Stoma Bakım Nedir? Kolostomi ve İleostomi
Stoma, sindirim veya boşaltım sisteminden vücut yüzeyine cerrahi olarak açılan bir ağızdır. Genellikle kalın bağırsağın (kolostomi) veya ince bağırsağın (ileostomi) bir kısmının vücut dışına çıkarılmasıyla oluşur. Bu açıklık, dışkının doğal yoldan atılamadığı durumlarda dışkılamanın sağlanması için kullanılır. Stoma bakımı, bu açıklığın hijyenini, cilt sağlığını ve stomaya bağlı yaşam kalitesini korumaya yönelik tüm uygulamaları kapsar.
Kolostomi Nedir?
Kolostomi, kalın bağırsağın (kolon) bir kısmının karın duvarına ağızlaştırılması işlemidir. Genellikle kolon kanseri, divertikülit, travma, tıkanıklık veya fistül gibi durumlarda uygulanır. Kolostomi geçici veya kalıcı olabilir.
Özellikleri:
- Dışkı genellikle daha katıdır.
- Günlük boşaltım sayısı daha düşüktür.
- Torba değişimi genellikle daha az sıklıktadır.
İleostomi Nedir?
İleostomi, ince bağırsağın son kısmı olan ileumun karın duvarına ağızlaştırılmasıdır. Genellikle ülseratif kolit, Crohn hastalığı, polipozis veya kolorektal kanser nedeniyle yapılır.
Özellikleri:
- Dışkı daha sıvı ve asidiktir.
- Boşaltım daha sık olur.
- Cilt irritasyonu riski daha yüksektir.
Stoma Bakımı Nasıl Yapılır?
Stoma bakımı, enfeksiyon, cilt irritasyonu, sızıntı ve kötü koku gibi komplikasyonları önlemek için temel bir gerekliliktir. Hasta eğitimi ve düzenli bakım uygulamaları, komplikasyon oranlarını azaltır.
1. Temizlik ve Hijyen
- Stoma çevresi ılık su ve pamukla nazikçe temizlenmelidir.
- Sabun kalıntısı bırakılmamalıdır.
- Alkol ve parfümlü ürünler kullanılmamalıdır.
2. Torba Sistemi Değişimi
- Torba sistemi stoma tipine uygun seçilmelidir.
- Sızdırmazlık sağlanmalı, torba aşırı dolmadan değiştirilmelidir.
- Her değişimde cilt kontrol edilmelidir.
3. Cilt Bakımı
- Stoma çevresindeki cilt kırmızı, tahriş olmuş veya sızlayan bir yapıdaysa uzman yardımı alınmalıdır.
- Cilt koruyucu kremler veya bariyer ürünleri kullanılabilir.
4. Beslenme Desteği
- İleostomili bireylerde sıvı ve elektrolit dengesi dikkatle izlenmelidir.
- Lifli gıdalar, gaz yapan yiyecekler ve aşırı baharatlı besinlerden kaçınılmalıdır.
5. Psikososyal Destek
- Stoma, hastada beden imajı bozulması ve sosyal kaygı yaratabilir.
- Hemşirelik eğitimi, hasta desteği ve danışmanlık sürece entegre edilmelidir.
Özetle
Stoma bakımı, kolostomi ve ileostomi hastalarının yaşam kalitesini sürdürebilmeleri için vazgeçilmezdir. Doğru torba kullanımı, hijyen kuralları, cilt sağlığına dikkat ve psikolojik destek ile stoma yaşamla uyumlu hale getirilebilir.
Bu makale bilgilendirme amaçlıdır. Bir uzman hekime veya doktorunuza danışmadan hareket etmeyiniz.
Anahtar Kelimeler
Stoma bakımı, kolostomi, ileostomi, stoma torbası, cilt bakımı, dışkı drenajı, enterostomi, stoma komplikasyonları, beslenme, stomaterapi