Mide Fıtığı Nedir? Sebepleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Mide fıtığı, tıbbi olarak hiatal herni olarak bilinen, mide kısmının normalde bulunduğu yerin dışına çıkması durumudur. Bu, genellikle mide kısmının, diyafram adı verilen kas bariyerini aşarak göğüs kafesine doğru çıkmasıyla meydana gelir. Diyafram, akciğerlerin ve kalbin vücutta düzgün bir şekilde çalışabilmesi için gerekli olan kas yapısına sahip bir bölümdür ve yemek borusu ile mide arasındaki geçişi kontrol eder. Mide fıtığı, mideyi göğüs kafesine doğru iten bir açıklık oluşturur. Bu durum, özellikle yemek borusunun alt kısmındaki kasların zayıflaması nedeniyle ortaya çıkar.

Mide fıtığı, bazı kişilerde belirgin semptomlara yol açarken, bazılarında ise herhangi bir belirtiye neden olmayabilir. Fıtık, zamanla çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir ve tedavi gerektirebilir. Bu makalede, mide fıtığının ne olduğunu, sebeplerini, belirtilerini, tanı yöntemlerini ve tedavi seçeneklerini ayrıntılı bir şekilde inceleyeceğiz.

Mide Fıtığı Nedir?

Mide fıtığı, mide kısmının diyaframdan (göğüs kafesinin alt kısmını ayıran kas duvarı) yukarıya doğru itilmesiyle meydana gelir. Diyaframda bir açıklık oluşur ve bu durum mideyi göğüs boşluğuna doğru kaydırır. Bu durum, mide asidinin yemek borusuna kaçmasına ve reflü adı verilen asidik sindirim sıvılarının geri kaçmasına neden olabilir.

Mide fıtığı genellikle hiatal herni olarak bilinir ve genellikle iki ana türü vardır:

Kayma tipi mide fıtığı (sliding hernia): Mide ve yemek borusu arasındaki birleşim yerinin kaymasıyla meydana gelir. Bu tür fıtıklar en yaygın olanıdır.
Paraözofageal mide fıtığı (rolling hernia): Mide, yemek borusunun yanından diyaframa doğru çıkarken, bu tip fıtıklarda mide fıtığı şişkinliği daha belirgindir ve mideyi daha ciddi şekilde sıkıştırabilir.

Mide Fıtığının Sebepleri

Mide fıtığının nedeni, çeşitli faktörlere dayanabilir. Genellikle mide fıtığı, diyaframdaki açıklığın genişlemesi sonucu ortaya çıkar. Bununla birlikte, mide fıtığının oluşumuna katkıda bulunan bazı risk faktörleri vardır:

1. Yaşlanma

Yaş ilerledikçe, diyaframın güçsüzleşmesi ve esnekliğini kaybetmesi daha yaygın hale gelir. Bu, mide fıtığına yol açan ana sebeplerden biridir. Özellikle 50 yaş ve üzerindeki bireylerde daha fazla görülebilir.

2. Fazla Kilo ve Obezite

Fazla kilolu olmak, karın bölgesine ek baskı yaparak diyaframdaki kasları zorlar ve mideyi yukarı itebilir. Obezite, mide fıtığı riskini artıran önemli bir faktördür.

3. Gebelik

Gebelik sırasında, büyüyen rahim diyaframa baskı yapabilir ve mideyi yukarı doğru itebilir. Ayrıca gebelikte hormon seviyelerindeki değişiklikler mide kaslarını gevşetebilir, bu da fıtık oluşumuna zemin hazırlayabilir.

4. Ağır Kaldırma veya Karın Basıncının Artması

Ağır kaldırmak ya da karın bölgesinde baskı yaratan sürekli eforlu aktiviteler (örneğin, aşırı öksürme, kabızlık nedeniyle zorlanma) mide fıtığı riskini artırabilir. Bu tür aktiviteler, mideyi yukarı doğru itebilir.

5. Genetik Faktörler

Bazı insanlar, doğuştan gelen zayıf diyafram yapısına sahip olabilirler. Bu, mide fıtığına yatkınlık yaratabilir.

6. Sigara Kullanımı

Sigara içmek, mide asidinin yemek borusuna geri kaçmasını engelleyen kasları zayıflatabilir. Sigara, aynı zamanda mide asidinin daha fazla üretilmesine de neden olabilir, bu da mide fıtığının tetikleyicisi olabilir.

7. Yüksek Asitli Gıdaların Tüketimi

Yüksek asitli gıdalar ve içecekler, mide asidinin artmasına yol açabilir. Asidik yemekler ve içecekler, mide fıtığının şiddetini artırabilir ve reflü hastalığını tetikleyebilir.

8. Yüksek Karın Basıncı

Karın bölgesindeki fazla basınç, diyaframın yukarıya doğru itilmesine yol açabilir. Örneğin, karın kaslarını fazla zorlayacak aktiviteler (örneğin, ağır sporlar veya şişmanlık) mide fıtığını tetikleyebilir.

Mide Fıtığının Belirtileri

Mide fıtığı, her bireyde aynı şekilde kendini göstermez. Bazı kişilerin mide fıtığı hiç belirti vermezken, bazılarında ciddi semptomlar olabilir. Mide fıtığının yaygın belirtileri şunlardır:

1. Asidik Reflü (Gastroözofageal Reflü Hastalığı – GERD)

Mide asidinin yemek borusuna kaçması, mide fıtığının en yaygın belirtisidir. Reflü, mide asidinin yemek borusuna kaçması sonucu yanma hissi, boğazda asidik tat ve mide bulantısı gibi şikayetlere neden olabilir.

2. Göğüs Ağrısı

Mide fıtığı, bazı hastalarda göğüs ağrısı yapabilir. Bu ağrı genellikle mide asidinin yemek borusuna kaçmasından kaynaklanır ve kalp hastalığı ile karıştırılabilir.

3. Yutma Güçlüğü (Disfaji)

Yutma güçlüğü, mide fıtığı nedeniyle yemek borusunda daralma veya engellenme oluşması sonucu ortaya çıkabilir. Yutma sırasında takılma veya ağrı hissi olabilir.

4. Mide Bulantısı ve Kusma

Mide fıtığı, bazı bireylerde mide bulantısına ve nadiren kusmaya yol açabilir. Bu durum, mide asidinin yiyecekleri zorlayarak yukarı çıkmasına ve sindirim problemlerine neden olmasından kaynaklanabilir.

5. Ağızda Ekşi Tat

Mide asidinin yemek borusuna kaçması sonucunda ağızda ekşi veya asidik bir tat meydana gelebilir.

6. Hıçkırık ve Öksürük

Mide fıtığı, mide asidinin boğaza ve ses tellerine kaçmasına neden olabilir. Bu da hıçkırıklara, öksürüğe veya boğazda yabancı bir cisim hissine yol açabilir.

7. Karın Şişliği ve Rahatsızlık

Mide fıtığı bazı kişilerde, özellikle yemeklerden sonra karın şişliği ve rahatsızlık yaratabilir.

Mide Fıtığının Tanısı

Mide fıtığının teşhisi genellikle aşağıdaki testlerle yapılır:

1. Fiziksel Muayene ve Anamnez

Doktor, semptomlarınızı değerlendirerek ve tıbbi geçmişinizi gözden geçirerek mide fıtığı hakkında ilk izlenimlere sahip olabilir.

2. Endoskopi

Endoskopi, doktorun yemek borusunun içini ve mideyi doğrudan görmek için ince bir tüp aracılığıyla gerçekleştirdiği bir testtir. Bu test, mide fıtığının teşhisinde oldukça etkilidir.

3. X-Ray (Baryumlu Yutma)

Baryumlu yutma, yemek borusu ve mideyi görüntülemek için kullanılan bir röntgen testidir. Baryumlu bir sıvı yutulduktan sonra, X-ray görüntüleri kullanılarak fıtık varlığı izlenebilir.

4. 24 Saatlik pH Testi

Bu test, yemek borusundaki asit seviyelerini ölçer ve mide asidinin yemek borusuna geri kaçıp kaçmadığını kontrol eder.

Mide Fıtığının Tedavi Yöntemleri

Mide fıtığının tedavi edilmesi, semptomların şiddetine ve fıtığın türüne bağlıdır. Tedavi seçenekleri şunları içerebilir:

1. Yaşam Tarzı Değişiklikleri

Yüksek yastıkla uyuma: Mide asidinin yemek borusuna kaçmasını engellemek için baş yukarıda uyumak faydalı olabilir.
Küçük ve sık öğünler: Mideyi aşırı doldurmamaya dikkat etmek önemlidir. Küçük ama sık öğünler tercih edilmelidir.
Ağır egzersizlerden kaçınma: Karın basıncını artıran hareketlerden kaçınılmalıdır.
Sigarayı bırakma: Sigara içmek mide fıtığına yol açabilecek önemli bir faktördür, bu nedenle sigara içmenin bırakılması önemlidir.

2. İlaç Tedavisi

Antiasitler: Mide asidini nötralize eder ve reflü belirtilerini hafifletir.
H2-reseptör antagonistleri (H2 blokörleri): Mide asidi üretimini engeller.
Proton pompa inhibitörleri (PPI): Mide asidinin üretimini daha etkin bir şekilde engeller.

3. Cerrahi Müdahale

Mide fıtığı, ilaç tedavisine ve yaşam tarzı değişikliklerine yanıt vermeyen şiddetli vakalarda cerrahi müdahale gerektirebilir. Bu işlem genellikle fundoplikasyon olarak adlandırılır ve mideyi, yemek borusunun alt kısmına yeniden yerleştirmeyi içerir.

Mide fıtığı, genellikle yaşam kalitesini düşürebilen ve ciddi komplikasyonlara yol açabilen bir durumdur. Ancak, erken teşhis ve uygun tedavi yöntemleri ile mide fıtığının etkileri kontrol altına alınabilir. Yaşam tarzı değişiklikleri, ilaç tedavisi ve gerektiğinde cerrahi müdahaleler, mide fıtığının yönetilmesinde etkili çözümler sunabilir.

Etiketler: Mide Fıtığı, Hiatal Herni, Reflü, Mide Asidi, Tedavi Yöntemleri, Endoskopi, Diyafram