Keratit, korneanın (gözün saydam ön tabakası) iltihaplanması durumudur. Korneada meydana gelen bu iltihap, gözde ağrı, kızarıklık, görme bozuklukları ve daha ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Keratit, genellikle bir enfeksiyon sonucu gelişir, ancak bazı durumlarda travmalar, kimyasal maddeler, otoimmün hastalıklar veya alerjik reaksiyonlar da bu durumu tetikleyebilir.
Keratit Nedenleri
Keratit, birden fazla nedenden kaynaklanabilir. En yaygın nedenler şunlardır:
- Bakteriyel Enfeksiyonlar:
- Staphylococcus aureus, Streptococcus pneumoniae gibi bakteriler, kornea üzerinde enfeksiyonlara yol açabilir. Bakteriyel keratit, genellikle kontak lens kullanımıyla ilişkilidir, çünkü kirli lensler veya lenslerin yanlış kullanımı bakterilerin korneaya geçmesine sebep olabilir.
- Viral Enfeksiyonlar:
- Herpes Simplex Virüsü (HSV) ve Varicella-Zoster Virüsü (VZV) gibi virüsler de keratite yol açabilir. Özellikle herpes simpleks virüsü, gözde tekrar eden enfeksiyonlara neden olabilir ve korneada kalıcı hasara yol açabilir.
- Fungal (Mantar) Enfeksiyonlar:
- Fungal keratit, özellikle çiftlik işleriyle uğraşanlarda veya bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde daha yaygın görülür. Bu enfeksiyon, korneaya zarar vererek ciddi görme kayıplarına yol açabilir. Fusarium ve Aspergillus gibi mantarlar, keratite neden olabilir.
- Parazitik Enfeksiyonlar:
- Acanthamoeba gibi parazitler, genellikle kirli suyla temas veya kirli kontakt lens kullanımı sonucu korneaya zarar verebilir. Acanthamoeba keratiti, tedavi edilmediği takdirde görme kaybına yol açabilir.
- Kimyasal ve Fiziksel Travmalar:
- Kornea üzerine gelen kimyasal maddeler (örneğin asidik veya alkali maddeler), yanıklar ve fiziksel travmalar keratite yol açabilir. Özellikle iş güvenliği önlemleri almayan kişilerde kimyasal maddelere maruz kalma durumu keratite neden olabilir.
- Kontakt Lens Kullanımı:
- Yanlış kullanılan veya uzun süre takılı kalan kontakt lensler, korneada mikropların birikmesine ve enfeksiyon riskinin artmasına yol açabilir. Bu, özellikle lens temizliğine dikkat edilmediğinde veya lens kullanma süresi aşıldığında görülebilir.
- Alerjik Reaksiyonlar:
- Alerjik keratit, alerjenlerin gözle teması sonucunda gelişebilir. Gözde kaşıntı, sulanma ve kızarıklık gibi belirtilerle kendini gösterir, ancak bu durum genellikle bakteriyel veya viral enfeksiyonlardan farklıdır.
- Otoimmün Hastalıklar:
- Sjögren sendromu gibi otoimmün hastalıklar, gözyaşı üretimini azaltarak korneanın kurumasına ve iltihaplanmasına yol açabilir. Kuruluk, keratite neden olabilir ve bu durum ilerleyen zamanlarda korneada hasara yol açabilir.
Keratit Belirtileri
Keratit, gözde bir dizi belirtiye yol açabilir. En yaygın belirtiler şunlardır:
- Ağrı:
- Kornea iltihaplandığında, ciddi bir ağrı hissi ortaya çıkabilir. Bu ağrı, baş ağrısı ve gözde yanma hissi gibi rahatsızlıklarla birlikte olabilir.
- Gözde Kızarıklık:
- Göz çevresinde ve korneada iltihaplanma nedeniyle kızarıklık meydana gelir. Gözdeki damarlar şişerek belirginleşebilir.
- Görme Bozuklukları:
- Görme bulanıklığı, ışık hassasiyeti ve görüş kaybı gibi belirtiler görülebilir. Keratit, korneada kalıcı hasara yol açarsa görme kaybı kalıcı olabilir.
- Gözde Sulanma ve Ağlamaya Yönelik Artış:
- Gözde aşırı sulanma meydana gelir. Gözyaşı bezlerinin aşırı çalışması sonucu gözlerdeki sıvı artar.
- Fotofobi (Işık Hassasiyeti):
- Işık, iltihaplı gözde rahatsızlık yaratabilir. Gözdeki ağrı ve hassasiyet ışık karşısında artar.
- Gözde Sivilce Benzeri İlerlemeler:
- Keratit, gözde irinli veya sivilce benzeri akıntılarla birlikte görülebilir. Bazı enfeksiyonlar, irinli akıntıların gözden gelmesine yol açabilir.
- Kornea Üzerinde Opasite (Bulanıklık):
- İltihap sonucu korneada bulanıklıklar meydana gelebilir, bu da görüşü daha da zorlaştırır.
Keratit Tanısı
Keratit, göz doktoru (oftalmolog) tarafından yapılan muayene ile teşhis edilebilir. Tanı sürecinde kullanılan yöntemler şunlardır:
- Fiziksel Muayene:
- Göz doktoru, gözdeki kızarıklık, şişlik, ağrı ve diğer belirtileri değerlendirir. Korneanın yüzeyine bakarak enfeksiyon veya iltihap olup olmadığını kontrol eder.
- Floresin Boyama Testi:
- Kornea üzerindeki lezyonların veya hasarın tespit edilmesi için floresan boyama testi yapılabilir. Bu testte özel bir boya, gözün yüzeyine uygulanarak, hasarlı bölgeler ortaya çıkarılır.
- Mikroskopik İnceleme:
- Göz doktoru, mikroskop kullanarak kornea yüzeyini daha ayrıntılı şekilde inceleyebilir. Bakteriyel, viral ya da fungal enfeksiyon olup olmadığını belirlemek için bu inceleme faydalıdır.
- Kültür ve Testler:
- Enfeksiyonun nedenini belirlemek için gözden örnek alınabilir. Bakteriyolojik kültür, viral testler veya fungal testler yapılabilir.
- Kan Testleri:
- Eğer keratit, bir sistemik hastalıktan (örneğin, otoimmün hastalıklar) kaynaklanıyorsa, kan testleri ile hastalıklar araştırılabilir.
Keratit Tedavisi
Keratit tedavisi, iltihabın nedenine bağlı olarak değişir. Tedavi seçenekleri şunlar olabilir:
- Antibiyotikler:
- Eğer bakteriyel bir enfeksiyon söz konusuysa, göz damlası veya oral antibiyotik tedavisi uygulanabilir. Şiddetli vakalarda intravenöz antibiyotikler gerekebilir.
- Antiviral İlaçlar:
- Viral enfeksiyonlar (özellikle herpes virüsleri) sebebiyle gelişen keratitlerde antiviral ilaçlar (örneğin, asiklovir) kullanılır. Antiviral tedavi, virüsün yayılmasını kontrol altına alır.
- Antifungal Tedavi:
- Mantar enfeksiyonlarından kaynaklanan keratitlerde antifungal ilaçlar kullanılır. Genellikle göz damlası veya sistemik ilaçlar şeklinde uygulanır.
- Steroid Tedavisi:
- Otoimmün hastalıklar veya şiddetli inflamasyon durumlarında, göz damlası şeklinde steroid ilaçlar kullanılabilir. Ancak, steroidler, enfeksiyonların yayılmasına neden olabileceğinden dikkatli kullanılması gerekir.
- Ağrı Kesiciler ve Anti-İnflamatuar İlaçlar:
- Keratite bağlı ağrıyı hafifletmek için ağrı kesiciler ve anti-inflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) kullanılabilir. Bu ilaçlar iltihaplanmayı azaltır ve hastanın rahatlamasını sağlar.
- Kontakt Lens Kullanımından Kaçınma:
- Keratit tedavisi sırasında, eğer hastada kontakt lens kullanımı varsa, lenslerden kaçınılmalıdır. Lensler enfeksiyon riskini artırabilir ve iyileşme sürecini zorlaştırabilir.
- Cerrahi Müdahale:
- Şiddetli ve tedaviye yanıt vermeyen vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir. Bu, korneada meydana gelen hasarın onarılması amacıyla yapılabilir. Fakat bu tür durumlar nadirdir.
Sonuç
Keratit, gözün kornea tabakasının iltihaplanmasıdır ve tedavi edilmezse kalıcı görme kayıplarına yol açabilir. Enfeksiyonlar, travmalar, kimyasal maddeler ve bazı hastalıklar keratite neden olabilir. Tedavi süreci, iltihabın nedenine bağlı olarak değişir ve genellikle ilaç tedavisi ile başarılı bir şekilde yönetilebilir. Erken tanı ve tedavi ile komplikasyon riski azaltılabilir ve görme kaybı önlenebilir.