Kontakt Lens Kullanımı: Lens Alerjileri ve Lense Bağlı Enfeksiyonlar
Kontakt lensler, miyopi, hipermetropi, astigmatizma ve presbiyopi gibi kırma kusurlarının düzeltilmesinde kullanılan pratik ve estetik alternatiflerdir. Ancak doğru kullanılmadıklarında veya hijyen kurallarına uyulmadığında, alerjik reaksiyonlara ve göz enfeksiyonlarına neden olabilirler. Bu durumlar görme kalitesini bozabilir ve ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Kontakt Lens Nedir ve Kimler Kullanabilir?
Kontakt lensler, doğrudan kornea üzerine yerleştirilen, şeffaf ve kavisli tıbbi cihazlardır. Görme kusurlarının düzeltilmesi dışında kozmetik (renkli lensler) ve tedavi amaçlı da kullanılabilir. Ancak her birey kontakt lens kullanımı için uygun olmayabilir. Göz yapısına, gözyaşı kalitesine ve yaşam tarzına göre uzman hekim değerlendirmesi gereklidir.
Lens Alerjileri
1. Kontakt Lensle İlişkili Alerjik Konjonktivit
Dev papillalı konjonktivit (Giant Papillary Conjunctivitis – GPC):
Uzun süreli lens kullanımına bağlı gelişen, göz kapağının iç yüzeyinde iri papiller oluşumları ile karakterizedir.
Belirtileri:
- Gözde batma ve kaşıntı
- Lens takarken rahatsızlık
- Gözde kızarıklık ve sulanma
- Lensin yerinde durmaması veya kayması
2. Solüsyon Alerjileri
Kontakt lens temizlik solüsyonlarında bulunan bazı kimyasallara karşı da alerjik reaksiyonlar gelişebilir. Bu tür reaksiyonlar, solüsyonun değiştirilmesi ile ortadan kalkar.
Çözüm:
- Koruyucusuz solüsyonlar tercih edilmeli
- Hekim önerisi dışında ürün değişikliği yapılmamalıdır
Lense Bağlı Göz Enfeksiyonları
Kontakt lens kullanımı, özellikle hijyen kurallarına uyulmadığında enfeksiyon riskini artırır. Mikrobiyal keratit en sık ve ciddi enfeksiyonlardan biridir.
1. Bakteriyel Keratit
Etkenler: Pseudomonas aeruginosa, Staphylococcus aureus
Belirtiler:
- Şiddetli göz ağrısı
- Görme azalması
- Gözde kızarıklık ve akıntı
- Işığa hassasiyet
2. Acanthamoeba Keratiti
Kirli suda (havuz, duş) lens kullanımı ile bulaşabilir. Nadir ama tedavisi zordur.
Belirtiler:
- Yoğun göz ağrısı
- Gözde bulanıklık
- Lens kullanımına tolerans kaybı
3. Fungal Keratit
Özellikle travma sonrası ortaya çıkar. Tedavisi zordur ve geç tanı körlükle sonuçlanabilir.
Korunma ve Doğru Kullanım Önerileri
Lens Hijyeni Kuralları
- Lenslere dokunmadan önce eller mutlaka yıkanmalı
- Lens kabı her gün yenilenmeli ve haftada bir değiştirilmelidir
- Lensler asla musluk suyu ile temas ettirilmemelidir
- Lensle asla uyunmamalıdır (uykuya uygun özel lensler hariç)
- Makyaj öncesi lens takılmalı, makyaj temizliği sonrası lens çıkarılmalıdır
Takip ve Kontroller
- 6 ayda bir göz hekimi kontrolü yapılmalı
- Herhangi bir rahatsızlıkta lens kullanımına ara verilmeli
- Rutin muayeneler ile gözde alerji veya enfeksiyon bulguları erken tespit edilmelidir
Tedavi Yaklaşımları
- Alerji varsa: Lens kullanımına ara verilir, antihistaminik veya kortikosteroid damlalar kullanılır
- Enfeksiyon durumunda: Lens derhal çıkarılır, kültür alınır ve uygun antibiyotik, antiviral veya antifungal tedavi başlanır
- Dev papillalı konjonktivit: Uzun süreli lens kullanımına son verilir, topikal steroidler gerekebilir
Özetle
Kontakt lensler doğru kullanım ve hijyen kurallarına uyulması halinde güvenli ve etkili bir görme düzeltme aracıdır. Ancak hijyen eksikliği, uygun olmayan lens seçimi veya uzun süreli kullanım, hem alerjik hem enfeksiyöz komplikasyonlara yol açabilir. Lens kullanıcıları düzenli göz muayenesi yaptırmalı, en küçük bir rahatsızlıkta göz hekimine başvurmalıdır. Günümüzde yeni nesil solüsyonlar ve yüksek oksijen geçirgenliğine sahip lens materyalleri bu riskleri azaltmada önemli rol oynamaktadır.
Bu makale bilgilendirme amaçlıdır. Bir uzman hekime veya doktorunuza danışmadan hareket etmeyiniz.
Anahtar Kelimeler: kontakt lens, lens alerjisi, lens enfeksiyonu, mikrobiyal keratit, dev papillalı konjonktivit, göz hijyeni, lens solüsyonu, acanthamoeba keratiti, kontakt lens komplikasyonları