysel risklere göre daha uzun tutulabilir.

Rutin Klinik Kontroller

İlk ayda, 6. ayda ve 1. yılda kardiyoloji muayenesi
Şikayet gelişirse kontrol anjiyografi gerekebilir

Yaşam Tarzı Değişiklikleri

Tütün kullanımının bırakılması
LDL kolesterolün <70 mg/dL hedeflenmesi
Kan şekeri ve tansiyon kontrolü
Düzenli egzersiz ve dengeli beslenme

Olası Geç Komplikasyonlar

Stent Trombozu: Ani damar tıkanıklığı, genellikle antiagregan ilaçların erken kesilmesiyle ilişkilidir.
Geç Restenoz: Nadiren görülse de damar duvarında geç dönemde daralma gelişebilir.

Yeni Nesil İlaç Salınımlı Stentler

Son yıllarda geliştirilen yeni nesil DES cihazları:

Biyolojik olarak çözünebilen polimerler içerir.
Damar duvarı iyileşmesini destekler.
Uzun dönem güvenliği artırır.

Özetle

İlaç salınımlı stentler, modern damar tıkanıklığı tedavisinin temel taşlarından biridir. Uygulama sonrası doğru ilaç tedavisi, yaşam tarzı değişiklikleri ve düzenli takip sayesinde, hastaların uzun dönemde kalp sağlığı korunabilir ve tekrar tıkanıklık riski minimize edilebilir. Kardiyoloji uzmanlarının bireyselleştirilmiş izlem protokolleri oluşturması, başarı oranlarını daha da artırmaktadır.

Bu makale bilgilendirme amaçlıdır. Bir uzman hekime veya doktorunuza danışmadan hareket etmeyiniz.