Tonsillit: Akut ve Kronik Durumlar, Tanı ve Tedavi Yöntemleri

Tonsillit Nedir?

Tonsillit, bademciklerin (tonsilla palatina) enfeksiyon ve inflamasyonudur. Genellikle viral veya bakteriyel ajanlara bağlı gelişir. Akut ve kronik formları vardır ve her iki tip de farklı klinik yönetim yaklaşımları gerektirir.

Anahtar Kelimeler: tonsillit nedir, bademcik iltihabı, akut tonsillit, kronik tonsillit, bademcik enfeksiyonu

Akut Tonsillit

Akut Tonsillit Nedenleri

Viral Etkenler: Adenovirüs, Epstein-Barr virüsü, Influenza virüsü.
Bakteriyel Etkenler: Beta hemolitik streptokoklar (özellikle Grup A Streptokok).

Akut Tonsillit Belirtileri

Ani başlayan boğaz ağrısı
Yutma güçlüğü (odinofaji)
Yüksek ateş
Boyunda hassas lenfadenopati
Bademciklerde kızarıklık ve eksüda oluşumu

Akut Tonsillit Tanısı

Fizik muayene ve hastanın klinik öyküsü temel alınır.
Hızlı antijen testi (Rapid Strep Test) veya boğaz kültürü tanıyı doğrulayabilir.

Akut Tonsillit Tedavisi

Viral Tonsillit: Destek tedavisi (analjezikler, hidrasyon, istirahat).
Bakteriyel Tonsillit: Penisilin grubu antibiyotikler ilk tercih olarak kullanılır. Alerjisi olanlarda makrolid grubu antibiyotikler önerilir.
Komplike vakalarda hastane yatışı ve intravenöz tedavi gerekebilir.

Kronik Tonsillit

Kronik Tonsillit Nedenleri

Tekrarlayan akut enfeksiyonlar
İmmün yanıtın yetersizliği
Bademciklerin yapısal değişiklikleri (kriptit)

Kronik Tonsillit Belirtileri

Sürekli veya sık tekrarlayan boğaz ağrısı
Ağız kokusu (halitozis)
Bademciklerde kript içinde debris birikimi
Uzun süren yutma güçlüğü

Kronik Tonsillit Tanısı

Tekrarlayan enfeksiyon öyküsü (yılda 3 veya daha fazla tonsillit atağı)
Klinik muayene bulguları
Gerektiğinde tonsil kültürü ve tam kan sayımı değerlendirilir.

Kronik Tonsillit Tedavisi

Konservatif tedavi: Antibiyotikler ve semptomatik destek.
Cerrahi tedavi: Tonsillektomi (bademciklerin cerrahi olarak çıkarılması) endikasyonu taşıyan hastalarda uygulanır.

Tonsillektomi: Endikasyonlar ve Uygulama

Yılda üç veya daha fazla ciddi tonsillit atağı geçirilmesi
Peritonsiller apse öyküsü
Obstrüktif uyku apnesi semptomlarının varlığı
Şüpheli malignite riski

Tonsillektomi genel anestezi altında uygulanır ve genellikle günümüzde minimal komplikasyon oranlarıyla gerçekleştirilir.

Tonsillit Komplikasyonları

Peritonsiller apse
Retrofarinks apse
Romatizmal ateş
Poststreptokokal glomerülonefrit
Sepsis

Erken tanı ve doğru tedavi ile bu komplikasyonların çoğu önlenebilir.

Özetle

Tonsillit, hem çocuklarda hem erişkinlerde sık görülen ve dikkatli yönetilmesi gereken bir hastalıktır. Akut tonsillit genellikle destek tedavisi veya uygun antibiyotik kullanımı ile iyileşir. Kronik tonsillit olgularında ise cerrahi müdahale gerekebilir. Erken tanı, uygun tedavi seçimi ve hasta takibi, komplikasyonları önlemede kritik rol oynar.

Bu makale bilgilendirme amaçlıdır. Bir uzman hekime veya doktorunuza danışmadan hareket etmeyiniz.