Mide Kanseri ve Gastrektomi: Tanı, Evreleme ve Cerrahi Tedavi Süreçleri
Mide kanseri, dünya genelinde en yaygın kanser türlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Mide dokusunda gelişen kanserli hücreler, zamanla tümör haline gelir ve etrafındaki dokulara yayılabilir. Bu yazıda, mide kanseri tanısı, evreleme süreçleri ve cerrahi tedavi yöntemlerinden biri olan gastrektomi hakkında kapsamlı bir inceleme sunacağız.
Mide Kanseri Nedir?
Mide kanseri, mide duvarındaki hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyüyüp çoğalmaya başlaması sonucu oluşan kanser türüdür. Genellikle mideye yemeklerin geçtiği bölgedeki hücrelerden kaynaklanır. Erken evrelerde belirti vermemesi nedeniyle tanı konulması geç olabilir. Bu nedenle mide kanseri sıklıkla ileri evrede teşhis edilir.
Mide kanserinin en yaygın türü adenokarsinomdur ve mide kanserlerinin yaklaşık %90’ını oluşturur. Bu kanser türü, mideyi kaplayan mukozal hücrelerde başlar ve zamanla tüm mideye yayılabilir.
Mide Kanseri Tanısı Nasıl Konur?
Mide kanseri tanısı, hastanın şikayetlerine, yapılan testlere ve görüntüleme yöntemlerine dayanarak konur. Tanı sürecinde şu yöntemler kullanılır:
1. Endoskopi
Endoskopi, mideye yerleştirilen ince bir tüp aracılığıyla doğrudan gözlemler yapılmasını sağlar. Mide duvarındaki anormal bölgeler, tümörler veya ülserler bu işlem sırasında gözlemlenebilir. Ayrıca endoskopik biyopsi ile kanserli hücreler tespit edilebilir.
2. Biyopsi
Endoskopi sırasında alınan doku örnekleri, laboratuvarda incelenir. Biyopsi, kanserin varlığını doğrulayan ve kanserin türünü belirleyen temel testtir.
3. Görüntüleme Testleri
Kanserin yayılımını değerlendirmek için genellikle bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ve pozitron emisyon tomografisi (PET) gibi ileri düzey görüntüleme yöntemleri kullanılır.
4. Kan Testleri
Kan testleri, mide kanserine bağlı anemi, karaciğer fonksiyonları ve diğer biyokimyasal değişikliklerin belirlenmesinde yardımcı olabilir.
Mide Kanseri Evrelemesi
Mide kanserinin evrelemesi, kanserin yayılma derecesini ve tedavi seçeneklerini belirlemek için önemlidir. Evreleme, kanserin büyüklüğü, lenf nodlarına yayılması ve uzak organlara sıçrayıp sıçramadığına göre yapılır. Evreleme sürecinde genellikle şu aşamalar izlenir:
- Evre 0 (Süperfisyal Kanser): Kanser hücreleri yalnızca mide duvarının iç yüzeyinde bulunur.
- Evre I: Kanser midenin iç tabakasını aşmış, ancak çevre dokulara veya lenf nodlarına yayılmamıştır.
- Evre II: Kanser, çevre dokulara ve/veya birkaç lenf noduna yayılmıştır.
- Evre III: Kanser, mide dışındaki organlara (örneğin, karaciğer, bağırsaklar) yayılmaya başlamıştır.
- Evre IV: Kanser, uzak organlara yayılmıştır ve tedavi genellikle semptomları hafifletmeye yöneliktir.
Evreleme, tedavi sürecinde hangi yöntemlerin kullanılacağına karar verilmesinde büyük rol oynar.
Mide Kanseri Tedavisi
Mide kanseri tedavisinde cerrahi müdahale, kemoterapi, radyoterapi ve hedefe yönelik tedavi yöntemleri kullanılabilir. Ancak, mide kanseri için en yaygın tedavi yöntemi cerrahi müdahaledir.
1. Cerrahi Tedavi: Gastrektomi
Gastrektomi, mide kanseri tedavisinde kullanılan cerrahi bir yöntemdir ve kanserin türüne ve evresine göre farklı şekillerde uygulanabilir. Gastrektomi, midenin bir kısmının veya tamamının cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Cerrahi tedavi, genellikle şu yöntemlerle yapılır:
- Subtotal Gastrektomi: Midenin yalnızca kanserli bölümü çıkarılır. Bu yöntem, kanserin sınırlı olduğu ve yayılmadığı durumlarda tercih edilir.
- Total Gastrektomi: Midenin tamamı çıkarılır. Bu yöntem, kanserin midenin geniş bir kısmını etkilediği ve yayıldığı durumlarda kullanılır. Midenin çıkarılması sonrasında, yemek borusundan ince bağırsağa gıda geçişi sağlanır.
Gastrektomi işlemi sırasında, çevre dokularda bulunan lenf nodülleri de çıkarılabilir. Bu, kanserin yayılma durumunun değerlendirilmesine yardımcı olur.
2. Kemoterapi
Kemoterapi, mide kanserine karşı kullanılan ilaç tedavisidir. Kemoterapi, kanser hücrelerini yok etmeyi amaçlar ve genellikle cerrahi müdahaleden önce veya sonra uygulanabilir. Kanserin yayılma durumuna göre, kemoterapi tek başına veya diğer tedavi yöntemleriyle kombinlenerek uygulanabilir.
3. Radyoterapi
Radyoterapi, kanserli hücreleri yok etmek için yüksek enerjili ışınlar kullanır. Bu tedavi, genellikle cerrahi müdahale sonrası kalan kanser hücrelerini öldürmek veya ağrıyı azaltmak için kullanılır.
4. Hedefe Yönelik Tedavi ve İmmünoterapi
Hedefe yönelik tedavi, kanser hücrelerinin büyümesini engellemek için moleküler hedeflere odaklanır. İmmünoterapi ise bağışıklık sistemini güçlendirerek kanserle mücadelede yardımcı olur. Bu tedaviler, kanserin evresine ve kişisel tedavi planına göre uygulanabilir.
Mide Kanseri Cerrahisi Sonrası İzleme
Mide kanseri cerrahisi sonrasında hastaların düzenli aralıklarla takip edilmesi gerekir. Bu takip, kanserin tekrarlamaması veya yayılmasını önlemek için önemlidir. Ayrıca, cerrahi müdahale sonrası sindirim sisteminde değişiklikler olabilir ve hastaların yeni yaşam tarzına adaptasyonu gerekebilir.
1. Erken Dönem İzlemi
Hastalar, cerrahi müdahale sonrası ilk birkaç ay boyunca sık sık kontrollerden geçer. Görüntüleme testleri ve kan testleri yapılır.
2. Uzun Dönem İzlemi
Kanserin tekrarlama riski devam eder, bu nedenle hastaların uzun süreli izlemeye alınması gerekir. Düzenli aralıklarla endoskopi ve görüntüleme testleri yapılır.
Sonuç
Mide kanseri, erken teşhis ve tedaviyle daha iyi sonuçlar elde edilebilen bir hastalıktır. Gastrektomi, mide kanserinin tedavisinde yaygın olarak kullanılan cerrahi bir yöntemdir. Kanserin evresi, tedavi seçeneklerini ve iyileşme sürecini belirler. Tedavi sürecinde cerrahiden sonra kemoterapi, radyoterapi ve hedefe yönelik tedaviler de kullanılarak hastaların iyileşme süreci hızlandırılabilir. Mide kanseri tanısı ve tedavisi için multidisipliner bir yaklaşım gereklidir ve erken tanı, hastaların yaşam kalitesini artırmak açısından büyük önem taşır.