Pulmoner Dolaşımın, Pulmoner Ödem ve Plevra Sıvısı ile İlişkisi

Pulmoner Dolaşımın Tanımı ve Görevi

Pulmoner dolaşım, sağ ventrikülden çıkan kanın pulmoner arter aracılığıyla akciğerlere taşındığı ve burada oksijenlenerek pulmoner venler yoluyla sol atriyuma geri döndüğü düşük basınçlı, yüksek akımlı dolaşım sistemidir. Ana görevi, venöz kanın oksijenlenmesi ve karbondioksitin atılmasıdır.

Pulmoner dolaşım sistemi;

• Pulmoner arterler ve dalları
• Pulmoner kapiller ağ
• Pulmoner venler

gibi yapılardan oluşur. Bu yapıların hepsi, alveollerle çok yakın ilişkili olup gaz değişimi işlemi burada gerçekleşir.

Pulmoner Ödem Nedir?

Pulmoner ödem, interstisyel alanda ve/veya alveollerde anormal sıvı birikimidir. En sık kardiyojenik nedenlerle gelişir (örneğin sol ventrikül yetmezliği), ancak nonkardiyojenik nedenlerle de oluşabilir (örneğin akut akciğer hasarı, sepsis, inhalasyon yaralanmaları).

Pulmoner Ödemin Mekanizması

Pulmoner ödem genellikle aşağıdaki mekanizmalarla ortaya çıkar:

• Kapiller hidrostatik basınç artışı (örneğin sol kalp yetmezliği)
• Kapiller geçirgenlik artışı (örneğin ARDS)
• Lenfatik drenaj bozukluğu
• Plazma onkotik basıncında azalma (örneğin hipoproteinemi)

Bu mekanizmaların biri ya da birkaçı alveolo-kapiller membranda sıvı birikimine neden olur.

Plevra Sıvısının Tanımı ve Anatomik Yapısı

Plevra, akciğerleri çevreleyen iki katmanlı bir seröz zardır:

• Visseral plevra: Akciğer yüzeyini örter.
• Parietal plevra: Torasik duvarı, diyaframı ve mediyasteni örter.

Bu iki zar arasında kalan boşluk plevral boşluk olarak adlandırılır ve içerisinde genellikle 10-20 mL arasında seröz, kayganlaştırıcı bir sıvı bulunur. Bu sıvının temel görevi, solunum sırasında sürtünmeyi azaltmak ve akciğer hareketlerini kolaylaştırmaktır.

Plevra Sıvısının Üretim ve Emilim Mekanizması

Plevra sıvısı, parietal plevranın kapillerlerinden ultrafiltrasyonla üretilir ve lenfatik sistem aracılığıyla emilir. Bu denge bozulduğunda plevral efüzyon adı verilen patolojik sıvı birikimi gelişebilir.

Pulmoner Ödem ile Plevra Sıvısı Arasındaki İlişki

Pulmoner ödem sırasında kapiller hidrostatik basınç artar ve bu durum sadece alveollerde sıvı birikimine neden olmakla kalmaz, aynı zamanda plevral boşluğa da sıvı sızabilir. Bu özellikle konjestif kalp yetmezliğinde sık görülür. Plevral sıvı genellikle transüda karakterindedir (düşük protein içerikli, berrak).

Plevra sıvısı artışı şu durumlara eşlik edebilir:

• Sol kalp yetmezliği
• Pulmoner ödem
• Hipoproteinemi
• Pulmoner emboli

Bu gibi durumlarda, plevral sıvının karakteri, hacmi ve dağılımı tanı açısından büyük önem taşır.

Özetle

Pulmoner dolaşım, akciğerlerin oksijenlenmesini sağlayan temel dolaşım sistemidir. Bu sistemde oluşan basınç değişiklikleri, pulmoner ödem ve plevral sıvı birikimine neden olabilir. Pulmoner ödem, alveollerde sıvı birikimi ile karakterizedir ve plevral boşlukta da sıvı birikimiyle eşlik edebilir. Her iki durum da ciddi solunum bozukluklarına yol açabilir ve acil tanı-tedavi gerektirir.

Bu makale bilgilendirme amaçlıdır. Bir uzman hekime veya doktorunuza danışmadan hareket etmeyiniz.

Anahtar Kelimeler

Pulmoner dolaşım, pulmoner ödem, plevra sıvısı, plevral efüzyon, pulmoner kapiller, sol kalp yetmezliği, visseral plevra, parietal plevra, alveolo-kapiller membran, gaz değişim