İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliği Yükümlülükleri
İş Sağlığı ve Güvenliği Kavramı
İş sağlığı ve güvenliği (İSG), iş yerinde çalışanların sağlığını korumak, iş kazaları ve meslek hastalıklarını önlemek amacıyla alınan tüm önlemler ve uygulamalar bütünüdür. İşveren, bu alanda temel sorumluluğu taşıyan taraf olarak, çalışanların güvenli ve sağlıklı bir ortamda çalışmasını sağlamakla yükümlüdür.
İşverenin Hukuki Yükümlülükleri
Türkiye’de iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yükümlülükler 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile düzenlenmiştir. Bu kanun kapsamında işverenin başlıca yükümlülükleri şunlardır:
1. Risk Değerlendirmesi Yapmak
İşveren, işyerindeki tüm tehlikeleri belirleyip değerlendirmek zorundadır. Risk değerlendirmesi, iş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemek için yapılacak önlemlerin temelini oluşturur.
2. İSG Politikası Oluşturmak ve Uygulamak
İşveren, iş sağlığı ve güvenliği politikalarını yazılı hale getirip uygulamalıdır. Bu politika, çalışanların sağlığını ve güvenliğini ön planda tutan kurallar bütününü içerir.
3. Çalışanlara Eğitim Vermek
İşveren, çalışanlarına iş sağlığı ve güvenliği konusunda düzenli eğitimler vermek zorundadır. Eğitimler, işyerindeki riskler, korunma yöntemleri ve acil durum prosedürlerini kapsamalıdır.
4. Koruyucu Donanım Sağlamak
İşveren, işin niteliğine göre gerekli kişisel koruyucu donanımları (baret, iş eldiveni, gözlük, maske vb.) ücretsiz olarak temin etmek ve kullanımını sağlamakla yükümlüdür.
5. İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu ve Uzmanı Bulundurmak
Belirli büyüklükteki işyerlerinde işveren, iş sağlığı ve güvenliği kurulu oluşturmak ve iş güvenliği uzmanı ile işyeri hekimi görevlendirmek zorundadır.
6. Çalışma Ortamının Sağlıklı ve Güvenli Olmasını Sağlamak
İşveren, iş yerindeki makinelerin, araçların ve çalışma ortamının güvenli olmasını temin etmek, riskleri azaltmak için gerekli teknik ve idari önlemleri almakla yükümlüdür.
7. İş Kazalarını ve Meslek Hastalıklarını Bildirmek
İşyerinde meydana gelen iş kazalarını ve meslek hastalıklarını ilgili mercilere bildirmek ve kayıt altına almak zorundadır.
8. Çalışma Sürelerine ve Dinlenme Hakkına Uymak
İşveren, çalışanların çalışma saatleri ve dinlenme sürelerine uygun çalışmasını sağlamak, uzun çalışma süreleri nedeniyle oluşabilecek riskleri önlemekle yükümlüdür.
İşverenin Sorumluluğunun Önemi
İşveren, İSG yükümlülüklerini yerine getirmediği takdirde ciddi hukuki yaptırımlarla karşılaşır. İş kazası veya meslek hastalığı sonucunda işverenin kusuru varsa, tazminat davaları açılabilir ve idari para cezaları uygulanabilir. Ayrıca işveren, iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uymamak nedeniyle cezai sorumluluk da taşıyabilir.
Özetle
İşverenin iş sağlığı ve güvenliği yükümlülükleri, çalışanların sağlıklı ve güvenli bir ortamda çalışmasını sağlamak üzere yasal çerçevede belirlenmiştir. Risk değerlendirmesi yapmak, eğitim vermek, koruyucu donanım sağlamak, İSG kurullarını oluşturmak ve iş kazalarını bildirmek temel görevler arasındadır. Bu yükümlülüklerin eksiksiz yerine getirilmesi, iş kazalarını önler, iş barışını ve verimliliği artırır.
Anahtar Kelimeler: İş Sağlığı ve Güvenliği, İşveren Yükümlülükleri, Risk Değerlendirmesi, İş Kazası, Meslek Hastalığı, İş Güvenliği Eğitimi, Kişisel Koruyucu Donanım