Sıtma Hangi Bölgelerde Görülür?

Giriş

Sıtma (malarya), Plasmodium parazitlerinin neden olduğu, Anopheles sivrisinekleri tarafından taşınan bulaşıcı bir hastalıktır. Enfekte sivrisineklerin ısırmasıyla insanlara bulaşan sıtma, ateş, titreme, terleme, baş ağrısı ve organ yetmezliğine kadar ilerleyebilen ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Hastalık özellikle tropikal ve subtropikal iklimlerde yaygındır ve bu bölgelerde ciddi bir halk sağlığı sorunu oluşturmaktadır.

Bu makalede, sıtmanın en çok görüldüğü bölgeler ve bu bölgelerde hastalığın yayılmasını etkileyen faktörler ele alınacaktır.

1. Sıtmanın Yaygın Olduğu Bölgeler

Sıtma, sıcak ve nemli iklimleri seven Anopheles sivrisineklerinin yaşadığı bölgelerde yaygın olarak görülür. Dünya genelinde Afrika, Güney Asya, Güneydoğu Asya, Orta ve Güney Amerika, Pasifik Adaları ve Orta Doğu gibi bölgeler en yüksek risk altındadır.

1.1. Afrika Kıtası

Sıtmanın en yaygın olduğu bölgedir ve sıtma vakalarının büyük bir kısmı burada görülür.
Sahra Altı Afrika (özellikle Nijerya, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Uganda, Mozambik, Gana) hastalığın en çok görüldüğü yerlerdir.
Bölgede Plasmodium falciparum türü yaygın olup, en ağır sıtma vakalarına ve ölümlere neden olur.

1.2. Güney ve Güneydoğu Asya

Hindistan, Pakistan, Bangladeş, Myanmar, Endonezya, Vietnam ve Filipinler gibi ülkelerde sıtma endemiktir.
Tropikal ormanlar, bataklıklar ve kırsal alanlarda daha sık görülür.
Plasmodium vivax ve Plasmodium falciparum türleri yaygındır.

1.3. Orta ve Güney Amerika

Brezilya, Kolombiya, Peru, Venezuela, Bolivya ve Guyana gibi Amazon Havzası’na yakın bölgelerde sıtma riski yüksektir.
Burada da Plasmodium vivax ve Plasmodium falciparum enfeksiyonları görülmektedir.

1.4. Orta Doğu ve Güney Pasifik Adaları

Yemen, Suudi Arabistan’ın güneyi ve İran‘ın bazı bölgelerinde sıtma vakaları görülmektedir.
Papua Yeni Gine ve Solomon Adaları gibi Pasifik bölgelerinde sıtma endemiktir.

2. Sıtmanın Yayılımını Etkileyen Faktörler

Sıtmanın görüldüğü bölgeleri belirleyen çeşitli çevresel, iklimsel ve sosyoekonomik faktörler vardır.

2.1. İklim ve Çevresel Faktörler

Yüksek sıcaklık ve nem sivrisineklerin üremesi için uygun ortam sağlar.
Yağışlı mevsimler, su birikintilerinin artmasına ve sivrisinek popülasyonlarının çoğalmasına neden olur.
Bataklıklar, göller, nehir kenarları gibi bölgeler sivrisineklerin çoğalmasına elverişlidir.

2.2. Sosyoekonomik Faktörler

Düşük gelirli bölgelerde sağlık hizmetlerine erişim kısıtlıdır, bu da sıtmanın yayılmasını kolaylaştırır.
Etkili sivrisinek kontrol önlemlerinin eksikliği (ilaçlama, sivrisinek ağları kullanımı) hastalığın yayılımını artırır.
Yoğun göç hareketleri, sıtmalı bireylerin hastalığı farklı bölgelere taşımasına yol açabilir.

Sonuç

Sıtma, özellikle tropikal ve subtropikal bölgelerde büyük bir sağlık tehdidi olmaya devam etmektedir. Afrika kıtası, Güney ve Güneydoğu Asya, Orta ve Güney Amerika, Orta Doğu ve Pasifik Adaları sıtmanın en sık görüldüğü yerlerdir. Hastalığın yayılmasını önlemek için sivrisinek kontrolü, erken teşhis ve etkili tedavi yöntemleri büyük önem taşımaktadır.