Ta
Tarlov kisti, omuriliğin alt kısmındaki sinir köklerinin etrafında oluşan sıvı dolu keseciklerdir. Bu kistler genellikle sakral (omurganın alt kısmında) bölgeye yerleşirler ve genellikle belirti vermezler. Ancak bazı durumlarda, Tarlov kisti sinirleri sıkıştırarak ağrı ve çeşitli nörolojik semptomlara yol açabilir.
Tarlov kisti, ismini, ilk kez bu durumu tanımlayan Dr. Isadore Tarlov’dan almıştır. Genellikle MRI taramaları sırasında tesadüfen tespit edilirler, çünkü çoğu kişi bu kistlere sahip olmasına rağmen herhangi bir belirti göstermez.
Tarlov Kisti Neden Oluşur?
Tarlov kistlerinin tam olarak neden oluştuğu hala netleşmemiştir. Ancak, bazı araştırmalar ve gözlemler, aşağıdaki faktörlerin bu kistlerin gelişmesine katkıda bulunabileceğini göstermektedir:
1. Genetik Faktörler
Bazı genetik faktörlerin, omurga etrafındaki sinir köklerinin sıvı birikmesine neden olabilecek yapısal değişikliklere yol açabileceği düşünülmektedir.
2. Travmalar ve Yaralanmalar
Omurga veya sakral bölgeye alınan darbeler, kistlerin oluşmasına zemin hazırlayabilir. Özellikle kazalar ve düşmeler gibi travmalar, sinir köklerinde hasara yol açarak kistlerin gelişimine neden olabilir.
3. Yüksek Sıvı Basıncı
Omurilik sıvısının fazla birikmesi veya sıvının düzgün bir şekilde akmaması, kistlerin oluşumuna neden olabilir. Bazı durumlarda, omurga etrafındaki sinir köklerinde sıvı birikmesi nedeniyle Tarlov kisti gelişebilir.
4. Sinir Köklerinin Sıkışması
Sinir kökleri arasındaki basınç, bu kistlerin oluşumunu tetikleyebilir. Sinir köklerinin sıkışması, kistlerin büyümesine ve sinir sistemine baskı yapmasına neden olabilir.
Tarlov Kisti Belirtileri
Tarlov kistlerinin çoğu, semptom vermez ve kişiye herhangi bir sorun oluşturmaz. Ancak bazı durumlarda, kistler büyüdükçe veya sinirleri sıkıştırdıkça belirti verebilir. Bu belirtiler şunlar olabilir:
1. Ağrı
En yaygın semptomlardan biri, özellikle sırtın alt kısmında (sakral bölgede) hissedilen ağrıdır. Kistler sinirlere baskı yaparsa, pelvik bölge, sırt, kalça, bacaklar ve bazen de genital bölgelerde ağrıya yol açabilir. Bu ağrı genellikle sürekli olabilir veya zamanla şiddetlenebilir.
2. Bacaklarda Güçsüzlük ve Uyuşma
Tarlov kistleri sinir köklerini sıkıştırırsa, bacaklarda güçsüzlük, uyuşma veya karıncalanma gibi nörolojik semptomlar görülebilir. Bu, sinir iletiminin bozulmasına bağlı olarak ortaya çıkar.
3. İdrar ve Bağırsak Sorunları
Tarlov kisti büyüdükçe, pelvik bölgedeki sinirlere baskı yapabilir ve idrar yapma veya bağırsak hareketlerinde zorlanmalara yol açabilir. Bazı kişilerde mesane problemleri, idrar tutamama veya bağırsak hareketlerinde zorluk görülebilir.
4. Ağrı ve Duyusal Değişiklikler
Kistler sinirlere baskı yaparsa, bacaklarda, kalçalarda ve genital bölgelerde ağrı, duyusal değişiklikler, yorgunluk ve kas spazmları görülebilir. Bu semptomlar bazen şiddetli hale gelir.
5. Seksüel Disfonksiyon
Bazı hastalarda, Tarlov kistleri cinsel fonksiyon üzerinde de olumsuz etkiler yapabilir. Sinirlerin sıkışması nedeniyle, cinsel ilişki sırasında ağrı veya uyarılma eksikliği yaşanabilir.
Tarlov Kisti Tanısı
Tarlov kisti, genellikle diğer sağlık sorunlarının sebep olduğu semptomların tespiti sırasında yapılan görüntüleme yöntemleriyle keşfedilir. En yaygın kullanılan tanı yöntemi MRI (manyetik rezonans görüntüleme) taramasıdır. MRI, omurilik ve çevresindeki yapıları ayrıntılı şekilde gösterdiği için Tarlov kistlerinin tespiti için oldukça etkilidir. Kistler genellikle belirgin bir şekilde sıvı dolu kesecikler olarak görünür.
Diğer Tanı Yöntemleri:
- Bilgisayarlı Tomografi (BT): MRI taramaları yapılamayan durumlarda, BT taramaları da kullanılabilir. Ancak MRI, bu kistleri daha net bir şekilde gösterir.
- Dışa Veya İçeriye Yönelik Sinir İletim Testleri: Nörolojik semptomları olan hastalar için sinir iletimi testleri uygulanabilir.
Tarlov Kisti Tedavi Yöntemleri
Tarlov kistlerinin tedavisi, semptomların şiddetine ve kistin büyüklüğüne bağlı olarak değişir. Çoğu kist tedavi gerektirmez, ancak semptomlar şiddetliyse tedavi seçenekleri gündeme gelir.
1. İzleme (Watchful Waiting)
Semptomsuz veya hafif semptomları olan Tarlov kistleri, genellikle izlenerek tedavi edilebilir. Bu durumda, doktor düzenli aralıklarla MR görüntülemeleri ile kistin boyutunu takip eder. Eğer kistin boyutu değişmez ve semptomlar hafifse, tedaviye gerek olmayabilir.
2. Ağrı Yönetimi
Ağrı ve rahatsızlık için doktorlar, ağrı kesiciler, anti-inflamatuar ilaçlar veya nöropatik ağrı tedavisi uygulayabilirler. Fizyoterapi, kas gevşeticiler ve sinir kökü tedavileri de bazı hastalar için faydalı olabilir.
3. Steroid Enjeksiyonları
Bazı durumlarda, kistin çevresindeki iltihaplanmayı azaltmak için steroid enjeksiyonları kullanılabilir. Bu enjeksiyonlar, sinir üzerindeki baskıyı hafifleterek ağrıyı azaltabilir.
4. Cerrahi Müdahale
Semptomlar şiddetliyse veya kistler sinirleri ciddi şekilde sıkıştırıyorsa, cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi seçenekler, kistin tamamen çıkarılması veya sinir köküne baskı yapan kist sıvısının boşaltılması şeklinde olabilir. Cerrahi işlemler genellikle daha invazivdir ve sadece diğer tedavi yöntemleri etkili olmadığında tercih edilir.
5. Laminektomi
Kistin bulunduğu bölgeyi rahatlatmak ve sinirler üzerindeki baskıyı hafifletmek için yapılan bir tür cerrahi işlemdir. Laminektomi, omurga üzerindeki basıncı azaltmaya yönelik yapılan bir ameliyat türüdür.
Sonuç
Tarlov kisti, genellikle belirti vermeyen ancak bazen ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen bir durumdur. Semptomlar, sinir köklerine baskı yapan kistler nedeniyle ağrı, uyuşma, kas güçsüzlüğü ve idrar-bağırsak sorunları gibi sorunlara yol açabilir. Tarlov kistlerinin çoğu tedavi gerektirmese de, semptomlar şiddetliyse, tedavi seçenekleri arasında ilaç tedavisi, fizik tedavi, steroid enjeksiyonları veya cerrahi müdahale yer alabilir. Eğer Tarlov kisti ile ilgili şüpheleriniz varsa, bir nöroloğa veya omurga uzmanına başvurmak önemlidir.