Spiral Nedir?

Spiral Nedir?

Spiral, kadınların doğum kontrolü sağlamak için kullanılan bir yöntemdir. Tıbbi adıyla intrauterin cihaz (IUD) olarak bilinen spiral, rahme yerleştirilen küçük, T harfli ya da “S” şeklinde bir araçtır. Spiral, uzun vadeli, güvenilir ve etkili bir doğum kontrol yöntemidir. Çeşitli tipleri ve materyalleri bulunmakla birlikte, en yaygın olanları bakır spiral ve hormonal spiraldir.

Spiral Türleri

1. Bakır Spiral:
   • Bakır spiral, rahme bakır tel sarılı bir cihaz olarak yerleştirilir. Bakır, sperm hareketini engelleyerek döllenmeyi önler. Ayrıca, bakır spiralin doğurganlık üzerinde herhangi bir kalıcı etkisi yoktur ve çıkarıldığında doğurganlık hızla geri gelir.
2. Hormonal Spiral:
   • Bu tip spiral, rahme yerleştirildikten sonra progesteron hormonunu düşük miktarlarda salarak rahim içi ortamı değiştirir. Bu, yumurtlamayı engelleyebilir ve rahim ağzındaki mukusu kalınlaştırarak sperm geçişini zorlaştırır. Ayrıca, bazı hormonal spiraller adet kanamalarını azaltabilir veya tamamen durdurabilir.

Spiral Nasıl Çalışır?

Spiral, yerleştirildikten sonra çeşitli mekanizmalarla gebeliği engeller:

• Sperm hareketini engeller: Bakır spiral, sperm için toksik bir ortam yaratır ve bu, sperm hücrelerinin rahme ulaşmasını zorlaştırır.
• Yumurtlamayı engeller (hormonal spiral): Hormonal spiraller, yumurtlamayı engelleyebilir ve rahim ağzında kalınlaşan mukus ile sperm geçişini engeller.
• Rahim duvarını inceltir: Hormonal spiraller, rahim iç duvarını inceltir, böylece döllenen yumurtanın rahime tutunmasını zorlaştırır.

Spiral Kullanımının Avantajları

1. Uzun Vadeli Etkinlik: Spiralin en büyük avantajlarından biri, uzun süreli etkisi olmasıdır. Bakır spiraller 5-10 yıl, hormonal spiraller ise 3-5 yıl süreyle etkilidir.
2. Etkili Koruma: Spiral, doğum kontrolünde oldukça etkili bir yöntemdir. Yanlış kullanım riski yoktur, çünkü bir kez takıldıktan sonra unutulmaz.
3. Doğurganlık Geri Dönüşü: Spiral çıkarıldığında, kadınların doğurganlığı hızla geri döner. Bu, bir kadının çocuk sahibi olma kararını ertelemesine veya hemen çocuk sahibi olmasına olanak tanır.
4. Hormon Kullanımına Alternatif: Hormonlardan etkilenmek istemeyen kadınlar için bakır spiral iyi bir alternatiftir.

Spiral Kullanımının Dezavantajları

1. Yan Etkiler: Spiral kullanımı bazı yan etkilere yol açabilir. Özellikle hormonal spiral, bazı kadınlarda ruh hali değişiklikleri, baş ağrıları veya kilo alımı gibi yan etkiler yaratabilir.
2. Ağrılı Takılma Süreci: Spiral yerleştirilirken bazı kadınlar ağrı ve rahatsızlık hissi yaşayabilir. Ancak bu genellikle kısa süreli bir durumdur.
3. Adet Düzeni Değişiklikleri: Özellikle hormonal spiral, adet düzenini değiştirebilir. Bazı kadınlarda adet kanamaları azalırken, diğerlerinde ise düzensiz kanamalar olabilir.
4. Rahim İltihaplanması ve Enfeksiyon Riski: Spiral, nadiren de olsa rahim iltihaplanmasına veya enfeksiyon riskine yol açabilir. Bu risk, spiralin yerleştirilmesinin hemen ardından en yüksektir.

Spiral Kimler İçin Uygundur?

Spiral, genellikle şu durumdaki kadınlar için uygundur:

• Çocuk sahibi olmayı planlamayan ancak uzun süreli doğum kontrolü isteyen kadınlar.
• Hormon kullanamayan veya hormonlu doğum kontrol yöntemlerinden hoşlanmayan kadınlar.
• Cinsel olarak aktif olan ve güvenli bir doğum kontrol yöntemine ihtiyaç duyan kadınlar.

Ancak bazı durumlarda, spiral kullanımı önerilmeyebilir. Örneğin:

• Rahim iltihabı (pelvik enfeksiyon) geçirenler veya tekrarlayan pelvik enfeksiyonları olan kadınlar.
• Rahim deformiteleri veya rahim kanseri gibi sağlık sorunları olanlar.
• Hamilelik riski taşıyan kadınlar.

Spiral Takılma ve Çıkarma Süreci

Spiral takılmadan önce, genellikle bir doktor veya jinekolog muayenesi yapılır. Muayene sırasında, rahmin boyutu ve şekli kontrol edilir. Spiral, genellikle vajinal bir muayene sırasında rahme yerleştirilir ve işlem genellikle 10-15 dakika sürer. İşlem sonrasında bir süre dinlenmeniz gerekebilir.

Spiral çıkarıldığında, işlemi de bir doktor yapar ve bu işlem genellikle birkaç dakika sürer. Spiral çıkarıldığında, doğurganlık hızla geri gelir ve kadın bir süre sonra hamile kalabilir.

Spiral, etkin ve uzun süreli doğum kontrolü sağlayan bir yöntemdir. Hem bakır hem de hormonal çeşitleri bulunan spiral, kadınların farklı ihtiyaçlarına göre uyarlanabilir. Ancak, her kadının vücudu farklıdır ve spiral kullanmadan önce mutlaka bir sağlık profesyoneline danışılmalıdır. Uygun kullanım, doktorun önerileri ve düzenli kontroller ile en iyi sonuçlar alınabilir.