Kalp Hızı Nedir? Normal Kalp Hızı ve Anormal Durumlar

Kalp hızı, kalbin dakikada attığı vuruş sayısını ifade eder ve genellikle bpm (beats per minute – dakika başına atım) birimiyle ölçülür. Kalp hızı, vücudun ihtiyaçlarına göre değişkenlik gösteren bir parametredir. Fiziksel aktivite, stres, hastalıklar ve çeşitli dış etkenler kalp hızını etkileyebilir. Normal kalp hızı, sağlıklı bir bireyde dinlenme halindeyken belirli bir aralıkta olmalıdır. Bu yazıda, normal kalp hızını ve anormal durumları inceleyeceğiz.

Normal Kalp Hızı

Normal kalp hızı, bireylerin yaşına, cinsiyetine ve fiziksel durumuna göre değişebilir. Ancak genellikle sağlıklı bir yetişkinin dinlenme halindeyken kalp hızı şu aralıkta olmalıdır:

Yetişkinler için normal kalp hızı: Dakikada 60 ile 100 atım arasında olmalıdır.
Çocuklar için normal kalp hızı: Çocukların kalp hızı genellikle daha hızlıdır ve yaşlarına göre değişir. Yeni doğan bebeklerin kalp hızı dakikada 120-160 atım olabilir, bu oran yaş ilerledikçe düşer.

Normal kalp hızının bu aralıkta olması, kalbin sağlıklı bir şekilde kan pompaladığı ve vücudun ihtiyaçlarını karşıladığı anlamına gelir.

Kalp Hızını Etkileyen Faktörler

Kalp hızı, çeşitli iç ve dış etkenler tarafından etkilenebilir. Bunlar arasında şunlar bulunur:

1. Fiziksel Aktivite

Egzersiz yaparken kalp hızı hızlanır. Egzersiz sırasında kalbin vücuda daha fazla oksijen taşımak için daha hızlı atması gerekir. Dinlenme sonrasında kalp hızı tekrar normal seviyelere geri döner.

2. Duygusal Durumlar

Stres, korku, heyecan veya kaygı gibi duygusal durumlar kalp hızını artırabilir. Bu, otonom sinir sisteminin bir tepkisi olarak meydana gelir.

3. Yaş

Yaş ilerledikçe kalp hızı genellikle düşer. Çocukların kalp hızı daha hızlıdır, ancak yaşlanma ile birlikte kalp hızı normal aralığa yakın bir seviyeye düşer.

4. İlaçlar

Bazı ilaçlar, kalp hızını artırabilir veya azaltabilir. Örneğin, stres giderici ilaçlar kalp hızını yavaşlatabilirken, bazı ağrı kesiciler veya dekonjestan ilaçlar kalp hızını artırabilir.

5. Sağlık Durumları

Bazı sağlık sorunları, kalp hızını etkileyebilir. Örneğin, hipertiroidizm (tiroit bezinin aşırı çalışması) kalp hızını artırabilir, hipotiroidizm ise kalp hızını düşürebilir.

Anormal Kalp Hızı

Kalp hızı, normalin dışında bir hızda seyrettiğinde, bu durum anormal kalp hızı olarak tanımlanır. Anormal kalp hızları genellikle iki şekilde ortaya çıkar: taşikardi ve bradikardi.

1. Tachikardi (Hızlı Kalp Atışı)

Tachikardi, kalp hızının dinlenme halinde dakikada 100 atımın üzerine çıkması durumudur. Hızlı kalp atışı genellikle şu durumlarla ilişkilidir:

Egzersiz veya fiziksel aktivite sırasında
Stres, kaygı veya heyecan
Yüksek ateş
Anemi (kansızlık)
Kalp hastalıkları (koroner arter hastalığı, kalp yetmezliği)
Tiroid problemleri (hipertiroidizm)
Elektrolit dengesizlikleri

Tachikardi, özellikle uzun süre devam ederse, kalbin yeterince kan pompalayamaması riskini oluşturabilir. Ayrıca, kalbin oksijen ihtiyacı arttıkça, kalp krizi riski de yükselebilir.

2. Bradikardi (Yavaş Kalp Atışı)

Bradikardi, kalp hızının dakikada 60 atımın altına düşmesidir. Bu durum, kalbin vücuda yeterince kan pompalayamayacağı anlamına gelebilir. Bradikardi şu durumlarla ilişkilidir:

Dinlenme durumunda normal: Sağlıklı ve antrenmanlı bireylerde, örneğin maraton koşucularında, kalp hızı dinlenme halinde düşük olabilir.
Kalp bloğu: Kalpte elektriksel iletimin bozulması, kalbin çok yavaş atmasına neden olabilir.
Hipotiroidizm: Tiroid bezinin az çalışması, kalp hızını yavaşlatabilir.
Elektrolit dengesizlikleri veya bazı ilaçlar (özellikle beta blokerler)

Bradikardi, ciddi durumlarda, kanın vücuda yeterince pompalanamamasına ve oksijen yetersizliğine yol açabilir. Bu da bayılma, baş dönmesi ve kalp yetmezliği gibi semptomlara neden olabilir.

Kalp Hızı İle İlgili Endişe Edilmesi Gereken Durumlar

Kalp hızındaki ani değişiklikler, bazı durumlarda ciddi bir sağlık sorununun belirtisi olabilir. Aşağıdaki durumlarda mutlaka bir sağlık profesyoneline başvurulmalıdır:

Kalp hızında ani ve sürekli artış veya azalma: Egzersiz dışında, kalp hızındaki ani artış veya azalma anormaldir.
Baş dönmesi, bayılma veya nefes darlığı: Bu tür semptomlar, kalp hızındaki anormalliklerden kaynaklanabilir ve tıbbi müdahale gerektirebilir.
Göğüs ağrısı ile birlikte hızlı kalp atışı: Göğüs ağrısı ve kalp atışındaki hızlanma, kalp krizi belirtisi olabilir.
Aritmi belirtileri: Kalp atışlarında düzensizlik, çarpıntı, duraklama hissi aritmi belirtisi olabilir ve ciddi durumlara yol açabilir.

Özetle

Normal kalp hızı, dinlenme halindeyken dakikada 60-100 atım arasında olmalıdır. Kalp hızı, yaş, egzersiz, stres, sağlık durumu ve kullanılan ilaçlar gibi birçok faktörden etkilenebilir. Anormal kalp hızları, taşikardi (hızlı kalp atışı) ve bradikardi (yavaş kalp atışı) şeklinde kendini gösterebilir ve her ikisi de kalp sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir. Eğer kalp hızı ile ilgili herhangi bir endişe duyuluyorsa, bir kardiyolog ile görüşmek önemlidir.

Bu makale bilgilendirme amaçlıdır. Bir uzman hekime veya doktorunuza danışmadan hareket etmeyiniz.