Lokal Antifungal, Antienfektif ve Antienflamatuvar İlaçlar ile Zehirlenme ve Tedavi Yöntemleri

Lokal antifungal, antienfektif ve antienflamatuvar ilaçlar, deri, mukoza ve tırnak enfeksiyonlarının tedavisinde yaygın olarak kullanılan topikal ajanlardır. Ancak, bu ilaçların aşırı dozda uygulanması, yanlış kullanımı veya kazara yutulması bazı toksik etkilere yol açabilir.

Bu yazıda, lokal antifungal, antienfektif ve antienflamatuvar ilaçların zehirlenme belirtileri ve tedavi yöntemleri detaylandırılacaktır.

1. Lokal Antifungal İlaçlar ve Zehirlenme Durumu

Lokal antifungal ilaçlar, mantar enfeksiyonlarının (örneğin ayak mantarı, vajinal kandidiyazis, tinea enfeksiyonları) tedavisinde kullanılır.

A. Yaygın Kullanılan Lokal Antifungaller

• Azol grubu: Klotrimazol, Mikonazol, Ekonazol
• Alilamin grubu: Terbinafin, Naftifin
• Polienler: Nistatin, Amfoterisin B
• Diğer: Selenyum sülfid (kepek şampuanlarında)

B. Lokal Antifungal Zehirlenme Belirtileri

1. Cilt Üzerine Aşırı Uygulama

• Kızarıklık, kaşıntı
• Yanma hissi
• Kontakt dermatit

2. Gözle Temas

• Yanma, sulanma, kızarıklık
• Geçici bulanık görme

3. Ağızdan Yanlışlıkla Alım

• Mide bulantısı, kusma
• Karın ağrısı, ishal
• Yüksek dozda alındığında: Karaciğer hasarı riski (özellikle azol türevlerinde)

C. Lokal Antifungal Zehirlenmede Tedavi Yöntemleri

1. Ciltle temas:
   • Etkilenen bölgeyi bol suyla yıkayın.
   • Kortikosteroid içeren kremler tahrişi azaltabilir.
2. Gözle temas:
   • Gözleri bol su veya serum fizyolojik ile en az 15 dakika yıkayın.
3. Ağızdan alınması durumunda:
   • Bol su içirerek mideyi yıkayın (kusturma önerilmez).
   • Ağır vakalarda: Aktif kömür ve destekleyici tedavi uygulanabilir.
4. Sistemik toksisite durumunda:
   • Karaciğer enzimleri takip edilmelidir.

2. Lokal Antienfektif İlaçlar ve Zehirlenme Durumu

Lokal antienfektif ilaçlar, bakteriyel enfeksiyonların tedavisinde kullanılan topikal antibiyotikler ve antiseptik ajanları kapsar.

A. Yaygın Kullanılan Lokal Antienfektifler

• Antibiyotikler: Mupirosin, Fusidik asit, Neomisin, Polimiksin B, Gentamisin
• Antiseptikler: Povidon iyot, Klorheksidin, Hidrojen peroksit, Gümüş sülfadiazin

B. Lokal Antienfektif Zehirlenme Belirtileri

1. Cilt Üzerine Aşırı Uygulama

• Kızarıklık, yanma, kontakt dermatit
• Uzun süreli kullanımda direnç gelişimi

2. Gözle Temas

• Yanma, sulanma, geçici bulanık görme
• Şiddetli tahriş ve kornea hasarı riski (özellikle povidon iyot ve klorheksidin)

3. Ağızdan Yanlışlıkla Alım

• Povidon iyot ve klorheksidin:
  • Mide bulantısı, kusma
  • Metabolik asidoz
  • Böbrek ve tiroid fonksiyon bozuklukları
• Neomisin ve Gentamisin:
  • Böbrek toksisitesi (özellikle kronik kullanımda)
  • Ototoksisite (kulak çınlaması, işitme kaybı)

C. Lokal Antienfektif Zehirlenmede Tedavi Yöntemleri

1. Ciltle temas:
   • Bol suyla yıkayın.
   • Tahrişi önlemek için kortikosteroidli kremler kullanılabilir.
2. Gözle temas:
   • Gözleri bol su ile en az 15 dakika yıkayın.
   • Görme kaybı veya şiddetli tahriş varsa göz doktoruna başvurun.
3. Ağızdan alınması durumunda:
   • Bol su içirin, kusturma önerilmez.
   • Povidon iyot veya klorheksidin alımı durumunda:
     • Tıbbi kömür uygulanabilir.
     • Böbrek fonksiyonları takip edilmelidir.
   • Aminoglikozid (Neomisin, Gentamisin) alımı durumunda:
     • Serum elektrolitleri izlenmeli.
     • Diyaliz gerekebilir (ağır vakalarda).

3. Lokal Antienflamatuvar İlaçlar ve Zehirlenme Durumu

Lokal antienflamatuvar ilaçlar, inflamasyonu azaltmak ve ağrıyı hafifletmek için kullanılır.

A. Yaygın Kullanılan Lokal Antienflamatuvarlar

• Non-steroid antiinflamatuvarlar (NSAİİ): Diklofenak, Ketoprofen, İbuprofen jeller
• Kortikosteroidler: Hidrokortizon, Betametazon, Mometazon

B. Lokal Antienflamatuvar Zehirlenme Belirtileri

1. Cilt Üzerine Aşırı Uygulama

• Kızarıklık, tahriş
• Uzun süreli kullanımda cilt incelmesi (atrofi) (özellikle kortikosteroidlerde)

2. Gözle Temas

• Yanma, sulanma, bulanık görme
• Uzun süreli maruziyette göz içi basınç artışı (glokom riski)

3. Ağızdan Yanlışlıkla Alım

• NSAİİ içeren jellerde:
  • Mide bulantısı, kusma
  • Mide kanaması riski (yüksek dozda)
• Kortikosteroidlerde:
  • Kan şekeri yükselmesi
  • Bağışıklık sistemi baskılanması

C. Lokal Antienflamatuvar Zehirlenmede Tedavi Yöntemleri

1. Ciltle temas:
   • Bol su ile yıkayın.
   • Tahriş varsa nemlendirici veya hafif kortikosteroid krem kullanın.
2. Gözle temas:
   • Bol su ile en az 15 dakika yıkayın.
   • Görme kaybı veya ağrı varsa göz doktoruna başvurun.
3. Ağızdan alınması durumunda:
   • NSAİİ içeren jeller: Aktif kömür verilebilir.
   • Kortikosteroidler: Kan şekeri ve elektrolit takibi yapılmalıdır.

4. Sonuç

Lokal antifungal, antienfektif ve antienflamatuvar ilaçlar genellikle güvenli olmasına rağmen aşırı doz, uzun süreli kullanım veya yanlışlıkla yutulması ciddi zehirlenmelere yol açabilir.

Şüpheli bir zehirlenme durumunda 112 Acil Servis aranmalı ve hasta en kısa sürede bir sağlık kuruluşuna götürülmelidir.