Python’da Nesne Yönelimli Programlama Temelleri

Nesne Yönelimli Programlama Nedir?

Nesne Yönelimli Programlama (OOP), yazılım geliştirmede gerçek dünya nesnelerini modelleyerek programların daha organize, modüler ve yeniden kullanılabilir olmasını sağlar. Python, OOP desteğiyle güçlü ve esnek kod yapıları oluşturulmasına imkan verir.

Python’da Sınıf ve Nesne Kavramları

Sınıf (Class): Nesnelerin özelliklerini ve davranışlarını tanımlayan şablondur.
Nesne (Object): Sınıfın somut örneğidir. Her nesne, sınıfta tanımlanan özellik ve metodlara sahiptir.

Örnek sınıf tanımı:

class Araba:
    def __init__(self, marka, model, yil):
        self.marka = marka
        self.model = model
        self.yil = yil

    def bilgileri_goster(self):
        print(f"{self.yil} model {self.marka} {self.model}")

Özel Metodlar ve Yapıcı Fonksiyon

__init__ metodu, sınıfın nesnesi oluşturulurken otomatik çağrılır ve nesne özelliklerini başlatır.
Diğer özel metodlar (__str__, __repr__, __del__) nesnelerin davranışlarını özelleştirir.

Nesne Özellikleri (Attributes) ve Metodlar (Methods)

Özellikler: Nesnenin veri tutan parçalarıdır.
Metodlar: Nesnenin fonksiyonlarıdır, nesne üzerinde işlem yapar.

Örnek:

araba1 = Araba("Toyota", "Corolla", 2020)
araba1.bilgileri_goster()  # Çıktı: 2020 model Toyota Corolla

Kalıtım (Inheritance)

Bir sınıf, başka bir sınıftan özellik ve metodları devralabilir.
Böylece kod tekrarından kaçınılır ve genişletilebilir yapı kurulur.

Örnek:

class ElektrikliAraba(Araba):
    def __init__(self, marka, model, yil, batarya_kap):
        super().__init__(marka, model, yil)
        self.batarya_kap = batarya_kap

    def batarya_bilgisi(self):
        print(f"Batarya kapasitesi: {self.batarya_kap} kWh")

Polimorfizm ve Çok Biçimlilik

Farklı sınıfların aynı metod isimlerini kullanarak farklı davranış sergilemesi anlamına gelir.
Python’da metod override ile sağlanır.

Kapsülleme (Encapsulation)

Nesne özelliklerinin dışarıdan doğrudan erişimini sınırlar.
Python’da _ ve __ önekleri ile özel ve korumalı değişkenler tanımlanabilir.

Nesne Yönelimli Programlamanın Avantajları

Modülerlik: Kod parçaları sınıflara bölünür, yönetimi kolaylaşır.
Yeniden Kullanılabilirlik: Kalıtım ile mevcut sınıflar genişletilebilir.
Bakım Kolaylığı: Hataların ve değişikliklerin izlenmesi kolaylaşır.
Gerçek Dünya Modelleme: Daha anlaşılır ve doğal yapılar oluşturulur.

Bu makale bilgilendirme amaçlıdır. Python’da Nesne Yönelimli Programlama tekniklerinin etkin kullanımı için yazılım geliştirme uzmanlarına danışılması önerilir.

Anahtar kelimeler: Python OOP, nesne yönelimli programlama, sınıf, nesne, kalıtım, polimorfizm, kapsülleme, Python sınıfları, nesne özellikleri, Python metodları.

8 June 2025