Radyoterapi Nedir? Hangi Hastalıklara Uygulanır? Nasıl Yapılır, Ne Kadar Sürer?

Radyoterapi Nedir?

Radyoterapi, yüksek enerjili iyonlaştırıcı ışınlar kullanarak kanser hücrelerini yok etmeyi veya büyümelerini durdurmayı amaçlayan bir tedavi yöntemidir. X ışınları, gama ışınları veya proton ışınları ile tümörlü doku hedef alınır. Bu ışınlar, hücre DNA’sını hasara uğratarak kanser hücrelerinin bölünmesini engeller.

Hangi Hastalıklarda Kullanılır?

Radyoterapi, tek başına veya cerrahi ve/veya kemoterapi ile kombine olarak birçok kanser türünde uygulanabilir.

Kullanıldığı başlıca hastalıklar:

Meme Kanseri
Akciğer Kanseri
Prostat Kanseri
Beyin Tümörleri
Baş-Boyun Kanserleri
Rahim ve Serviks Kanserleri
Rektum ve Anüs Kanserleri
Lenfoma (Hodgkin ve Non-Hodgkin)
Cilt Kanseri (Bazal hücreli ve skuamöz hücreli)

Ayrıca metastaz yapan kanserlerde ağrı kontrolü ve tümör küçültme amacıyla da uygulanabilir.

Radyoterapi Nasıl Yapılır?

1. Hazırlık Aşaması

Planlama (Simülasyon): Hastanın CT veya MR görüntüleme ile radyoterapi planlaması yapılır.
İşaretleme: Tedavi bölgesi cilt üzerine işaretlenir.
Kişiye Özel Plan: Radyasyon dozu ve verileceği açı belirlenir.

2. Uygulama Aşaması

Hasta özel bir masa üzerinde hareketsiz durur.
Cihaz, ışınları tam olarak hedeflenen bölgeye yönlendirir.
Her seans genellikle 5-15 dakika sürer.
Işın uygulaması sırasında hasta acı hissetmez.

Radyoterapi Ne Kadar Sürer?

Tedavi süresi: Genellikle 3 ila 7 hafta arasında değişir.
Haftada 5 gün (pazartesi-cuma) seans uygulanır.
Toplam doz ve seans sayısı, hastalığın türü, evresi ve tedavi hedeflerine göre planlanır.

Radyoterapinin Yan Etkileri

Yan etkiler, tedavi edilen bölgeye göre değişiklik gösterir:

Yorgunluk
Ciltte kızarıklık, kuruluk, soyulma
Ağız kuruluğu ve yutma zorluğu (baş-boyun bölgesi)
İshal, karın ağrısı (karın bölgesi)
İdrar yaparken yanma hissi (pelvik bölge)
Saç dökülmesi (tedavi alanına bağlı olarak)

Bu yan etkiler genellikle geçici olup, tedavi bitiminden sonra zamanla kaybolur.

Özetle

Radyoterapi, birçok kanser türünde etkili şekilde kullanılan bir tedavi yöntemidir. Doğru planlama ve uygulama ile hem tedavi başarısı artar hem de yan etkiler minimize edilir. Süreç boyunca multidisipliner ekip çalışması ve hasta takibi büyük önem taşır.

Bu makale bilgilendirme amaçlıdır. Bir uzman hekime veya doktorunuza danışmadan hareket etmeyiniz.

Anahtar Kelimeler: Radyoterapi, ışın tedavisi, kanser tedavisi, radyasyon, tümör, onkoloji, radyasyon onkolojisi, seans süresi, yan etkiler.