İnternetten Yapılan Satışlarda Fatura Kesme Zorunluluğu
E-Ticarette Fatura Zorunluluğu Nedir?
İnternet üzerinden yapılan satışlar, ticari faaliyet kapsamında değerlendirildiğinden, satıcıların Vergi Usul Kanunu (VUK), Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun ve ilgili tebliğlere göre fatura düzenleme yükümlülüğü bulunmaktadır. İster küçük çaplı bir girişimci olun, ister büyük bir e-ticaret firması, ürün veya hizmet satışı karşılığında fatura düzenlemek kanuni bir zorunluluktur.
Kimler Fatura Kesmek Zorundadır?
1. Vergi Mükellefi Gerçek ve Tüzel Kişiler
Şirket sahipleri (anonim, limited, şahıs), şahıs işletmeleri ve serbest meslek erbapları, yaptıkları tüm ticari satışlar için fatura kesmekle yükümlüdür.
2. E-Ticaret Platformlarında Satış Yapanlar
Trendyol, Hepsiburada, Amazon, N11, Etsy, Instagram ve benzeri platformlar üzerinden ürün satışı yapanlar, şirket statüsünde olmasalar dahi sürekli gelir elde eden ve kazanç sağlayan herkes için vergi mükellefiyeti oluşur. Bu kişiler de fatura kesmekle yükümlüdür.
3. Basit Usulde Esnaf ve KOBİ’ler
Basit usulde vergiye tabi olan küçük işletmeler de belge düzenleme zorunluluğu altındadır. İster elle yazılmış fatura olsun ister elektronik ortamda, mal veya hizmet satışı belgelenmelidir.
Fatura Düzenleme Süresi
Vergi Usul Kanunu’na göre:
- Mal satışlarında: Malın tesliminden itibaren 7 gün içinde fatura kesilmelidir.
- Hizmet satışlarında: Hizmetin tamamlandığı günden itibaren 7 gün içinde fatura düzenlenmelidir.
7 günlük sürede düzenlenmeyen faturalar, hiç düzenlenmemiş sayılır ve cezai yaptırımlarla karşılaşılır.
e-Fatura ve e-Arşiv Fatura Zorunluluğu
GİB’in 2023 ve 2024 güncellemeleriyle birlikte:
- Yıllık cirosu 500.000 TL ve üzeri olan e-ticaret işletmeleri için e-Fatura ve e-Arşiv Fatura geçişi zorunlu hale gelmiştir.
- e-Arşiv Fatura, e-faturaya geçmemiş kullanıcılar için internetten yapılan satışlarda kullanılır.
- Bireysel müşteriye yapılan satışlarda dahi, 5.000 TL’yi aşan işlemler için e-arşiv fatura kesilmesi zorunludur.
Fatura Düzenlenmemesinin Hukuki ve Mali Sonuçları
1. Usulsüzlük ve Özel Usulsüzlük Cezaları
- Fatura düzenlemeyen veya eksik düzenleyen kişi ve şirketlere, VUK 353. madde kapsamında özel usulsüzlük cezası uygulanır.
- Belgesiz satış yapanlara kayıt dışı kazanç değerlendirmesiyle ek vergi çıkarılır.
2. Vergi İncelemeleri ve Denetim
E-ticaret satışları dijital platformlar, bankalar ve kargo firmaları üzerinden elektronik olarak izlenebilir durumdadır. Bu nedenle faturasız satışların tespiti kolaylaşmış ve denetimler artmıştır.
3. Müşteri Şikayetleri ve Ticaret Bakanlığı Yaptırımları
Tüketiciler, fatura talebinde bulunabilir ve verilmediği durumda Ticaret Bakanlığı’na veya Hazine ve Maliye Bakanlığı’na şikayet edebilir. Denetim sonucunda işletmeye idari para cezası uygulanabilir.
Kargo ile Ürün Gönderenler İçin Fatura Şartı
Kargo ile gönderilen ürünlerde fatura, paketin içine veya dışına konularak alıcıya teslim edilmelidir. Fatura yerine geçen belgeler (irsaliye, fiş) tek başına yeterli değildir. e-Arşiv faturanın çıktısı alınarak fiziki teslim sağlanmalıdır.
Bireysel Satış Yapanlar İçin Önemli Not
Sosyal medya, ilan siteleri veya uygulamalar üzerinden ara sıra satış yapan bireyler, eğer sürekli ve gelir getirici şekilde satış yapmıyorsa vergi mükellefiyeti doğmayabilir. Ancak düzenli satış varsa, mükellefiyet açılışı yapılmalı ve her işlem için fatura kesilmelidir.
Özetle
İnternet üzerinden yapılan tüm ticari satışlar için fatura kesmek yasal bir zorunluluktur. Gerek vergi denetimleri gerekse tüketici hakları açısından bu yükümlülüğe uyulması kritik önemdedir. Gelişen dijital ticaret düzenlemeleriyle birlikte e-fatura ve e-arşiv uygulamaları da zorunlu hale gelmekte, işletmelerin dijital uyumluluk sağlaması beklenmektedir. Fatura düzenlememek, hem mali cezalarla hem de itibar kaybıyla karşılaşmanıza yol açabilir.