Mide Kanaması Belirtileri Nelerdir?

Mide kanaması, sindirim sisteminde meydana gelen ciddi bir iç kanama türüdür ve acil tıbbi müdahale gerektiren hayati bir durum olabilir. Üst gastrointestinal sistemde (mide ve oniki parmak bağırsağı) meydana gelen kanamalar, mide kanaması olarak adlandırılır ve genellikle mide ülseri, gastrit, mide tümörleri veya varisler gibi altta yatan sağlık sorunlarından kaynaklanır.

Bu makalede, mide kanamasının belirtileri, nedenleri, teşhis ve tedavi yöntemleri detaylı olarak ele alınacaktır.

1. Mide Kanamasının Belirtileri

Mide kanaması hafif veya şiddetli olabilir ve semptomlar kanamanın miktarına ve süresine bağlı olarak değişebilir. Akut (ani ve şiddetli) mide kanamaları genellikle acil müdahale gerektirirken, kronik (hafif ancak uzun süreli) kanamalar daha sinsi ilerleyebilir.

A. Açık (Belirgin) Mide Kanaması Belirtileri

Mide kanamasının en bariz belirtileri şunlardır:

1. Kan Kusma (Hematemez)
   • Taze, parlak kırmızı veya kahve telvesi gibi koyu kahverengi kan kusma mide kanamasının önemli bir göstergesidir.
   • Kahverengi kusma, kanın mide asidiyle temas ederek pıhtılaşması sonucu oluşur.
2. Kanlı veya Katran Siyahı Dışkı (Melena)
   • Melena, mide veya oniki parmak bağırsağındaki kanamanın bağırsaklar boyunca ilerleyerek siyah ve yapışkan bir dışkıya dönüşmesiyle ortaya çıkar.
   • Parlak kırmızı dışkı (hematokezya) genellikle daha alt sindirim sisteminden (kalın bağırsak) gelen kanamaları işaret eder, ancak şiddetli mide kanamalarında da görülebilir.
3. Şiddetli ve Keskin Mide Ağrısı
   • Kanamanın ülser veya gastrit kaynaklı olması durumunda mide bölgesinde yanma veya keskin ağrı hissedilebilir.
   • Perfore (delinmiş) ülserlerde, ağrı ani ve çok şiddetli olabilir.

B. Gizli (Kronik ve Hafif) Mide Kanaması Belirtileri

Bazı mide kanamaları hafif ve uzun sürelidir, bu durumda belirtiler daha az belirgin olabilir ancak zamanla ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

1. Demir Eksikliği Anemisi ve Halsizlik
   • Kronik mide kanaması, vücuttaki demir seviyelerini düşürerek anemiye neden olabilir.
   • Belirtiler:
     • Sürekli yorgunluk ve halsizlik
     • Ciltte solgunluk
     • Baş dönmesi ve baş ağrısı
     • Konsantrasyon güçlüğü
2. İştahsızlık ve Kilo Kaybı
   • Kronik mide kanaması olan bireyler, yemek yeme isteğinde azalma yaşayabilir ve zamanla açıklanamayan kilo kaybı ortaya çıkabilir.
3. Mide Bulantısı ve Hafif Kanama Belirtileri
   • Bazı hastalar hafif mide bulantısı ve hazımsızlık gibi belirtiler hissedebilir.
   • Kanama düşük seviyede olduğunda, açık belirtiler görülmeden mide rahatsızlığı ve hafif kan kaybı ile uzun sürebilir.
4. Soğuk Terleme ve Bayılma
   • Kan kaybı ciddi boyutlara ulaştığında, tansiyon düşebilir, baş dönmesi ve bayılma hissi oluşabilir.
   • Hipovolemik şok (kan hacmi azalması) gelişirse, acil tıbbi müdahale gereklidir.

2. Mide Kanamasının Nedenleri

Mide kanamasına yol açan birçok neden vardır. En yaygın nedenler şunlardır:

1. Peptik Ülserler
   • Mide veya oniki parmak bağırsağında oluşan açık yaralardır.
   • Helicobacter pylori bakterisi veya aşırı ağrı kesici (NSAID) kullanımı nedeniyle gelişebilir.
2. Gastrit (Mide İltihabı)
   • Mide mukozasının iltihaplanması kanamaya yol açabilir.
   • Aşırı alkol tüketimi, stres, sigara ve NSAID kullanımı gastriti tetikleyebilir.
3. Mide ve Yemek Borusu Varisleri
   • Karaciğer hastalıkları (siroz vb.) nedeniyle yemek borusu ve mide damarları genişleyerek yırtılabilir ve şiddetli kanamalara yol açabilir.
4. Mide Kanseri
   • Bazı mide kanserleri zamanla kanama yapabilir.
   • Kilo kaybı, iştahsızlık ve sürekli mide ağrısı ile kendini gösterebilir.
5. Mallory-Weiss Sendromu
   • Şiddetli kusma veya öksürük nedeniyle mide iç yüzeyinde yırtık oluşabilir.
   • Genellikle alkol tüketimi ve aşırı kusma ile ilişkilidir.
6. Kan Sulandırıcı İlaçlar ve NSAID Kullanımı
   • Aspirin, ibuprofen ve kan sulandırıcılar mide mukozasını tahriş ederek kanama riskini artırabilir.

3. Mide Kanaması Tanısı Nasıl Konur?

Mide kanaması şüphesi olan hastalarda çeşitli tanı yöntemleri uygulanır:

1. Endoskopi (Gastroskopi)
   • En yaygın ve etkili tanı yöntemidir.
   • Küçük bir kamera ile mide ve yemek borusu incelenerek kanamanın kaynağı belirlenir.
2. Kan Testleri
   • Anemi (kansızlık) varlığını tespit etmek için kan testi yapılır.
   • Karaciğer ve böbrek fonksiyonları da kontrol edilebilir.
3. Dışkı Testi (Gizli Kan Testi – Gaita Testi)
   • Kronik mide kanamalarında dışkıda gizli kan varlığını belirlemek için kullanılır.
4. BT ve MR Görüntüleme
   • Daha ciddi vakalarda, tümör veya damar anomalileri gibi yapısal nedenleri araştırmak için kullanılabilir.

4. Mide Kanamasının Tedavi Yöntemleri

Mide kanamasının tedavisi, altta yatan nedene bağlı olarak değişir.

A. Acil Müdahale (Şiddetli Kanamalarda)

• Serum ve kan transfüzyonu ile hastanın kaybettiği sıvı yerine konur.
• Endoskopik tedavi ile kanayan damarlar yakılarak veya özel ilaçlarla durdurulabilir.

B. İlaç Tedavisi

• Proton pompa inhibitörleri (PPİ): Omeprazol, lansoprazol gibi ilaçlar mide asidini azaltarak kanamanın durmasını sağlar.
• H. pylori enfeksiyonu varsa: Antibiyotik tedavisi (klaritromisin, amoksisilin) uygulanır.
• Kanama riski olan hastalarda: NSAID’lerden kaçınılmalı, mide koruyucu ilaçlar kullanılmalıdır.

C. Cerrahi Tedavi

• Endoskopik yöntemlerle durdurulamayan kanamalarda cerrahi müdahale gerekebilir.
• Mide kanseri veya ağır ülser perforasyonlarında mide ameliyatı (parsiyel gastrektomi) gerekebilir.

Mide kanaması, ciddi ve acil tıbbi müdahale gerektiren bir durumdur. Kan kusma, siyah dışkı, baş dönmesi ve ani tansiyon düşüklüğü gibi belirtiler ortaya çıktığında vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Erken tanı ve tedavi, ölümcül komplikasyonları önleyebilir.