Metadon Zehirlenmesi ve Tedavi Yöntemleri
Metadon, özellikle opioid bağımlılığını tedavi etmek için kullanılan güçlü bir opioid agonistidir. Ancak yüksek doz alımı veya yanlış kullanımı ciddi zehirlenmelere yol açabilir.
Metadon Zehirlenmesi Belirtileri
Metadonun yarı ömrü uzun olduğu için (24-36 saat), belirtiler geç ortaya çıkabilir ve uzun sürebilir. Başlıca zehirlenme belirtileri şunlardır:
Solunum depresyonu (en ciddi belirti)
Bilinç bulanıklığı, uyku hali, koma
Nabız düşüklüğü (bradikardi) ve düşük tansiyon (hipotansiyon)
Göz bebeklerinde küçülme (miyozis)
Mide bulantısı, kusma
Kas zayıflığı, soğuk ve nemli cilt
Mavi-mor dudaklar (hipoksi belirtisi)
Ciddi vakalarda solunum durması, koma ve ölüm riski bulunmaktadır.
Metadon Zehirlenmesi Tedavisi
1. Acil Müdahale
- Hasta bilinçsizse, solunum ve nabız kontrol edilmeli.
- 112 Acil Servis çağrılmalı ve hasta derhal hastaneye ulaştırılmalı.
- Solunumu durmuşsa temel yaşam desteği (CPR) uygulanmalı.
2. Antidot (Nalokson) Kullanımı
- Nalokson, opioid zehirlenmelerinde kullanılan bir panzehirdir.
- Dozu: 0.4-2 mg IV (intravenöz) her 2-3 dakikada bir, gerekirse 10 mg’a kadar çıkılabilir.
- Metadon uzun etkili olduğu için nalokson infüzyonu gerekebilir.
- Naloksonun etkisi geçici olduğundan, hasta mutlaka hastanede gözlem altında tutulmalıdır.
3. Destekleyici Tedavi
- Oksijen tedavisi ve ventilasyon desteği sağlanmalı.
- Sıvı tedavisi ile tansiyon ve nabız kontrol edilmeli.
- Aktif kömür (1 g/kg) zehirlenmenin erken döneminde (ilk 1-2 saat içinde) verilebilir.
- Gastrik lavaj (mide yıkama) genellikle önerilmez, ancak çok yüksek doz alımında düşünülebilir.
- EKG ve kardiyak monitörizasyon ile QT uzaması gibi kardiyak yan etkiler takip edilmeli.
4. Uzun Süreli Gözlem
- Metadonun uzun yarı ömrü nedeniyle hasta en az 24 saat hastanede izlenmelidir.
- Yeniden solunum depresyonu gelişebileceğinden, gözlem süresi 48 saate kadar uzatılabilir.
Önleme ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Metadon yalnızca doktor kontrolünde alınmalı.
Aşırı doz riski nedeniyle hastalara bilinçlendirme yapılmalı.
Metadon kullanan bireylerin evde nalokson kiti bulundurması önerilebilir.
Çocuklardan ve ilaç bağımlılığı öyküsü olan kişilerden uzak tutulmalı.
Metadon zehirlenmesi ölümcül olabilir, bu yüzden erken tanı ve hızlı müdahale hayati önem taşır.