Makattan Kan Gelmesi Nedir? Hangi Hastalıkların Belirtileri Olabilir?

Makattan kan gelmesi, tıp dilinde rektal kanama olarak adlandırılır ve genellikle gastrointestinal sistemdeki bir sorunun belirtisidir. Bu durum, bir kişinin dışkılaması sırasında veya sonrasında makat bölgesinden kanın gelmesiyle kendini gösterir. Makattan kanama, çoğu zaman basit ve geçici bir sorun olsa da bazen daha ciddi sağlık problemlerinin habercisi olabilir. Bu yazıda, makattan kan gelmesinin ne olduğunu, olası nedenlerini, hangi hastalıkların belirtisi olabileceğini ve tedavi yaklaşımlarını detaylı bir şekilde ele alacağız.

Makattan Kan Gelmesinin Tanımı

Makattan kanama, bağırsaklardan veya anal kanaldan dışarıya doğru kanın sızması durumudur. Kanama, genellikle dışkının üzerinde kırmızı lekeler şeklinde görülebilir, ancak bazen çok fazla kanama olabilir ve kanlı dışkı ya da dışkıdan önce kan gelmesi gibi durumlarla kendini gösterebilir.

Makattan kanamanın miktarı ve tipi, altta yatan hastalığa bağlı olarak farklılık gösterebilir. Kanama, birkaç damla kanama şeklinde olabileceği gibi, daha ciddi vakalarda yoğun bir kanamaya yol açabilir. Kanın rengi, kanamanın kaynağını ve şiddetini belirlemede yardımcı olabilir. Örneğin, taze ve parlak kırmızı kan genellikle makat bölgesine yakın bir kaynağa işaret ederken, koyu kırmızı veya siyah kan, daha üst gastrointestinal sistemde bir kanama olduğunu gösterebilir.

Makattan Kan Gelmesinin Olası Nedenleri

Makattan kanamanın birçok farklı nedeni olabilir. Bu durumun genellikle daha basit nedenleri olsa da, bazen ciddi sağlık sorunlarının belirtisi olabilir. İşte makattan kan gelmesinin yaygın nedenlerinden bazıları:

1. Hemoroidler (Basur)

Hemoroidler, makat bölgesindeki damarların şişmesi ve iltihaplanması sonucu ortaya çıkar. Hemoroidlerin en yaygın belirtisi, dışkılama sırasında ya da sonrasında kanama ve ağrıdır. Hemoroid kaynaklı kanama genellikle taze kırmızı renkte olur ve dışkının üzerinde küçük miktarda kanama görülebilir. Hemoroidlerin diğer belirtileri arasında makat çevresinde şişlik, kaşıntı ve rahatsızlık da yer alabilir.

2. Anal Fissürler

Anal fissürler, anüs bölgesinde küçük yırtıklardır. Dışkı yaparken sert dışkı ya da kabızlık nedeniyle oluşabilirler. Bu yırtıklar kanamaya neden olabilir ve kanama genellikle taze kırmızı renkte olur. Ayrıca fissürlere bağlı olarak anal bölgede ağrı ve yanma hissi de görülebilir.

3. Kolon Kanseri

Kolon kanseri, kalın bağırsakta oluşan bir kanser türüdür ve erken evrelerde belirti vermez. Ancak hastalık ilerledikçe, dışkı ile birlikte kanama, zayıflama, karın ağrısı, şişkinlik gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Kolon kanserine bağlı kanama, genellikle dışkı içinde kararmış veya koyu kırmızı kan şeklinde olabilir. Kolon kanseri, makattan kanama ile birlikte seyreden önemli bir sağlık sorunudur ve erken teşhis tedavi şansını artırır.

4. Divertiküler Hastalık

Divertiküler hastalık, kalın bağırsakta küçük kese benzeri yapılar (divertiküller) oluşması durumudur. Bu yapılar iltihaplanabilir veya kanayabilir. Divertiküller kanadığında makattan kanama meydana gelebilir. Kanama, genellikle aniden ve yoğun olabilir. Bu hastalığın belirtileri arasında karın ağrısı, dışkı değişiklikleri ve kanama yer alabilir.

5. İnflamatuar Bağırsak Hastalıkları (IBD)

İnflamatuar bağırsak hastalıkları, bağırsaklarda iltihaplanma ile karakterize bir grup hastalıktır. Bunlar arasında Crohn hastalığı ve ülseratif kolit yer alır. Her iki hastalık da kalın bağırsakta kanama, karın ağrısı, ishal, kilo kaybı ve yorgunluk gibi belirtilerle kendini gösterir. İnflamatuar bağırsak hastalıkları, bağırsak dokusunun iltihaplanması nedeniyle makattan kanama oluşmasına neden olabilir.

6. Gastrointestinal Kanama (Üst)

Üst gastrointestinal sistemde (mide, özofagus ve duodenum) oluşan kanamalar, genellikle koyu siyah dışkıya neden olabilir. Ancak, bazı durumlarda, üst sindirim sistemindeki kanamalar daha düşük seviyelere, yani makata ulaşabilir ve kırmızı kan şeklinde görülebilir. Bu tür kanamalar, peptik ülserler, gastrit, varis kanamaları gibi hastalıkların sonucu olabilir.

7. Bağırsak Tıkanıklığı ve Çölyak Hastalığı

Bağırsak tıkanıklığı, bağırsaklarda yemeklerin veya dışkıların geçişini engelleyen bir durumdur. Bu, şişkinlik, ağrı ve bazen makattan kanamaya yol açabilir. Çölyak hastalığı da ince bağırsaklarda iltihaba neden olan ve sindirim sorunlarına yol açan bir otoimmün hastalıktır. Bu hastalıklar bazen kanamaya neden olabilir.

8. İlaçlar ve Takviyeler

Bazı ilaçlar, özellikle kan sulandırıcılar (aspirin, warfarin gibi), kanama riskini artırabilir ve bu da makattan kanamaya yol açabilir. Ayrıca, antibiyotikler, yüksek dozda vitamin ve mineral takviyeleri gibi ilaçlar da sindirim sisteminde hasara yol açarak kanama yapabilir.

Makattan Kanamanın Belirtileri

Makattan kanama, aşağıdaki belirtilerle birlikte görülebilir:

Kırmızı Kanama: Hemoroid veya anal fissür gibi sorunlardan kaynaklanan kanama genellikle parlak kırmızı olur.
Koyu Renkli Kanama: Eğer kanama üst gastrointestinal sistemden kaynaklanıyorsa, kan genellikle siyah ve katran renginde olur.
Ağrı ve Yanma: Hemoroidler veya anal fissürlerde, dışkılama sırasında veya sonrasında ağrı, yanma ve rahatsızlık hissi görülebilir.
Kabızlık veya İshal: İnflamatuar bağırsak hastalıkları veya divertiküler hastalık gibi rahatsızlıklar, kabızlık veya ishal gibi sindirim şikayetlerine yol açabilir.
Karın Ağrısı ve Şişkinlik: Kolon kanseri, divertiküler hastalıklar veya inflamatuar bağırsak hastalıklarında karın ağrısı ve şişkinlik yaygın bir belirtidir.
Kilo Kaybı: Kolon kanseri ve inflamatuar bağırsak hastalıklarında sıkça görülen bir belirtidir.

Makattan Kanama Tedavisi

Makattan kanama tedavisi, kanamanın nedenine bağlı olarak değişir. İşte bazı yaygın tedavi yöntemleri:

1. Hemoroidler İçin Tedavi

Lokal tedavi: Hemoroid kremleri, merhemleri ve fitiller ile iltihap ve ağrı hafifletilebilir.
Diyet değişiklikleri: Lif bakımından zengin gıdaların tüketilmesi, kabızlığı engelleyebilir.
Cerrahi müdahale: Şiddetli hemoroid vakalarında cerrahi yöntemler gerekebilir.

2. Anal Fissürler İçin Tedavi

Sıcak su banyoları: Fissürlerin iyileşmesine yardımcı olabilir.
Topikal tedavi: Anüs bölgesine uygulanan kremler veya merhemler ağrıyı hafifletebilir.
Cerrahi müdahale: Şiddetli fissürlerde, genellikle anüsün etrafındaki kasların gevşetilmesi gerekebilir.

3. Kolon Kanseri Tedavisi

Cerrahi müdahale: Kolon kanseri tanısı alındığında cerrahi olarak tümörler alınabilir.
Kemoterapi veya radyoterapi: Kanserin yayılmasını engellemek için bu tedaviler uygulanabilir.

4. Divertiküler Hastalık Tedavisi

Antibiyotik tedavisi: Enfeksiyon riski bulunan divertiküller için antibiyotik tedavisi uygulanabilir.
Cerrahi müdahale: Ciddi durumlarda, iltihaplı divertiküllerin cerrahi olarak çıkarılması gerekebilir.

5. İnflamatuar Bağırsak Hastalıkları Tedavisi

İlaç tedavisi: İltihaplanmayı azaltmak ve semptomları hafifletmek için kortikosteroidler ve immün baskılayıcı ilaçlar kullanılabilir.
Diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri: Yüksek lifli gıdalardan kaçınmak ve düzenli beslenme alışkanlıkları benimsemek önemlidir.

Makattan kan gelmesi, basit ve geçici bir sorun olabileceği gibi, daha ciddi bir hastalığın belirtisi de olabilir. Bu nedenle, makattan kanama yaşayan kişilerin mutlaka bir sağlık profesyoneline başvurmaları gerekmektedir. Erken teşhis ve tedavi, birçok sağlık sorununun önlenmesi açısından büyük önem taşır.