Şeker Hastalığı Sinirleri Nasıl Etkiler? Diyabetik Nöropati

Diyabetik Nöropati Nedir?

Diyabetik nöropati, şeker hastalığına bağlı olarak sinirlerin zarar görmesidir. Uzun süredir kontrolsüz seyreden yüksek kan şekeri, sinir liflerine zarar verir ve bu durum zamanla sinir fonksiyonlarının bozulmasına yol açar.

Bu komplikasyon, özellikle ayaklarda ve ellerde uyuşma, karıncalanma, yanma hissi ve kas zayıflığı gibi belirtilerle kendini gösterir.

Hangi Sinirler Etkilenir?

Diyabetik nöropati, vücudun farklı sinir gruplarını etkileyebilir. Bu nedenle farklı tipleri vardır:

1. Periferik Nöropati (En sık görülen tür)

Özellikle ayak parmaklarında başlar, yukarı doğru yayılır.
Uyuşma, karıncalanma, ağrı, sıcaklık ve dokunma hissinde azalma görülür.

2. Otonom Nöropati

Kalp atımı, tansiyon, sindirim, terleme gibi otomatik işlevleri etkiler.
Hazımsızlık, kabızlık, idrar problemleri, tansiyon düşüklüğü gibi belirtiler görülür.

3. Proksimal Nöropati (Diabetik amyotrofik nöropati)

Kalça, uyluk ve bacak kaslarında ani zayıflık ve ağrı yapar.
Genellikle vücudun bir tarafını etkiler.

4. Fokal Nöropati

Tek bir sinirin etkilenmesidir.
Göz kaslarında, yüzde ya da bacakta ani başlayan zayıflık veya ağrıya neden olabilir.

Diyabetik Nöropati Belirtileri Nelerdir?

Belirtiler genellikle yavaş başlar ve zamanla kötüleşir. En sık karşılaşılanlar şunlardır:

Ayaklarda ve ellerde uyuşma, karıncalanma
Gece artan yanma veya batma hissi
Ağrı veya aşırı hassasiyet
Denge kaybı, ayakta durmakta zorlanma
Ayakta açık yaraların iyileşmemesi
Mide bulantısı, kabızlık veya ishal
Cinsel işlev bozuklukları

Neden Ortaya Çıkar?

Uzun süreli yüksek kan şekeri, sinirlerin beslenmesini sağlayan küçük damarları tahrip eder. Bu durum, sinirlerin oksijensiz kalmasına ve zamanla bozulmasına neden olur.

Risk faktörleri:

Uzun süreli diyabet hastalığı (özellikle 10 yıl ve üzeri)
Kan şekeri kontrolünün zayıf olması
Yüksek tansiyon
Kolesterol yüksekliği
Sigara kullanımı
Fazla kilo

Tanı Nasıl Konur?

Nöropatiden şüphelenildiğinde doktorunuz:

Şikayetlerinizi dinler,
Refleks, his ve kas gücü muayenesi yapar,
Gerekirse EMG (elektromiyografi) gibi testlerle sinir hasarını değerlendirir.

Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

1. Kan şekeri kontrolü

En önemli adımdır. İyi kontrol sağlandığında sinir hasarının ilerlemesi yavaşlatılabilir.

2. Ağrı tedavisi

Sinir ağrılarına özel ilaçlar kullanılır (antidepresanlar, antiepileptikler gibi).
Fizik tedavi destekleyici olabilir.

3. Ayak bakımı

Diyabetik nöropatide ayak yaraları ciddi risk taşır.
Her gün ayaklar kontrol edilmeli, yara varsa hemen doktora başvurulmalıdır.

Özetle

Diyabetik nöropati, şeker hastalığına bağlı sinir hasarıdır ve yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir. Erken tanı ve düzenli kan şekeri kontrolü ile belirtiler hafifletilebilir. Uyuşma, karıncalanma gibi şikayetleriniz varsa vakit kaybetmeden bir nöroloji veya dahiliye uzmanına başvurmanız önemlidir.

Bu makale bilgilendirme amaçlıdır. Bir uzman hekime veya doktorunuza danışmadan hareket etmeyiniz.