Rektosel (Bağırsak Fıtığı) Belirtileri ve Tedavi Seçenekleri

Rektosel, kalın bağırsağın son bölümü olan rektumun vajinaya doğru fıtıklaşmasıyla oluşan pelvik taban hastalığıdır. Kadınlarda daha sık görülür ve çoğunlukla doğum travmaları, kronik kabızlık veya yaşlanma gibi faktörlerle ilişkilidir. Bağırsak fıtığı olarak da adlandırılan rektosel, dışkılama güçlüğü ve vajinal basınç hissi gibi yaşam kalitesini doğrudan etkileyen belirtilerle kendini gösterebilir.

Rektosel Nedir?

Pelvik taban kasları, mesane, rahim ve rektum gibi organları destekleyen yapılardır. Bu kasların zayıflaması ya da hasar görmesi durumunda, rektumun ön duvarı vajina arka duvarına doğru bombeleşerek fıtıklaşabilir. Ortaya çıkan bu yapı rektosel olarak adlandırılır.

Hafif vakalarda belirti vermeyebilirken, ileri düzey rektoseller dışkılama zorluğu ve vajinal çıkıntı gibi ciddi belirtilere yol açabilir.

Nedenleri

Rektoselin ortaya çıkmasına neden olan en yaygın faktörler şunlardır:

Normal vajinal doğumlar, özellikle zor ve müdahaleli doğumlar
Pelvik taban kaslarının zayıflaması (yaşlanma, östrojen azalması)
Kronik kabızlık ve uzun süreli ıkınma
Ağır kaldırma alışkanlığı
Geçirilmiş pelvik cerrahiler (rahim alma gibi)
Yüksek vücut kitle indeksi (obezite)

Belirtiler

Rektosel belirtileri hastalığın şiddetine göre değişebilir. Hafif olgularda yalnızca dışkılama sırasında rahatsızlık görülürken, ileri vakalarda yaşam kalitesini ciddi biçimde etkileyen şikayetler oluşabilir.

Yaygın Belirtiler

Dışkılama zorluğu, özellikle tam boşalamama hissi
Vajinal bölgeden bombeleşme ya da dolgunluk hissi
Parmak yardımıyla dışkılamayı kolaylaştırma ihtiyacı (digital defekasyon)
Pelvik basınç hissi
Ağrılı cinsel ilişki (disparoni)
Vajinal bölgede görünür veya hissedilir şişlik
İdrar kaçırma veya sık idrara çıkma (eşlik eden sistosel varsa)

Tanı Yöntemleri

Rektosel tanısı genellikle klinik değerlendirme ile konur ancak şikayetlerin netleştirilmesi için bazı görüntüleme ve testlere de başvurulabilir.

Pelvik muayene: Vajina arka duvarında bombeleşme tespit edilir
Dinamik MR veya defekografi: Dışkılama sırasında rektumun davranışını gösterir
Ultrasonografi: Pelvik organların yapısını değerlendirir

Tedavi Seçenekleri

Rektosel tedavisi belirtilerin şiddetine, hastanın yaşı ve yaşam kalitesine etkisine göre planlanır. Hafif olgularda yaşam tarzı değişiklikleri yeterli olabilirken, ileri vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir.

1. Konservatif (Ameliyatsız) Tedavi

Lif açısından zengin beslenme ve bol sıvı alımı
Kabızlığın önlenmesi
Pelvik taban kas egzersizleri (Kegel egzersizleri)
Pelvik fizyoterapi
Pesser cihazı: Vajinaya yerleştirilen destek aracı

2. Cerrahi Tedavi

Vajinadan yapılan posterior kolporafi: Vajina arka duvarının onarımı
Laparoskopik veya açık rektopeksi: Bağırsakların normal pozisyona getirilip sabitlenmesi
Mesh (yama) destekli cerrahiler: Gerekli durumlarda destek malzemeleri kullanılır

Cerrahi tedavi sonrası pelvik taban rehabilitasyonu önerilir. Cerrahinin başarısı, hastanın kas gücü ve eşlik eden diğer pelvik organ bozukluklarına göre değişebilir.

Özetle

Rektosel, rektumun vajinaya doğru fıtıklaşmasıyla gelişen ve özellikle doğum yapmış kadınlarda görülen yaygın bir pelvik taban sorunudur. Dışkılama güçlüğü, vajinal basınç hissi ve cinsel disfonksiyon gibi belirtilerle yaşam kalitesini bozabilir. Tedavi, hastalığın şiddetine göre egzersiz, diyet düzenlemesi, fizik tedavi veya cerrahi seçenekleri içerebilir. Erken tanı ve uygun yönetimle bu durum kontrol altına alınabilir.

Bu makale bilgilendirme amaçlıdır. Bir uzman hekime veya doktorunuza danışmadan hareket etmeyiniz.

Anahtar Kelimeler
rektosel, bağırsak fıtığı, vajinaya fıtıklaşma, pelvik taban yetmezliği, dışkılama güçlüğü, kadınlarda rektosel, pelvik organ sarkması, posterior kolporafi, kabızlık ve rektosel ilişkisi, pelvik fizyoterapi, rektum vajina ilişkisi